Pozycja stanowi - zgodnie z intencją autora - uzupełnienie idei zawartych w dziele "Personalizm" (Lublin 1995, Warszawa 2000) oraz próbę ukazania specyfiki systemu personalistycznego na tle innych nurtów antropologicznych interesujących się dziedziną osoby. Na niniejszą publikację składają się szkice autorstwa prof. Czesława S. Bartnika, które powstały na przestrzeni kilkunastu lat. Każdy z nich odsłania inny aspekt tajemnicy osoby oraz inny element panoramy wspomnianego systemu. Ks. Bartnik chce wykazać, że prawdziwy personalizm nie jest aspektowy, lecz całościowy i uniwersalistyczny, gdyż nawet narzędzia, którymi się człowiek posługuje, jak język, kultura, sztuka (i w pewnym sensie religia), noszą znamię wielkości osoby, jej podmiotowości i wolności.
Wstęp (ks. Krzysztof Guzowski)
Przedmowa
UJĘCIE OGÓLNE
I. Dlaczego personalizm?
II. Personalizm uniwersalistyczny - nowy kierunek naukowy
III. Od humanizmu do personalizmu
Do humanizmu
Pola ludzkiego odkrywania się jako osoby
Ku określeniu cudu osoby
Do personalizmu
IV. Personalizm uniwersalistyczny
Nazwa
Osoba
Antropologia personalistyczna
Nurty personologii uogólnionej
Personalizm jako pełny system
V. Ogólny zarys systemu personalistycznego
A. Wprowadzenie
1. Dzieło czasu
2. Moja droga do personalizmu
3. Punkt wyjścia
4. Metoda
B. Personologia
1. Terminologia
2. Próby określenia
3. Substancja i relacja
4. "Osoba społeczna"
5. Osoba a dusza
6. Osoba jako rodzaj bytu
7. Sfery świata osoby
C. Poznanie i hermeneja
1. Poznanie zmysłowe
2. Poznanie umysłowe
3. Hermeneutyka personalistyczna
D. Personalistyczna koncepcja bytu
1. Metafizyka ogólna
2. "Teo-logia"
3. Kosmologia
4. Dzieje
5. Kulturologia
VI. Ontologia personalistyczna
Problem
Personologia w wymiarze ontologii
Ku-osobowa relacja bytu
Teo-ontologia
VII. Kategoria personalności jako najwyższe uwarunkowanie
PERSONOLOGIA
I. Najstarsza antropologia na świecie Sumer
II. Antropologia personalistyczna - J. H. Newman
III. Personalizm społeczny - E. Mounier
IV. Personalizm B. P. Bowne'a
V. Ku personalizmowi społecznemu - R. T. Flewelling
VI. Ku integralnej definicji osoby ludzkiej - W. Granat
VII. Antropologia indywidualna według K. Wojtyły
VIII. Personalizm teologiczny kard. K. Wojtyły
Zarys personalizmu w filozofii
W świetle Trójosobowego Boga
Osobowość chrześcijanina
"Osobowość" Kościoła
Historia zbawienia a osoba
IX. Tajemnica jaźni
X. Element konstytutywny osoby
XI. Osoba ludzka i jej wymiar społeczny i transcendentny
Próby naukowego opisania osoby
Osoba w wymiarze społecznym
Transcendencja
XII. Spełnienie osoby przez działanie
Ku rewaloryzacji działania
Osobotwórczość działania?
Społeczna samorealizacja osoby
XIII. Antropologia pastoralna
Przesłanki ogólne
Podstawowe struktury antropologiczne
Model antropologiczny
XIV. Trójca Święta jako archetyp wszelkiej społeczności
XV. Teoria osobowości a religia
PREZENTACJA WYBRANYCH TEMATÓW
I. Wprowadzenie do personalistycznej filozofii dziejów
Zakorzenienie koncepcji
Próba ujęcia "historycznego"
"Osoba" jako kategoria metodologiczna
Szkic dziejów uniwersalnych
II. Personalizacja Kościoła w ujęciu kard. Karola Wojtyły
Kościół "jednostkowy" i "społeczny"
Od sfery przedmiotowej ku podmiotowej
"Personalność" Kościoła?
III. Chrześcijaństwo to osobowe uchrystusowienie
IV. O narodzie personalistycznie
Od ogółu do osoby
"Naród" przeciw indywidualizmowi i kolektywizmowi
Co to i kto to jest naród?
Współczesna negacja narodu
V. Naród jako fenomen kulturowy w ujęciu personalistycznym
Podstawowe pojęcia
Żywotność problemu
Walka z kategorią "narodu"
Duchowa Wieża Babel
VI. Godność osoby i godność narodu
"Godność" i jej rozumienie
Naturalna godność osoby ludzkiej
Religijna godność osoby
Godność narodu
VII. Duchowość pracy ludzkiej
VIII. Osoba ludzka a kosmos
Ziemia i niebo
Mikrokosmos i makrokosmos
Osoba jako byt
Definicja osoby
Centrum wszechbytu
IX. Wszechświat personalistyczny
X. Personogeneza kosmiczna - P. Teilhard Chardin
XI. Sens istnienia według personalizmu
Zarys problemu
Rozwiązanie Heideggerowe i Teilhardowe
Próba odpowiedzi ze strony personalizmu
XII. Droga osobowej nieskończoności
XIII. Resume systemu personalistycznego
XIV. Resume of Personalist System
WYKAZ PUBLIKACJI O CHARAKTERZE PERSONALISTYCZNYM
Wykaz skrótów
Publikacje Autora o charakterze personalistycznym
Publikacje Katedry Personalizmu Chrześcijańskiego KUL - autorstwa ks. prof. Krzysztofa Guzowskiego
Indeks osobowy (Halina Irena Szumił)