Opis:

Nazwa salvia pochodzi od łacińskiego słowa „salvare”, co oznacza leczyć, ratować.
Szałwia pochodzi z basenu Morza Śródziemnego. Od kilku już wieków jest uprawi ana w Polsce. Szałwia używana była już w starożytności. Egipcjanie dodawali ją do pokarmów, by zwiększyć liczebność populacji po epidemiach. Starożytni Rzymianie uważali ją za świętą, miała strzec ich zdrowia i cnót domowych.

Główne związki rośliny to garbniki pirokatechionowe, kwasy wielofenolowe, olejek eteryczny ( tujon, cyneol, kamfora, pinen ), sapogeniny trójterpenowe, związek goryczowy pikrosalwina, nieokreślony związek estrogeny, witaminy ( m. In. tiamina, witamina C ), sole mineralne.
Do celów leczniczych wykorzystywane są liście szałwii. Już w pierwszym roku życia rośliny można zebrać 1/3 liści. W drugim roku ścina się pędy w początkowym okresie kwitnienia, kiedy zawierają najwięcej olejku eterycznego. Liście suszy się w miejscach ocienionych, przewiewnych, w temperaturze do 35 stopni C.
W doświadczeniach wykazano, że liście szałwii mają działanie przeciwpotne, przeciwzapalne, żołądkowe, dezynfekujące, oraz przeciwcukrzycowe. Działanie przeciwpotne występuje szybko, maksimum osiąga po 2 – 3 godzinach i trwa 3 dni. Działanie przeciwzapalne szałwia wykazuje po podaniu doustnym i po zastosowaniu zewnętrznym. Hamuje też wzrost drobnoustrojów Gram – dodatnich i antybiotykoopornych, w mniejszym stopniu Gram – ujemnych, unieczynnia toksyny bakteryjne, zmniejsza przepuszczalność ścian naczyń włosowatych i hamuje drobne krwawienia w przewodzie pokarmowym, pobudza wydzielanie soku żołądkowego i działa wiatropędnie, zarówno u dzieci jak i u osób dorosłych. Jest korzystna w leczeniu chorób wątroby przebiegających z upośledzonym wytwarzaniem żółci lub po toksycznym uszkodzeniu wątroby. Pod wpływem szałwii zostają przywrócone naturalne ruchy perystaltyczne okrężnicy i czynność skurczowa jelit, poprawia się trawienie i przyswajanie składników pokarmowych. Ponadto stwierdzono, że wyciągi z szałwii obniżają nieznacznie poziom cukru we krwi i mają praktyczne znaczenie w leczeniu lekkich początkowych przypadków cukrzycy. Jest to jednak działanie słabe i jedynie uzupełnia działanie innych leków przeciwcukrzycowych.
Ze względu na różnorodność związków czynnych liście szałwii są jednym z najbardziej wszechstronnych i najczęściej stosowanych leków roślinnych. Wyciągi z surowca podaje się w nadmiernej potliwości różnego pochodzenia, np. potliwości w stanach gorączkowych, w nadczynności tarczycy, również potliwości na tle zaburzeń nerwicowych. Również w stanach nieżytowych i zapalanych w przewodzie pokarmowym, zwłaszcza, gdy przebiegają z nadmierną fermentacją, niedoborem soków trawiennych, z przekrwieniem błon śluzowych, stanem skurczowym i niezbyt obfitym krwawieniem. Pomocniczo, szałwię stosuje się jako składnik mieszanek ziołowych stosowanych w uszkodzeniach wątroby przez endogenne toksyny i chemioterapeutyki oraz w mieszankach przeciwcukrzycowych. Zewnętrznie stosuje się w zapaleniu jamy ustnej, gardła, anginie, ropnym zapaleniu dziąseł, jest najbardziej znana właśnie do tego typu zastosowań. Stosuje się ją także przy zapaleniu skóry, czyrakach, ropniach, oparzeniach I stopnia, oraz trudno gojących się ranach w postaci okładów.