Opis książki: Pojęcie dziedzictwa kulturowego jest stosunkowo młode. Początki kształtowania tego terminu sięgają lat siedemdziesiątych XX wieku, kiedy doszło do przewartościowania tradycyjnej koncepcji zabytku. Nie przystawała ona do holistycznego opisu świata, w którym istotną rolę zajęło dziedzictwo (również niematerialne), mające charakter podmiotowy, niepostrzegane już jako pojedynczy wyizolowany element, ale komponent całości o wiele większej skali. Opisywane zjawisko nie jest procesem zamkniętym. Z jednej strony nadal dopełniana jest formuła dziedzictwa, z drugiej - coraz pełniej pojmowane jego znaczenie, m.in. dla rozwoju regionów, tworzenia więzi międzykulturowych, poznania dorobku ogólnoludzkiego, ale również budowania kulturowej tożsamości jednostek i grup społecznych (lokalnych, regionalnych, narodowych). To nowe w przestrzeni społecznej zjawisko, dynamicznie rozwijające się i zyskujące na znaczeniu, wymaga wypracowania skutecznych i efektywnych narzędzi zarządzania. Niniejszą monografię poświęcono szlakom kulturowym, opisywanym w tym właśnie kontekście - jako jedno z nowoczesnych narzędzi zarządzania dziedzictwem kulturowym. Tę formę ochrony, kształtowania, udostępniania i promowania dziedzictwa uznano za szczególnie interesującą ze względu na jej wielowymiarowy charakter.
Wstęp 9 Problemy badawcze 9 Cel opracowania 11 Układ pracy 14 Część pierwsza. Zagadnienia teoretyczne i metodologiczne I.1. Dziedzictwo kulturowe 19 I.2. Dziedzictwo kulturowe a zarządzanie 23 I.2.1. Zarządzanie kulturą w defensywie 23 I.2.2. Kształcenie menedżerów kultury 25 I.2.3. Szlaki kulturowe - kompetencje menedżera 30 I.2.4. Ochrona polskiego dziedzictwa kulturowego po roku 1944 32 I.2.5. Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami 40 I.2.6. Dziedzictwo narodowe 43 I.3. Szlaki kulturowe w dokumentach, opracowaniach i literaturze przedmiotu 45 I.3.1. Szlaki kulturowe w świetle dokumentów i inicjatyw międzynarodowych 45 I.3.1.1. UNESCO 45 I.3.1.2. ICOMOS 46 I.3.1.3. Europejskie Szlaki Kulturowe 50 I.3.2. Polskie akty prawne 51 I.3.3. Centralne dokumenty strategiczne 55 I.3.4. Opracowania statystyczne 56 I.3.5. Wojewódzkie dokumenty strategiczne 57 I.3.6. Szlaki kulturowe a turystyka kulturowa 66 I.3.6.1. Turystyka kulturowa a kultura 66 I.3.6.2. Turystyka kulturowa - definicje 68 I.3.6.3. Szlaki kulturowe a turystyka 71 I.3.7. Szlaki kulturowe a krajoznawstwo 72 I.4. Szlak kulturowy - definicje 73 I.4.1. Szlaki kulturowe - ujęcie systemowe 76 Część druga. Zarządzanie szlakiem dziedzictwa kulturowego II.1 Struktura 81 II.2. Finansowanie 88 II.3. Planowanie 91 II.3.1. Zespół projektowy 91 II.3.2. Stymulowanie rozwoju lokalnego 96 II.3.3. Prezentacja dziedzictwa kulturowego w ramach szlaku 101 II.3.4. Komplementarność projektu 103 II.3.5. Obiekty towarzyszące 104 II.3.6. Trwałe fundamenty 107 II.4. Organizowanie 112 II.4.1. Szlak i jego otoczenie 112 II.4.1.1. Urząd marszałkowski 114 II.4.1.2. Organizacje regionalne 115 II.4.1.3. Urząd powiatowy 123 II.4.1.4. Urząd gminy 124 II.4.1.5. Zagospodarowanie obiektu 126 II.4.1.6. Własność prywatna 129 II.4.1.7. Zabytki sakralne 131 II.5. Przewodzenie 135 II.5.1. Budowanie relacji 138 II.5.2. Święto szlaku 138 II.6. Kontrolowanie 142 II.6.1. Zakres oferty 142 II.6.2. Badania audytorium 143 Część trzecia. Strategia marketingowa szlaku kulturowego III.1. Szlak kulturowy a prawa marketingu 153 III.2. Kompozycja marketingowa 155 III.2.1. Produkt 156 III.2.2. Cena 158 III.2.3. Miejsce 159 III.2.4. Promocja 159 III.2.4.1. Reklama 161 III.2.4.2. Reklama specjalna 164 III.2.4.3. Nowe media 165 III.2.4.4. Współpraca z mediami 167 III.2.5. Personel 168 III.2.6. Proces świadczenia usług 170 III.2.7. Elementy materialne 171 III.3. Perspektywa odbiorcy 172 III.4. Szlaki kulturowe a marketing terytorialny 173 III.5. Zintegrowany system informacji turystycznej 179 Część czwarta. Szlaki kulturowe w Polsce - wnioski i rekomendacje IV.1. Niewykorzystany potencjał 183 IV.2. Szlaki kulturowe w warunkach polskich 189 IV.3. Rejestracja i ewidencja szlaków kulturowych 192 Zakończenie 195 Spis tabel i rysunków 196 Literatura 197 Aneks Szlaki kulturowe w Polsce 217 Europejskie Szlaki Kulturowe 231
|