Statystyka społeczna

Redakcja naukowa Tomasz Panek
ISBN: 978-83-[zasłonięte]-2094-2
Liczba stron     448
Rok wydania     2014
Miejsce wydania     Warszawa
Wydanie     II
Oprawa     miękka
Format     B5

Podręcznik obejmuje wiedzę o badaniach zjawisk społecznych jako źródło wiedzy dla różnych instytucji publicznych. Zostały w nim przedstawione metody analizy ilościowej społecznych skutków procesów ekonomicznych i demograficznych oraz polityki państwa. Autorzy omówili istotę statystycznych badań zjawisk społecznych, skupiając się na metodach pomiaru: zmian demograficznych, poziomu i jakości życia, dochodów i konsumpcji, ubóstwa i wykluczenia społecznego, rynku pracy, zdrowia i nierówności społecznych w zdrowiu, edukacji, gospodarowania czasem. Podręcznik zamyka prezentacja metod oceny polityki społecznej. Wszystkie omawiane zagadnienia są ilustrowane licznymi przykładami polskimi i europejskimi.

 

Podręcznik jest przeznaczony dla studentów kierunków ekonomicznych, a także polityki społecznej, psychologii i socjologii. Może też być przydatny dla pracowników instytucji zajmujących się polityką społeczną.



Spis treści

 

PRZEDMOWA

Tomasz Panek

 

1. STATYSTYCZNE BADANIE ZJAWISK SPOŁECZNYCH
Jan Kordos
1.1. Wprowadzenie
1.2. Statystyka społeczna w pracach instytucji ponadpaństwowych
1.2.1. Organizacje międzynarodowe
1.2.2. Ogólna koncepcja systemu statystyki społecznej Unii Europejskiej
1.2.3. Zalecenia Eurostatu w sprawie wskaźników społecznych
1.3. Podstawowe rodzaje informacji statystycznej występujące w Unii Europejskiej
1.4. Zapotrzebowanie na statystykę społeczną na poziomie europejskim
1.5. Źródła danych w statystyce społecznej
1.5.1. Źródła danych i metody ich zbierania
1.5.2. Warunki porównywalności danych między krajami
1.6. Statystyka regionalna
1.6.1. Uwagi wstępne
1.6.2. Przewodnik statystyki regionalnej
1.6.3. Klasyfikacja terytorialna regionów na różnych poziomach
1.6.4. Nomenklatura Statystycznych Jednostek Terytorialnych – klasyfikacja NUTS
1.6.5. Metody oceny parametrów dla małych obszarów
1.7. Ocena jakości wyników – prace Eurostatu
1.7.1. Definicja jakości danych Eurostatu
1.7.2. Rodzaje błędów w badaniach statystycznych

 

2. PODSTAWOWE BADANIA SPOŁECZNE STATYSTYKI PUBLICZNEJ W POLSCE
Jan Kordos
2.1. Statystyka społeczna w Polsce do 1989 r.
2.2. Podstawowe badania społeczne w Polsce w okresie transformacji oraz prace nad ich harmonizacją ze standardami UE
2.3. Spisy ludności i badania demograficzne
2.3.1. Spis ludności i mieszkań 2011
2.3.2. Badania migracji zagranicznych ludności
2.4. Rejestry administracyjne jako źródła danych statystycznych
2.5. Badania budżetów gospodarstw domowych
2.6. Badania aktywności ekonomicznej ludności (BAEL)
2.7. Badania warunków życia
2.7.1. Badania warunków życia w latach 1997–2003
2.7.2. Badanie dochodów i warunków życia (EU-SILC)
2.7.3. Badanie EU-SILC w Polsce
2.8. Badania zdrowia ludności
2.8.1. Pierwsze badania zdrowia ludności w Polsce
2.8.2. Badania stanu zdrowia ludności Polski w latach 2004 i 2009
2.9. Badanie wykorzystania czasu
2.9.1. Dotychczasowe badania wykorzystania czasu w Polsce
2.9.2. Badanie wykorzystania czasu w latach 2003–2004
2.10. Inne badania społeczne

 

3. ZMIANY DEMOGRAFICZNE – POMIAR PROCESÓW I OCENA SKUTKÓW SPOŁECZNO-EKONOMICZNYCH
Irena E. Kotowska, Wiktoria Wróblewska
3.1. Podstawowe procesy demograficzne – definicje, źródła danych, pomiar
3.2. Struktury demograficzne ludności
3.2.1. Struktura ludności według płci i wieku
3.2.2. Struktura według stanu cywilnego
3.2.3. Struktury ludności według miejsca zamieszkania
3.3. Zmiany procesu reprodukcji ludności – wybrane syntetyczne mierniki natężenia procesu
3.4. Rodność i płodność populacji
3.5. Umieralność i trwanie życia
3.6. Analiza rodzin i gospodarstw domowych
3.7. Przemiany demograficzne w Polsce w latach 1989–2011 i ich konsekwencje demograficzne, ekonomiczne i społeczne
3.7.1. Płodność i zawieranie małżeństw
3.7.2. Trwanie życia i umieralność
3.7.3. Starzenie się ludności i zasobów pracy

 

4. POZIOM I JAKOŚĆ ŻYCIA

Tomasz Panek
4.1. Podstawowe definicje i klasyfikacje w badaniach poziomu i jakości życia
4.1.1. Definicje potrzeb
4.1.2. Klasyfikacje potrzeb
4.1.3. Poziom i jakość życia – dylematy definicyjne
4.2. Diagnozowanie potrzeb
4.2.1. Potrzeby indywidualne a potrzeby społeczne
4.2.2. Dziedziny życia w badaniach poziomu i jakości życia
4.3. Pomiar poziomu i jakości życia
4.3.1. Wskaźniki społeczne
4.3.2. Systemy wskaźników społecznych
4.3.3. Wskaźniki syntetyczne
4.4. Poziom i jakość życia w Polsce w latach 2007–2011
4.4.1. Dochody i sposób gospodarowania dochodami
4.4.2. Wyżywienie
4.4.3. Zasobność materialna
4.4.4. Warunki mieszkaniowe
4.4.5. Kształcenie dzieci
4.4.6. Kultura
4.4.7. Wypoczynek
4.4.8. Ochrona zdrowia
4.4.9. Analiza porównawcza poziomu i jakości życia gospodarstw domowych w układzie wojewódzkim w 2011 r.

 

5. DOCHÓD I KONSUMPCJA

Adam Szulc
5.1. Mierniki zamożności gospodarstw domowych
5.1.1. Dochód bieżący i wydatki konsumpcyjne
5.1.2. Porównywalność dochodów i konsumpcji między gospodarstwami domowymi: skale ekwiwalentności
5.2. Metody analizy rozkładu dochodów i wydatków
5.2.1. Wprowadzenie
5.2.2. Rozkłady kwantylowe
5.2.3. Krzywa Lorenza i indeks Giniego
5.2.4. Estymacja funkcji gęstości i dystrybuanty dochodów
5.3. Zachowanie konsumenta i pomiar zamożności
5.3.1. Wpływ struktury wydatków na zmiany kosztów utrzymania
5.3.2. Krzywe Engla jako narzędzie analizy postępowania konsumenta
5.3.3. Obliczanie skal ekwiwalentności za pomocą oszacowań kompletnego modelu popytu
5.4. Wybrane analizy dochodów i konsumpcji w latach 2000–2011 w Polsce

 

6. UBÓSTWO I WYKLUCZENIE SPOŁECZNE

Tomasz Panek
6.1. Ubóstwo i wykluczenie społeczne – dylematy definicyjne
6.1.1. Istota ubóstwa i wykluczenia społecznego
6.1.2. Sposób pojmowania ubóstwa
6.1.3. Sposób pomiaru ubóstwa
6.1.4. Kryteria ubóstwa
6.1.5. Wymiar czasowy ubóstwa
6.2. Metody identyfikacji ubogich i wykluczonych społecznie
6.2.1. Metody wyznaczania granicy ubóstwa w ujęciu klasycznym
6.2.2. Metody identyfikacji ubogich w ujęciu wielowymiarowym
6.3. Metody analizy ubóstwa i wykluczenia społecznego
6.3.1. Podejście klasyczne
6.3.2. Podejście wielowymiarowe
6.4. Metody analizy zmian ubóstwa i wykluczenia społecznego w czasie
6.4.1. Charakter ubóstwa
6.4.2. Mobilność gospodarstw domowych ze względu na przynależność do sfery ubóstwa
6.5. Ubóstwo w Polsce w latach 2009–2011
6.5.1. Charakterystyka danych
6.5.2. Założenia analizy
6.5.3. Zasięg i głębokość ubóstwa
6.5.4. Zmiany w sferze ubóstwa
6.5.5. Trwałość ubóstwa

 

7. RYNEK PRACY

Irena E. Kotowska, Anna Matysiak, Paweł Strzelecki
7.1. Aktywność zawodowa – podstawowe definicje i źródła informacji
7.2. Metody analizy aktywności zawodowej ludności
7.3. Analiza aktywności zawodowej ludności
7.4. Metody analizy zmiany zatrudnienia i struktur zatrudnienia ludności
7.5. Bezrobocie – pomiar, metody analizy
7.6. Migracje zarobkowe i ich skutki dla rynku pracy

 

8. ZDROWIE I NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNE W ZDROWIU

Wiktoria Wróblewska
8.1. Wielowymiarowość koncepcji i różne ujęcia zdrowia
8.1.1. Ujęcie biomedyczne
8.1.2. Ujęcie biopsychospołeczne
8.1.3. Ujęcie społeczno-ekologiczne
8.2. Pomiar zdrowia i niesprawności
8.2.1. Chorobowość i zapadalność
8.2.2. Samoocena stanu zdrowia
8.2.3. Pomiar i klasyfikacje ograniczeń funkcjonalnych
8.2.4. Pomiar jakości życia warunkowanej stanem zdrowia
8.2.5. Miary utraconych lat życia w związku z umieralnością
8.2.6. Wybrane wyniki badań w zakresie zdrowia i niepełnosprawności w Polsce
8.3. Nowe podejście do pomiaru stanu zdrowia populacji – sumaryczne miary stanu zdrowia
8.3.1. Ogólny model przejścia w zdrowiu
8.3.2. Typologia sumarycznych miar stanu zdrowia populacji
8.3.3. Przykłady sumarycznych miar trwania życia w zdrowiu
8.3.4. Lata życia skorygowane niesprawnością
8.3.5. Lata życia skorygowane ze względu na jakość
8.4. Nierówności społeczne a ocena stanu zdrowia
8.4.1. Społeczno-środowiskowe uwarunkowania stanu zdrowia
8.4.2. Pomiar nierówności społecznych w stani