SPIS TREŚCI

Słowo wstępne ... 7

Rozdział 1
WPROWADZENIE ... 9
1.1. Przedmiot statystyki ... 9
1.2. Podstawowe pojęcia statystyczne ... 11
1.3. Jak mierzymy cechy ... 17
1.3.1. Rodzaje skal pomiarowych ... 18
1.3.2. Indeksy postaw społecznych ... 24
1.3.3. Skala Likerta ... 25
1.4. Rodzaje badań statystycznych ... 27
1.5. Metody doboru próby ... 30
1.6. Etapy badania statystycznego ... 34
1.7. Zadania ... 37

Rozdział 2
METODY PREZENTACJI DANYCH ... 41
2.1. Prezentacja tabelaryczna danych ... 41
2.1.1. Tablice statystyczne ... 41
2.1.2. Rodzaje szeregów statystycznych ... 42
2.1.3. Sposób konstrukcji szeregu rozdzielczego z przedziałami klasowymi ... 54
2.1.4. Szeregi dwucechowe ... 61
2.1.5. Tabelaryczna analiza danych ... 62
2.1.6. Porównania struktur ... 71
2.2. Prezentacja grafi czna danych ... 77
2.2.1. Rodzaje wykresów ... 77
2.2.2. Histogram, łamana, krzywa ... 87
2.3. Typy rozkładów empirycznych ... 102
2.3.1. Typy rozkładów skokowych ... 102
2.3.2. Typy rozkładów ciągłych ... 105
2.4. Grafi czna analiza porównawcza rozkładów cechy ... 108
2.5. Zadania ... 112

Rozdział 3
MIARY STATYSTYCZNE ... 121
3.1. Klasyfi kacja miar ... 121
3.2. Wyznaczanie miar na podstawie danych indywidualnych ... 124
3.2.1. Miary położenia ... 124
3.2.1.1. Średnia arytmetyczna ... 125
3.2.1.2. Średnia geometryczna ... 132
3.2.1.3. Dominanta ... 133
3.2.1.4. Mediana ... 136
3.2.1.5. Kwantyle ... 146
3.2.2. Miary zmienności ... 154
3.2.2.1. Rozstęp ... 155
3.2.2.2. Rozstęp międzykwartylowy ... 157
3.2.2.3. Odchylenie ćwiartkowe ... 158
3.2.2.4. Typowy obszar zmienności cechy (pozycyjny) ... 158
3.2.2.5. Odchylenie przeciętne ... 160
3.2.2.6. Wariancja ... 162
3.2.2.7. Odchylenie standardowe ... 163
3.2.2.8. Typowy obszar zmienności cechy (klasyczny) ... 166
3.2.2.9. Współczynniki zmienności ... 168
3.2.3. Miary asymetrii ... 172
3.2.3.1. Wskaźnik skośności, współczynnik asymetrii Pearsona ... 176
3.2.3.2. Pozycyjny wskaźnik skośności, pozycyjny współczynnik asymetrii ... 178
3.2.3.3. Klasyczny współczynnik asymetrii ... 181
3.2.4. Ocena koncentracji ... 184
3.2.4.1. Miary kurtozy ... 184
3.2.4.2. Ocena koncentracji jako nierównomierności podziału ... 188
3.2.5. Rozkład normalny i reguła trzech OS ... 198
3.3. Wyznaczanie miar na podstawie danych pogrupowanych ... 204
3.3.1. Miary położenia ... 204
3.3.1.1. Średnia arytmetyczna ... 204
3.3.1.2. Dominanta ... 214
3.3.1.3. Mediana ... 219
3.3.1.4. Kwartyle ... 226
3.3.2. Miary zmienności ... 233
3.3.3. Miary asymetrii ... 246
3.3.4. Miary koncentracji ... 252
3.4. Syntetyczna prezentacja rozkładu cechy za pomocą wykresu „skrzynka z wąsami” ... 256
3.5. Kompleksowa analiza struktury ... 263
3.6. Zadania ... 265

Rozdział 4
BADANIE ZWIĄZKÓW MIĘDZY CECHAMI ... 273
4.1. Uwagi wprowadzające ... 273
4.2. Prezentacja danych w przypadku badania współzależności ... 276
4.3. Analiza korelacji ... 285
4.3.1. Współczynnik korelacji liniowej Pearsona ... 285
4.3.2. Współczynnik korelacji rang Spearmana ... 293
4.3.3. Miary współzależności cech wykorzystujące statystykę chi-kwadrat ... 300
4.4. Analiza regresji ... 313
4.4.1. Uwagi wprowadzające ... 313
4.4.2. Liniowy model regresji ... 316
4.4.3. Wyznaczanie parametrów liniowego modelu regresji ... 318
4.4.4. Ocena dobroci dopasowania liniowej funkcji regresji ... 326
4.5. Zadania ... 339

Rozdział 5
ANALIZA DYNAMIKI ... 345
5.1. Uwagi wprowadzające ... 345
5.2. Przeciętny poziom zjawiska w czasie ... 347
5.3. Miary dynamiki zjawisk jednorodnych ... 349
5.3.1. Przyrosty absolutne ... 351
5.3.2. Przyrosty względne ... 353
5.3.3. Indeksy indywidualne ... 354
5.4. Średnie tempo zmian ... 358
5.5. Przekształcenia indeksów indywidualnych ... 362
5.6. Indywidualne indeksy cen, ilości, wartości ... 367
5.7. Miary dynamiki zjawisk złożonych (indeksy agregatowe) ... 370
5.7.1. Agregatowy indeks wartości ... 371
5.7.2. Agregatowe indeksy cen ... 372
5.7.3. Agregatowe indeksy ilości ... 376
5.7.4. Agregatowe indeksy Fishera ... 381
5.8. Analiza przyczyn zmian zjawiska w czasie ... 382
5.8.1. Wyodrębnianie tendencji rozwojowej ... 384
5.8.1.1. Metoda mechaniczna wyodrębniania tendencji rozwojowej ... 384
5.8.1.2. Metoda analityczna wyodrębniania tendencji rozwojowej ... 391
5.8.2. Wyodrębnianie wahań okresowych ... 396
5.8.2.1. Wyodrębnianie wahań okresowych w szeregu czasowym bez trendu ... 398
5.8.2.2. Wyodrębnianie wahań okresowych w szeregu czasowym z trendem ... 403
5.9. Zadania ... 412

Stosowane oznaczenia ... 415
Odpowiedzi do zadań ... 418
Bibliografia ... 423

Podstawy statystyki dla studentów i nauczycieli

Statystyka – w badaniach nauczyciela i studenta stanowi kłopotliwy i zarazem trudny problem. Nie może być pominięta ani w opisach metod badań pedagogicznych, ani w praktyce badawczej każdej z osób. Jest dziedziną nauki, którą nie sposób opisać w jednej publikacji, dlatego w tej książce ograniczono się do wybranych zagadnień, stanowiących niezbędne minimum w każdej próbie badawczej.

Dla nauczyciela i studenta piszącego pracę magisterską ważne staje się nie tyle opanowanie operacji liczenia podanej w podręcznikach, ile zrozumienie poznawczego i metodologicznego sensu określonej miary statystycznej. Należy pamiętać, że statystyczne metody można wprowadzić do badań tych zjawisk, które można zmierzyć. Etapy pracy obejmują: obserwację zjawisk, tworzenie hipotez, wnioskowanie i weryfikację hipotez.

Format B5, Objętość 132 strony, Oprawa miękka, klejona, folia matowa