„ Umysłn (...) jest zaprawdę wyższy od stówa,
Jak zaciśnięta dłoń dwa żołędzie, dwa owoce jujuby,
Czy dwa orzeszki ziemne obejmuje,
Tak właśnie umysł obejmuje zarówno słowo, jak i nazwę.
Przedmowa
W latach dziewięćdziesiątych w dziedzinie sztucznej inteligencji upo­wszechnił się pogląd o istotnej roli jaką dla istnienia inteligencji systemów odgrywają materialne nośniki procesów odpowiedzialnych za generowanie zewnętrznych zachowań tych systemów. Pogląd ten prezentowany był przede wszystkim w obszarze robotyki, gdzie jedna z liczących się grup badawczych odrzuciła konieczność definiowania inteligencji na poziomie symbolicznym i uznała ją za cechę wyłaniającą się z działań autonomicznych modułów zinte­growanego agenta (Brooks 1991a, 1991b). Podejście tego typu stało się przesłanką do zdefiniowania idei wbudowanej inteligencji (Chrisiey 2003, Ziemke 1999). Jednocześnie w tym samym czasie byliśmy świadkami analo­gicznej ewolucji poglądów zachodzących w obszarze nauk kognitywnych, które wychodząc z przyjmowanego wcześniej założenia o obliczeniowej naturze wszelkiej aktywności poznawczej (Newell 1990), stopniowo zaakceptowały aksjomat o wbudowanej naturze procesów poznawczych przebiegających w żywych systemach kognitywnych, np. (Lakoff i Johnson 1999). Pogląd ten odnoszono pierwotnie do procesów myślowych człowieka. W literaturze zwró­cono jednak uwagę na jego szczególne znaczenie dla sposobu modelowania procesów poznawczych zachodzących w organizmach zwierząt oraz w sztucz­nych systemach inteligentnych (Tomasello 2000). Naturalną konsekwencją wyraźnej zbieżności obu wymienionych kierunków badawczych stało się opu­blikowanie w ostatnich latach szeregu prac, w których na różnym poziomie szczegółowości dyskutowano idee wbudowanej inteligencji oraz wbudowanej „kognicjr, jako wyraźnie związane koncepcje teoretyczne (Chrisley 2003, An-derson 2003).
Problem gruntowania modalnego języka komunikacji rozpatrywany w ni­niejszej monografii pozostaje w ścisłej relacji z wymienionymi wyżej koncepcjami wbudowanej inteligencji i wbudowanej kognicji. Dużą rolę w jego

              Tytuł: