Przedmiotem aukcji jest dokumentacja sądowa:
SUMMARIUSZE AKT
po zmarłym Notariuszu GOSTKOWSKIM (Wincentym)
pozostałych od roku 1811 do 1821 w HRUBIESZOWIE.
WIĘCEJ ZDJĘĆ (68 szt) - KLIKNIJ TUTAJ
Notariusz Wincenty Gostkowski urzędował przy Sądzie Pokoju w Hrubieszowie w latach 1[zasłonięte]816-18 (według dokumentów, które są przedmiotem aukcji od 1811r.). Siedziba notariusza mieściła się w Hrubieszowie. Status prawny - instytucja ochrony prawa i wymiaru sprawiedliwości. Jako urzędnik publiczny notariusz został powołany do przyjmowania aktów między osobami prywatnymi, dla nadania tymże aktom cechy urzędowości, cechy właściwej dla aktów publicznych. Notariusz przy sądzie pokoju obejmował urzędowanie w obrębie terytorium właściwego dla tego sądu. Za AP w Lublinie O/Chełm.
Kart 99 (stron 198).
Wymiary 38 x 22 cm (oraz mniejsze - zawiadomienia, na drukach sądowych)
Bez oprawy.
Stan widoczny na zdjęciach.
DODATKOWY OPIS:
Niezwykły zbiór dokumentów sądowo-notarialnych z Hrubieszowa.
Zbiór można podzielić na dwie części wzajemnie się uzupełniające:
I. Korespondencja sądowa pomiędzy Sądem w Lublinie (TRYBUNAŁ CYWILNY PIERWSZEY INSTANCYI WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO), a Sądem Pokoju Powiatu Hrubieszowskiego.
II. Sumariusz akt po zmarłym notariuszu Wincentym Gostkowskim, za lata 1811 - 1821.
Jako ciekawostkę podam, że Archiwum Państwowe w Chełmie nie posiada informacji nt. Notariusza Wincentego Gostkowskiego obejmujących lata jego urzędowania 1[zasłonięte]811-18.
Trudno jest cokolwiek znaleźć na temat Notariusza W. Gostkowskiego, więc zawartość tych dokumentów staje się dzisiaj nieocenionym źródłem wiedzy zarówno dotyczącym osoby Notariusza jak i wszystkich osób, które pojawiają się w tych dokumentach., m.in. mieszkańcy Hrubieszowa i okolicznych miejscowości, właściciele majątków, urzędnicy, etc...
Notariusz Wincenty Gostkowski pełnił funkcję Notariusza Konserwatora (prowadził m.in. księgi hipoteczne).
CZĘŚĆ I.
W korespondencji pomiędzy Sądem w Lublinie a Sądem w Hrubieszowie, pojawiają się nazwiska:
- Strzelecki, podpisuje pisma wz. prezesa Sądu Lubelskiego;
- Notariusz Ludwik Popławski, następca W. Gostkowskiego;
- Rabiński (Antoni), prezes Sądu Lubelskiego;
- Lewicki (Michał), podsędek cywilny powiatu hrubieszowskiego;
- Bocheński J., urzędnik sądu hrubieszowskiego (?);
Korespondencja sądowa dotyczy głównie przypomnień (ponagleń) wysyłanych przez Sąd w Lublinie w sprawie wywiązania się z obowiązku dostarczenia Sumariusza. W pewnym momencie zostaje nałożona kara pieniężna na Sąd Pokoju Powiatu Hrubieszowskiego za "opieszałość w służbie publiczney".
Na drukach urzędowych suche pieczęcie o treści - "Królestwo Polskie - Sąd Pokoju Pow Hrubieszowskiego" oraz mniej wyraźne pieczęcie Sądu w Lublinie.
Sumariusz został sporządzony w trzech częściach (z powodu nadmiaru obowiązków, Sąd w Hrubieszowie nie dał rady sporządzić w terminie całości spisu). Pierwsza część objęła lata 1[zasłonięte]811-18, kolejna 1[zasłonięte]818-18, ostatnia 1[zasłonięte]820-18.
CZĘŚĆ II.
Wszystkich pozycji w Sumariuszu - 1358. Mnóstwo historii, dat, nazw (miejscowości, dóbr, posiadłości ziemskich), nazwisk mieszkańców, urzędników - burmistrz miasta, z-ca i wiele innych.
Znaczna część wpisów dotyczy aktów uszanowania, wniesienia kaucji, różnego rodzajów kontraktów (głównie kupna-sprzedaży ale i innych), upoważnień...
Więcej informacji na zdjęciach (WIĘCEJ ZDJĘĆ - KLIKNIJ TUTAJ) oraz zapraszam do udziału w licytacji.
Wybrane wpisy:
1. Akt kaucji na sumę 1500 zł przez Józefa WĘŻYK WIDAWSKIEGO na rzecz Ignacego MORAWSKIEGO, zastępcy Burmistrza Miasta Hrubieszowa, w przytomności świadków Józefa OSMÓLSKIEGO i Jana ZIMERMANA spisaney.
2. Akt kaucji na sumę 12000 zł przez Józefa Stanisława SOBIESZCZAŃSKIEGO, Dziedzica Dóbr Mircza w powiecie Tomaszowskim...
3. Akt uszanowania przez pannę Teresę WĘGLIŃSKĄ...w wsi Wolicy Podhoreckiej.
5. Akt kaucja na sumę 12000 przez Stanisława BURCZYŃSKIEGO, Dziedzica Dóbr Honiatyczek...
26. Donacja. ksiądz Jan JARZĄBKIEWICZ proboszcz obrządku ruskiego miasta Horodla...
30. Kontrakt między Janem LINIEWSKIM a Ignacym OLSZEWSKIM...Dóbr Gliński i Drohyczan...
33. Oświadczenie przez księdza Gabriela KOBYLAŃSKIEGO...
48. Kontrakt między Hilarym KRÓLIKOWSKIM Burmistrzem miasta powiatowego HRUBIESZOWA z Starozakonnym Ablem GOLDSZMIT, obyw: Hrub: na Zarębowane Dochody Targowego i Jarmarcznego na Rok jeden.
55. Kontrakt między Janem ZAKRZEWSKIM Burmistrzem Miasta Dubienki i Starozakonnym Iserem RUBINSTEIN, Szymonem KREPPEL obywatelami Miasta Dubienki...
Nazwiska:
Zayga RAPAPORT, H. ZILBERBERG, Wolf FINKELSZTAJN, Herszko POMP, Abraham LOMMER, Wolf GODEL, Jakub GOLDSZMIT (rodzina Janusza KORCZAKA), Lejb WERNBERGER...
Raymund CHMIELIŃSKI, Józef ŁANIEWSKI, Piotr ŚWIDZIŃSKI, Antoni OLSZEWSKI, Michał LEWICKI, Jan WAPIŃSKI, Wacław DOBROWOLSKI, RASTAWIECKI, Hilary KRÓLIKOWSKI, Marcin CZULSKI, RULIKOWSKI, Katarzyna MAŁACHOWSKA, GUZOWSKI...
To tylko wybrane informacje z pierwszych pięćdziesięciu wpisów. Co kryje się pod kolejnym wpisami? Mnóstwo historii XIX-wiecznego Hrubieszowa i okolic.
Zapraszam do udziału w aukcji!
POLECAM!
Zapraszam na inne moje aukcje - KLIKNIJ TUTAJ
Szczególnie polecam - Volumina Legum - Tom III - 1859 - PETERSBURG - KLIKNIJ TUTAJ
Witam wszystkich zainteresowanych aukcją.
Chcę się podzielić kilkoma ciekawostkami znalezionymi w Sumariuszu.
1. Nawiązując do wpisu dot. ABLA GOLDSZMITA z 1811r. (wpis 48) i sugerowanego powiązania rodzinnego z JANUSZEM KORCZAKIEM (właśc. Henryk Goldszmit). Ojciec J. Korczaka (Józef Goldszmit, ur. się w Hrubieszowie, w 1844r., tak jak i jego brat Jakub, ur. 1848r.). Dziadek J. Korczaka - Hersz (Hirsz) Goldszmit, ur. 1804r, był lekarzem w szpitalu hrubieszowskim. Znalezione w internecie - więcej kliknij tutaj:
"Opowieść o życiu Korczaka zaczyna się... w połowie XVIII wieku, gdy na świat przyszedł jego pradziadek. Jego rodzina pochodziła z Hrubieszowa, jednego z wielu małych, żydowskich miasteczek. "Żydowska społeczność w takich miasteczkach żyła we własnej dzielnicy, odgrodzona od chrześcijańskich sąsiadów niewidzialnym murem rygorystycznych przepisów religijnych." Oba światy - żydowski i chrześcijański - istniały obok siebie, ale nie razem ze sobą. Różniło je zbyt wiele. W takim świecie urodził się Hersz Goldszmit, dziadek Korczaka, którego wczesne dziecięce doświadczenia znajdą później odzwierciedlenie w twórczości wnuka. Matka Hersza zmarła dość wcześnie, ojciec podróżował od wsi do wsi próbując zarobić na swoje i dzieci utrzymanie. Chłopcem opiekował się jedynie starszy brat, którego wkrótce zabrano do wojska. Mały Hersz został zupełnie sam. Jak więc się to stało, że dekretem z 28 grudnia 1838 roku uzyskał na Uniwersytecie Lwowskim "stopień lekarza chirurga II rzędu, upoważnionego do wszelkiej praktyki lekarskiej i do czynienia dochodzeń sądowo-lekarskich"? Jego życiowa droga jest już dziś nie do odtworzenia, ale z pewnością nie brakowało mu zapału, ambicji i na pewno dużo szczęścia"
Tak więc wspomniany na początku ABEL GOLDSZMIT, być może był bratem HERSZA? Może kimś z bliskiej rodziny?
2. Babka J. Korczaka ANNA GOLDSZMIT (u. w 1807r., z domu Rajs). Prawdopodobnie pochodziła z Grabowca k. Hrubieszowa. W Sumariuszu odnajdujemy, pod nr 70. z 1811r. taki zapis: "Akt uszanowania przez Abrahama Rays z Grabowca, starozakonnemu Leybie Rays, Oycu swemu urzędownie dopełniony".
3. GRABOWIEC. O mieście można napisać osobny artykuł. W Sumariuszu jest mnóstwo wpisów dotyczących mieszkańców Grabowca. Polecam artykuł o historii miasta - kliknij tutaj Ówczesny właściciel Grabowca, FELIKS RADZIEJOWSKI, starał się poprawić sytuację prawną i materialną miasta:
"Wyraził np. zgodę na postawienie w rynku pięciu kramnic i na wydzielenie znacznej części pastwiska na łąki, z których najmu miasto pozyskałoby nowe fundusze. Chcąc zapewnić miastu stałe fundusze i zwolnić tym samym mieszczan od płacenia składek uszczuplających majątek, podpisał z nimi układ o sprzedaży niektórych realności. Na mocy tego układu zawartego z mieszczanami 12 września 1811 r. i potwierdzonego zapisem notarialnym w Hrubieszowie, odstąpił miastu za sumę 153 680 zł młyn siedlisk!"
W Sumariuszu jest ślad ówczesnych działań właściciela Grabowca - Feliksa Radziejowskiego. Wpis z 12 września 1811r. - "Kontrakt wieczystey sprzedaży, ustąpionych Realnościprzez Feliksa Radziejowskiego Dziedzica Dóbr Grabowca, Obywatelom miasta Grabowca, przed urzędem Notariusza zeznany".
"Skrypt od Obywateli miasta Grabowca, na Summę 5900... na rzecz..."
4. Wpis 98. z listopada 1811r. - "Kontrakt między HILARYM KRÓLIKOWSKIM Burmistrzem Hrubieszowa, a Aronem Lew, Obywatelem Hrubieszowa, na Dochód z mięsa Koszernego..."
1812r.
1. Wpis 6. - 15 stycznia 1812r. - "Kaucya przez ANTONIEGO WIENIAWSKIEGO za XAWERYM HRABIĄ STARZEŃSKIM, za opiekę małoletnich Alexandra, Zofii Hrabiów Starzeńskich w Summie 60000 Zpolskich..."
Hrabia Ksawery STARZEŃSKI był znanym polskim ichtiologiem. Jednak bardziej znana jest jego żona Katarzyna Starzeńska, znana ze swej rozwiązłości obyczajowej. Nazywano ją La Belle Gabrielle. Zainteresowanych odsyłam do książki "Siedem ekscelencji i jedna dama" A. Piskor oraz opracowań w internecie.
2. Pod wpisem nr 49 z kwietnia 1812r. widnieje nazwisko MICHAŁ CHRZANOWSKI. Pojawia się jeszcze w kolejnych wpisach. Jak wiadomo CHRZANOWSCY byli właścicielami niedaleko położonego Moroczyna (aż do 1939r.), gdzie Edward Chrzanowski zgromadził bogaty księgozbiór, liczący ok. 6000 woluminów. MICHAŁ CHRZANOWSKI był właścicielem dóbr ŚWIERSZCZÓW, TEPTIUKÓW, WOJAJOWICE.
1816r.
STANISŁAW STASZIC - wpisy od nr 2 do 5.
2. 10 Maja 1816r - "Między STANISŁAWEM STASZICEM przez Józefa ... plenipotenta z jednej, a Starozakonnym MOSZKIEM PAPIER z drugiey Strony, o dzierżawę(?) propinacji Trunków we Wsi Jarosławcu i ... za Summę 10500 w trzech letnią dzierżawę. Kontrakt.
3. 10 Maja 1816r - "... O dzierżawę wara? piwnego...za Summę 15000 - Kontrakt"
4. 10 Maja 1816r - "...Dzierżawę trzech młynów y Tartaka w Mieście Hrubieszowie za Summę 30000. Kontrakt"
5. 10 Maja 1816r - "...43500... Kontrakt"
STANISŁAW STASZIC - nabył dobra hrubieszowskie w 1800r.
Prezentowane na aukcji dokumenty mają niezwykłą wartość historyczną.
Być może większość dokumentów źródłowych już nie istnieje,
tym większe znaczenie nabiera zawartość Sumariusza.
"SUMMARUYSZE PO ZMARŁYM NOTARIUSZU GOSTKOWSKIM",
to absolutny UNIKAT!
ZAPRASZAM DO UDZIAŁU W AUKCJI!
