Podręcznik „Swoimi słowami”, uporządkowany według ponadczasowych problemów, pozwala na pogłębioną refleksję na temat człowieka i świata. Tematyczny układ tekstów umożliwia zapoznanie uczniów zarówno z tekstami klasycznymi, jak i współczesnymi. Ich dobór został dostosowany do możliwości poznawczych, a także zainteresowań gimnazjalistów. Jednocześnie teksty literackie są w podręczniku łączone z innymi tekstami kultury – zwłaszcza z filmem, muzyką, sztukami plastycznymi.
Wprowadzenie elementów edukacji medialnej ułatwia uczniom uczestniczenie we współczesnej kulturze. Podręcznik „Swoimi słowami” składa się z dziewięciu rozdziałów, a analizowane w nich problemy powiązane są z kolejnymi epokami historycznoliterackimi. Rozdziały mają podobną strukturę:
1. Wstęp – krótkie wprowadzenie w problem oraz w specyfikę epoki, będącej punktem odniesienia, pozwala na powiązanie danego motywu z tradycją literacką,
2. Teksty z epoki – utwory dotyczące rozważanego w danym rozdziale problemu, a jednocześnie reprezentatywne dla epoki, będącej w danym rozdziale podstawowym źródłem odniesień,
3. Teksty z innych epok – powiązane z danym problemem utwory późniejsze, przede wszystkim z XX w.; są wśród nich zarówno arcydzieła literatury polskiej i obcej, jak i bliższe uczniom utwory z literatury popularnej i młodzieżowej. Zróżnicowanie tych tekstów pozwala ukazać uniwersalność problemów i różne sposoby ukazywania ich przez twórców,
4. Analiza dzieła sztuki – wnikliwa analiza wybranego dzieła przygotowuje uczniów do odbioru różnego rodzaju tekstów kultury, zwłaszcza sztuk plastycznych,
5. Podsumowanie i końcowe pytania – pomagają uczniom w uporządkowaniu i systematycznym sprawdzaniu zdobytej wiedzy.
