Poemat w butelce "Spoglądając przez ozonową dziurę" Zenona Fajfera to książka, która redefiniuje pojęcie książki. Ustalone konwencje druku zostają tutaj zakwestionowane, obrócone w żart. Daleka od konwencji jest również szkatułkowa forma samego tekstu. To poezja czterech wymiarów, interaktywna polifonia wciągająca czytelnika w swoje pułapki. Utwór ten, po raz pierwszy wydany w 2004 roku, należy do sztandarowych przykładów liberatury - nowego gatunku literackiego, w którym książka jest integralnym składnikiem dzieła. "Pisarstwo to cokolwiek nietypowe, bo decyduje o przekształceniu wyobrażenia o literaturze" - napisano w "Polonistyce", która zaliczyła liberaturę do najważniejszych zjawisk poetyckich ostatniego dwudziestolecia, umieszczając "Spoglądając przez ozonową dziurę" wśród pozycji zgłaszanych do nowego kanonu.

Film o książce na Youtube:
http://www.youtube.com/watch?v=MbWhov202ZY


Zenon Fajfer - poeta, twórca teatralny, pomysłodawca liberatury. Tworzy indywidualnie i w duecie z Katarzyną Bazarnik, z którą napisał trójksiąg "Oka-leczenie" (wyd. prototypowe, 2000) oraz "(O)patrzenie" (2003). Wraz z Katarzyną redaguje serię "Liberatura" Korporacji Ha!art i arkusz liberacki "Ha!artu", oboje też założyli w Krakowie pierwszą Czytelnię Liberatury (MIK, ul. Karmelicka 27). Autor m.in. poematów-znaków (cykl "Portret artysty"), poematów przestrzennych ("siedemnaście liter", "Trzy kroki") i multimedialnych ("Ars poetica", "Primum Mobile"). Wypracował własną technikę literacką, nazwaną wierszem emanacyjnym.

O serii Liberatura:
Ukazująca się od roku 2003 seria "Liberatura" Korporacji Ha!art to zjawisko unikatowe nie tylko na polskim rynku wydawniczym. O jej wyjątkowości decyduje filozofia traktowania dzieła literackiego jako organicznej jedności słowa z przestrzenią zapisu: tekst i forma książki (łac. liber) stanowią integralną całość. Tym, co szczególnie wyróżnia "Liberaturę" na tle innych serii wydawniczych, jest odmienny kształt poszczególnych tomów. Kolejnych tytułów nie łączy wspólna szata graficzna, bowiem w książkach liberackich sfera typografii jest częścią autorskiej wizji. Dotychczas w serii ukazały się m.in. książki Mallarmégo, Johnsona, Queneau i Pereca.