Szałwia ananasowa

• •  Już w starożytności szałwia stosowana była jako lek i jako przyprawa. Nie każdy jednak mógł ją zbierać, ponieważ była uważana za roślinę świętą. W Rzymie zbiór szałwii poprzedzany był ofiarą z chleba i wina, a rośliny ścinano specjalnymi narzędziami z kamienia lub drewna. Jeszcze w średniowieczu we Francji uznawano ją za roślinę świętą, co zdarzało się nieczęsto, gdyż rośliny cenione w starożytności, w wiekach średnich popadały w niełaskę.
  • Szałwia w lecznictwie Nazwa szałwii pochodzi od łacińskiego słowa salvare – być w dobrym zdrowiu, leczyć, zbawiać, ratować. Właściwości te szałwia zawdzięcza obecności związków czynnych, którymi są składniki olejku działające bakterio- i grzybobójczo, oraz garbnikom o działaniu ściągającym i antyseptycznym. Najwięcej olejku znajduje się w najmłodszych liściach, a w ciągu doby jest go w liściach najwięcej rano. Zawiera m.in. tujon , pinen, cyneol, kamforę. W liściach są również: garbniki, gorycze, saponiny, flawonoidy, żywice, biopierwiastki i witaminy – B1, B2, PP, C, a także karoten (witamina A) oraz związek o działaniu estrogennym. Wiele ziół w świetle dzisiejszej wiedzy straciło swe znaczenie, ale nie szałwia.

•  Surowcem nadal są liście, a dokładniej ulistnione szczyty pędów, zebrane przed kwitnieniem.
  

• Stosuje się je jako środek przeciwzapalny, ściągający, przeciwbakteryjny.

•  Powszechnie szałwia znana jest jako środek przeciwbólowy przy bólach zębów i dziąseł.

•  Jest również skutecznym ziołem żołądkowym, ponieważ pobudza wydzielanie soków żołądkowych, przeciwdziałając w ten sposób nadmiernej fermentacji. Na szczególną uwagę zasługują właściwości przeciwpotne szałwii. Picie naparu ze świeżych liści hamuje obfite pocenie się przez

•  okres 2-3 dni.
  Olejek pozyskiwany z szałwii, wykorzystywany w aromaterapii,

• ma intensywne działanie i nie powinno się go używać bez konsultacji z aromaterapeutą. Pomocny jest w dolegliwościach reumatycznych, bólach mięśniowych i infekcjach bakteryjnych. Może być stosowany w formie masażu (zawsze rozcieńczony olejem bazowym), kąpieli lub inhalacji, np. odparowany z wodą w kominkach aromaterapeutycznych.
  
  Szałwia w kosmetyce
  Kąpiele szałwiowe pomocne są w chorobach skórnych i reumatycznych. Jak przygotować taką kąpiel? 100 g ziela szałwii należy zmieszać z 25 g liści babki lancetowatej i 25 g kwiatów rumianku (można również zastosować tylko szałwię, chociaż zawsze korzystniejsze są mieszanki z nieparzystej ilości gatunków). Zioła trzeba zalać 3 l wrzącej wody i odstawić na 15 minut (pod przykryciem). Napar przecedzając wlać do wanny i dopełnić wodą do 1/3 objętości, a zioła przełożyć do płóciennego woreczka i zanurzyć w wodzie. Kąpiel powinna trwać 15-20 minut.
  Odwar z szałwii i herbaty stosowany do płukania włosów przyciemnia je i usuwa siwiznę. Łyżkę liści szałwii i liści herbaty zalać 1 l wody i gotować na bardzo wolnym ogniu ok. 2 godzin. Odwar wciera się w skórę głowy i płucze włosy. Preparaty z szałwią w formie kremów stosuje się przeciwko zmarszczkom i rozstępom.
  
  Szałwia w kuchni
  Szałwia jest popularna zarówno jako przyprawa, jak i środek leczniczy. Dodawana jest w formie suszonej lub świeżej głównie do tłustego pożywienia – do mięs, szczególnie baraniny, wieprzowiny, gęsi, kaczki, ale także do ryb – węgorza, śledzi, zup rybnych oraz do dziczyzny. Świeżymi liśćmi można aromatyzować surówki i sałatki, a w północnych Włoszech, Szwajcarii i na południu Niemiec popularne są ciasteczka szałwiowe. Są to listki szałwii pieczone w cieście naleśnikowym.
  
  Szałwia w ogrodzie
  Szałwia jest bardzo dobrym sąsiedztwem dla upraw fasoli, kopru włoskiego, kapusty, marchwi i rozmarynu. Zapach roślin odstrasza mszyce i ślimaki. Wyciąg w stężeniu 1:3 odstrasza rolnice, podlewa się nim glebę. Oprócz szałwii lekarskiej właściwości lecznicze ma również szałwia muszkatołowa Salvia sclarea, która jest rośliną dwuletnią. Jej olejek różni się składem od olejku szałwii lekarskiej, a działanie jest szersze – stosuje się go w mieszankach kojących i tonizujących silne napięcia nerwowe i depresje. Opóźnia starzenie się skóry, przeciwdziała wypadaniu włosów, wzmacnia system immunologiczny. Zapach tej szałwii bardziej przypomina zapach lawendy. Znana w kwiaciarstwie ozdobna szałwia jednoroczna – szałwia błyszcząca – Salvia splendens nie ma właściwości leczniczych. Szałwia ta pochodzi z Brazylii, ma wiele odmian, np. o kwiatach różowych, białych lub ciemnobordowych.
  
  • gleba – żyzna, dobrze uprawiona, o odczynie lekko zasadowym lub obojętnym.
  • stanowisko – wymaga dużo światła i ciepła.
  • rozmnażanie – przez siew nasion w marcu do inspektu lub skrzynek na głębokość 0,5 cm lub w kwietniu na rozsadniku na głębokość 1 cm. Gdy rośliny mają trzy liście, przesadza się je na miejsce stałe. Nasiona zachowują zdolność kiełkowania przez 3-5 lat. Szałwię można rozmnażać również latem przez sadzonki półzdrewniałe. Ukorzeniają się po miesiącu.
  • zbiór – szałwię do suszenia zbiera się 2-3 razy. Pierwszy zbiór w czasie kwitnienia, gdy jest największe stężenie olejków eterycznych. Suszymy w całości w temp. nie wyższej niż 30 stopni Celsjusza.
  • przechowywanie – w całości, tak jak zostały ususzone. Ziele rozdrabnia się bezpośrednio przed użyciem.
  • pielęgnacja – szałwia jest dość wrażliwa na mróz, trzeba ją okryć na zimę ziemią i gałązkami, wiosną przycina się pędy przemarznięte i kształtuje pokrój roślin (rozkrzewienie).