STYLOWY HISZPAŃSKI RAPIER Z XVII w.

  WYOBRAŹ SOBIE PEŁNE PODZIWU I ZAZDROŚCI MINY TWOICH ZNAJOMYCH.

  WYOBRAŹ SOBIE JAKĄ RADOŚĆ MOŻESZ SPRAWIĆ TAKIM PREZENTEM OBDAROWANEJ OSOBIE.

UWAGA - PRODUKT JEST WYKONYWANY NA SPECJALNE ZAMÓWIENIE W HISZPAŃSKIM ZAKŁADZIE  PŁATNERSKIM (TEN WYJĄTKOWY PRODUKT JEST WYTWORZONY CAŁKOWICIE RĘCZNIE Z WYSOKOWĘGLOWEJ STALI TOLEDAŃSKIEJ, KTÓRA CENIONA JEST ZA BARDZO DOBRĄ JAKOŚĆ).

 (801)

Prezentowany model jest wierną repliką oryginału. Rapier nie jest naostrzony ani przystosowany do ostrzenia. Ostrze wykonane jest ze stali toledańskiej pokrytej chromem.

  Producent: HISZPAŃSKI ZAKŁAD PŁATNERSKI

 Materiał:

wysokowęglowa stal toledańska

DŁUGOŚĆ: 108cm

WAGA: 1,4 kg

PONIŻEJ KILKA INTERESUJĄCYCH FAKTÓW HISTORYCZNYCH:

"Rapier jest bronią białą o długiej, prostej i obusiecznej klindze, dłuższą od szabli. Jego początki sięgają wczesnego renesansu, kiedy to zrodziła się potrzeba broni noszonej "na co dzień" przez mieszczan. Był najpopularniejszą bronią Europy Zachodniej od XVI do XVII wieku. Natomiast w Polsce był używany głównie przez wojska autoramentu cudzoziemskiego (arkebuzerów, rajtarów, dragonów i muszkieterów).

Wbrew obiegowym opiniom jest on stosunkowo ciężką i powolną bronią (jego waga porównywalna jest do późnych mieczy jednoręcznych) – wymagał od posługującego się nim szermierza sporej sprawności fizycznej. Mimo, iż początkowo na równi służył do cięć i sztychów (pchnięć), w drodze ewolucji jego znaczenie jako broni siecznej zanikło.

Za rapier należy uznać każdą jednoręczną broń białą posiadająca podkrzyże (ricasso) wraz z wolnym do niego dostępem od strony kosza, pełną oślą podkowę (pas d'ane) oraz głownię przeznaczoną głównie do pchnięć.

Powyższa definicja jest oparta na kryterium funkcjonalności. Istnieje także inna, oparta na wyglądzie broni, podawana np. przez Zdzisława Żygulskiego (powołuje się na Herberta Seitzem).

Historia

Wraz z końcem średniowiecza pojawiła się potrzeba wynalezienia broni codziennej, noszonej przez mieszczan, będącej częścią garderoby. Głównym powodem była "moda" na pojedynki, które najczęściej odbywały się na miejscu i bez wcześniejszego przygotowania. Kolejną sprawą była możliwość zadawania pchnięć, co pozwalało na dokładne punktowanie słabych miejsc w opancerzeniu oraz walkę w małych pomieszczeniach (choć problem mogło stanowić samo wyciągnięcie broni).

Na podstawie badań broni wiemy, że głownia rapiera miała długość około metra (zazwyczaj nieco więcej), a cała broń ważyła około 1,2 kg (waga ta wahała się od większej na początku ery rapiera, do mniejszej u jej schyłku).

W czasach świetności rapiera (od około 1500 do 1680 roku) można wyróżnić trzy podstawowe okresy. W pierwszym był on cięższy i technika walki równoważyła cięcia i zadawanie pchnięć. Była to głównie pierwsza połowa XVI wieku.

Kolejnym okresem były czasy Capo Ferro (koniec XVI wieku). Walka rapierem polegała głównie na zadawaniu pchnięć, choć możliwość cięć pozostała. Broń stała się bardziej kunsztowna, zdobna – jest to okres z którego wywodzi się obecny wizerunek rapiera. Zmieniło się również podejście do szermierki – stanowiła wtedy bardziej element obronny, sposób na pozyskanie czasu, niż przygotowania do ataku.

Ostatni okres (lata 1[zasłonięte]650-16) zwany jest przejściowym, ze względu na zmianę technik tempa szermierczego z pojedynczego na podwójne (z czasem szybsze riposty wymusiły zmniejszenie się broni, zarówno jeśli chodzi o wagę jak i długość – w wyniku czego powstały szpady).

Budowa

Rapier składa się z dwóch części – głowni i oprawy.
Na oprawę składają się kosz, rękojeść i głowica.

Głownia

Głownia rapiera to prosta i zaostrzona część broni służąca do zadawania i parowania ciosów. Ze względu na te dwie funkcje dzieli się ją na dwie części:

forte – znajdująca się bliżej rękojeści, bardziej masywna, przeznaczona do obrony i zbić
foible – cieńsza i delikatniejsza, służy do ataku
Wykonana jest z jednego fragmentu litego metalu. Wyróżnia się na niej tang, czyli trzpień, przechodzący przez rękojeść, do którego przykręcona jest głowica.

Wymiary głowni rapiera mieszczą się w zakresie: długość od 90 do 130 cm, szerokość u nasady od 4 (tylko w przypadkach, kiedy szeroka u nasady głownia raptownie zwęża się ku sztychowi) do 1,5 cm.

Przekrój głowni bywa romboidalny, soczewkowy, lub rzadziej płaski. Czasem występuje żebro, usztywniające głownię, prostopadłe do osi przekroju głowni.

Dokładne wymiary i kształt głowni różnią się w zależności od rodzaju rapiera. Najczęściej spotyka się rapiery z głownią długości około metra, o przekroju soczewkowym lub romboidalnym.

Długie, liczące 110-130 cm, wyposażone najczęściej w żebro rapiery włoskie, służyły przede wszystkim do pchnięć oraz do scramaccioni (szybkiego cięcia na twarz), zadawanego specjalnie ku temu ukształtowanym, liściasto rozszerzonym sztychem. Bardzo często głownia była ażurowa – w strudzinach znajdują się okna, które czynią głownię lżejszą, a ponadto przydają jej elegancji.

Dłuższe niż metr bywały głównie tzw. rapierów saksońskich, których klasyfikacja jako rapiery jest problematyczna – jako ciężka broń kawaleryjska bliższe są raczej koncerzom.

Oprawa

 Srebrny kosz rapiera z lat ok. 1[zasłonięte]580-16
rękojeść – najczęściej drewniana, zwężająca się ku końcom. Czasem pokryta plecionką drucianą, karbowana, emaliowana lub obciągnięta skórą.
głowica – przykręcona do trzpienia, ma znaczenie konstrukcyjne (przez odkręcenie głowicy można rapier rozłożyć), oraz wyważa broń. Często zakończona niewielkim bolcem, mającym zwiększyć obrażenia przy ciosie głowicą.
jelec – prostopadły do głowni i rękojeści pręt, czasem wygięty esowato. Często zdobiony, czasem ograniczony do jednego, dolnego ramienia.
kabłąk – chroni dłoń trzymającą rękojeść. W niektórych rapierach nie występuje.
ośla podkowa (pas d'ane) – dwa wygięte pręty, obejmujące ricasso. Część ta ma za zadanie chronić przełożone przez jelce palce lub palec. Za nią zaczyna się głownia
podkrzyże (ricasso) – tępa i nie profilowana część głowni na której spoczywa palec wskazujący.
obłęki – ośla podkowa, jelce i kabłąk są najczęściej połączone skomplikowanym systemem obłęków, mających za zadanie chronić dłoń. Czasem obłęki uzupełniane są o tarczki, lub wręcz zastępowane miseczką rapiera cup-hilt.
Typy koszy

Kosz "prosty" to najwcześniejsza forma kosza – składa się z jelca, oślej podkowy, jednego, ewentualnie dwóch poziomych obłęków, oraz (choć nie zawsze) kabłąka. W takie rękojeści często oprawiano głownie mieczowe, lub pośrednie między głowniami rapierowymi a mieczowymi. Podobny rapier, z tym że wyposażony w kabłąk, nosi przy pasie szuler na obrazie Caravaggia pt. Powołanie św. Mateusza
Kosz obłękowy to najczęściej spotykana forma, można powiedzieć – klasyczna. Jest to również klasa najszersza – obejmuje szereg typów rapierów, których kosze oprócz jelca, pas d'ane i kabłąka posiadają jeszcze szereg różnych obłęków. Nie istnieje polskie nazewnictwo rozróżniające poszczególne obłęki w sposób jednoznaczny, dlatego wygodne jest stosowanie słownictwa angielskiego w tym wypadku.
Wariacją rapiera obłękowego jest kosz z tarczkami (niem. pappenheimer) – znowu, klasyfikacja tutaj nie jest ostra. Tarczki mogą przyjmować formę szczątkową, proszącą się o zaklasyfikowanie do rapierów obłękowych, mogą też być tak duże, że rapier w zasadzie przypomina rapier dzwonowy. Charakterystyczna jest perforacja tarczek – być może w celu zmniejszenia wagi lub (co bardziej prawdopodobne) ważniejsza jest tutaj funkcja dekoracyjna. Pappenheimery były najprawdopodobniej jedynymi rapierami używanymi na wojnie. Często do takiego kosza doprawiano ciężkie głownie, pośrednie między głowniami rapiera a miecza, nie jest to jednak zasadą – czasem podobnie oprawiano głownie wręcz filigranowe, lub wyposażano lekkie rapiery obłękowe w niewielkie tarczki. Z pappenheimerem w ręku zginął pod Lützen król Gustaw Adolf.

Chronologicznie ostatnim typem kosza jest kosz dzwonowy. Taka forma rapiera została wprowadzona w Hiszpanii lub we Włoszech w pierwszej połowie XVII wieku. Najpowszechniejsza stała się w Hiszpanii, gdzie rapierów dzwonowych używano bardzo długo, aż do początków XVIII wieku (podczas gdy wszędzie indziej rapier dawno już wyparty został przez szpadę). Nieco zdegenerowane formy rapiera dzwonowego przetrwały w Ameryce Łacińskiej aż do wieku XIX. Nieodłącznym towarzyszem rapiera dzwonowego jest lewak hiszpański. Jak żaden inny kosz, kosz dzwonowy ma formę raczej jednostajną i łatwą do wyróżnienia spośród innych rapierów (chociaż i tutaj występują sporadycznie formy przejściowe). Najczęściej łączony był z jednym typem głowni – długiej, najczęściej z żebrem, wyłącznie do pchnięcia. Występuje on w kilku wariacjach – z kabłąkiem, bez kabłąka, z kabłąkiem "wyciągniętym" z kosza, z jelcami, i bardzo rzadko, bez jelców. Głowica, oprócz form powszechnie spotykanych w innych rapierach, przyjmuje czasem formę dla rapiera dzwonowego swoistą – spłaszczonej, grzybkowatej kuli"1.

1-Rapier [online]. Wikipedia : wolna encyklopedia, 2009-07-2 01:16Z [dostęp: 2[zasłonięte]009-08 05:43Z].

Dostępny w Internecie: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rapier&oldid=17[zasłonięte]457