Antologia, którą przedstawiamy, to kontynuacja problematyki podjętej w podręczniku "Społeczno-kulturowe podstawy gospodarowania przestrzenią" autorstwa Jeremiego T. Królikowskiego i Jana Rylke. Prezentujemy tutaj teksty dwudziestu trzech autorów - architektów krajobrazu, architektów, urbanistów, filozofów, psychologów, socjologów, geografów, historyków sztuki, etnologów. Już sama rozmaitość tych profesji świadczy o interdyscyplinarności przedmiotu naszych rozważań. Naszym celem jest ukazanie tych wzajemnych relacji pomiędzy różnymi dziedzinami wiedzy, będącymi przedmiotem dociekań ludzkości od zarania jej dziejów. Pragniemy wskazać, że wszystkie one znajdują konkretne odzwierciedlenie w przestrzeni naszej egzystencji.
Teksty zostały podzielone na pięć części i pogrupowane w taki sposób, aby problematyka poruszana w podręczniku znajdowała swoje rozwinięcie w kolejnych częściach naszego zbioru. Stąd tytuły ujmujące tematykę zawartych w nich artykułów. Są to: Punkt wyjścia - wartości i paradygmaty, Historia i tradycja, Przestrzeń i architektura, Krajobraz i jego przemiany, Koncepcje i doktryny.
Niniejszy wybór nie jest jednak zeszytem ćwiczeń do zagadnień poruszanych w podręczniku. Jest próbą stworzenia czytelnikowi możliwości spojrzenia na szerokie tło poglądów, postaw i idei, które wiążą się z problematyką społeczno-kulturowych podstaw gospodarowania przestrzenią. Jest zaproszeniem do dyskusji z wieloma różnymi autorami.
Antologia ta ma służyć studentom kierunku Gospodarka przestrzenna a także Architektura krajobrazu, oraz wszystkim, którzy zechcą poszerzać swoją wiedzę na temat krajobrazu kulturowego i teoretycznych podstaw gospodarowania przestrzenią.
[ze Wstępu]
SPIS TREŚCI:
Słowo wstępne ... 5
I. Punkt wyjścia. Wartości i paradygmaty ... 7
Wprowadzenie ... 7
Fragmenty konstytucji duszpasterskiej "O Kościele w świecie współczesnym" - Gaudium et spes ... 10
Józef Tischner - Ludzki świat otoczenia ... 12
Danuta Benedyktowicz i Zbigniew Benedyktowicz - Dom jako kategoria antropologiczna ... 19
Yi-Fu Tuan - Mityczna przestrzeń i mityczne miejsce ... 27
Józef Życiński - Główne nurty postmodernizmu ... 34
Katarzyna Rutkowska - Galeria uczuć. Duchowy wymiar miasta ... 40
J. Krzysztof Lenartowicz - Estetyka społeczeństwa obywatelskiego ... 44
Marek Maciejczak - Transcendentalny sens przestrzeni ... 57
II. Historia i tradycja ... 60
Wprowadzenie ... 60
Witold Krassowski - Początki zorganizowanego krajobrazu osadniczego ziem polskich ... 63
Jerzy Stempowski - Dawna gospodarka wiejska ... 78
Witold Krassowski - O pojęciach piękna ... 90
Beata J. Gawryszewska - W poszukiwaniu struktury energii Ziemi... Refleksje na temat chińskiej feng shui ... 102
Henryk Waniek - Mappa mundii ... 110
III. Przestrzeń i architektura ... 114
Wprowadzenie ... 114
Bolesław Szmidt - Pojęcie ładu ... 117
Anna Pawełczyńska - Czas i przestrzeń a formy poznania świata ... 133
Marta Leśniakowska - Co to jest architektura? Kilka definicji ... 144
Christian Norberg-Schulz - Architektura jako obraz świata ... 154
Jeremi T. Królikowski - Elementy semiotyczne dzieła architektury ... 160
IV. Krajobraz i jego przemiany ... 164
Wprowadzenie ... 164
Richard Senett - Obsesyjny wizerunek. Miejsce i czas w Rzymie Hadriana ... 169
Sławomir Gzell - Próby stworzenia lepszego świata ... 180
Beata J. Gawryszewska - Sacrum i profanum w strukturze siedliska wiejskiego ... 189
Jeremi T. Królikowski - Postawy artystyczne i estetyczne wobec miasta ... 194
Bohdan Jałowiecki - Społeczne wytwarzanie przestrzeni w okresie transformacji systemowej ... 200
Beata J. Gawryszewska - Uczestnictwo społeczne w kształtowaniu ładu przestrzeni i jego związek ze strukturą krajobrazu codziennego ... 215
Jan Rylke - Dwa krajobrazy ... 221
Jadwiga Knaflewska - Przemiany w parkach dworskich Wielkopolski po reformie rolnej z 1944 roku ... 226
V. Koncepcje i doktryny ... 231
Wprowadzenie ... 231
Jeremi T. Królikowski - Miasto polskie jako przestrzeń konkretyzacji doktryn urbanistycznych, architektonicznych i innych ... 234
Leon Krier - Policentryczne miasto miejskich społeczności ... 244
Jacek Dominiczak - Intelektualne podstawy architektury ... 252
Barbara Szulczewska - Koncepcja zrównoważonego rozwoju miasta ... 261
