PRZEDMOWA.
Kwestya wschodnia powstała od czasu osiedlenia się Turków w Europie, Rosya zaś, zostawszy jedną z po¬tęg europejskich, usiłuje rozwiązać tę kwestyę na swo¬ją korzyść. Aby zostać potęgą europejską, musiała li¬czyć się z Prusami; aby rozwiązać kwostyę wscho¬dnią, wypadło jej rachować się z Austryą. w ten spo¬sób Prusy, nie mając żadnego interesu bezpośredniego w sprawach wschodnich, zaczynają odgrywać w nich rolę częstokroć pierwszorzędną; z drugiej zaś strony Austrya jest zamieszana we wszystkie wielkie sprawy Europy, stąd niema takiej kwestyi europejskiej, któ-raby nie wywierała wpływu swego na Wschód, lub od-, wrotnie, nie odczuwała na sobie wpływu złożonych spraw wschodnich.
Dążenia Prus i Rosyi bynajmniej nic były ze so¬bą sprzeczne; dwa te państwa sprzymierzyły się i w przeciągu więcej niż stulecia pozostawały w usta-wicznem prawie przymierzu. Istniało natomiast współ-
zawodnictwo między Austryą a Prusami w Niemczech, oraz Austryą a Rosyą na Wschodzie. Widzimy za¬tem, jak Austryą kolejno już to zwalcza ambicyę swych dwojga współzawodników, już to przyłącza do nich wła¬sne swe dążenia. Stąd prawie nieustające przymierze Prus z Rosyą, oraz przymierza przerywane, bądźto pomiędzy Austryą a Rosyą, bądź też między wszyst-kiemi trzema państwami. Mamy zamiar wykazać poni¬żej, jak w roku 1764 utworzyło się przymierze Prus i Rosyi, i w jaki sposób Austryą, będąc mu początko¬wo przeciwną, musiała doń w końcu przystąpić.
Okoliczności, w jakich zaszły te wypadki, oraz charaktery osób, biorących w nich udział najbar¬dziej czynny, są zbyt osobliwe, by nie zwrócić na nie uwagi. Z drugiej strony, zdało mi się pożytecznem do¬kładne określenie, jakimi były w przeddzień rewolucyi francuskiej obyczaje polityczne trzech dworów, które wzięły tak ważny udział w krucyacie, przedsiębra¬nej przez monarchie europejskie przeciwko tej rewo¬lucyi. Z trzech tych państw, Eosya była najbardziej żarliwa w głoszeniu owej krucyaty, Prusy pragnęły przedsiębrać ją jak najprędzej, Austryą zaś gotowa by¬ła podtrzymywać ją wytrwale. Mówiono wiele zagrani¬cą, a nawet we Francyi, że rewolucya francuska i Na¬poleon I obalili prawa dawnego rządu i zamiast pewne¬go rodzaju wieku złotego dyplomacyi, który miał być beżpodzielnem panowaniem prawa, podstawili wiek że¬laza, w którym siła otrzymała pierwszeństwo przed wszelkiemi prawami. Chcąc osądzić z całą słusznością dzieło rewolucyi francuskiej i Napoleona, chcąc oce¬nić w jakim mianowicie stopniu burzyli oni rzeczy da¬wne, wprowadzali nowe, naśladowali lub też wyno¬sili nad 'miarę, wypada nam wiedzieć koniecznie, w ja-
ki sposób przy końcu dawnego porządku rzeczy, rzą¬dy, przedstawiające najdokładniej ów stary porządek, stosowały go między sobą; jaki był ich sposób pojmo¬wania prawa i praktykowania d}>"plomacyi, zarówno względem swych współzawodników, jak i swych sprzy¬mierzeńców. Sądzę, że wypadki, wyłożone w tem dzie¬le, są najbliższe ustalenia sądów pod tym względem.
"Zamknąłem się w granicach zaznaczonych powy¬żej. Nie studyowałem szczegółowo polityki Erancyi podczas przełomu, który jest przedmiotem pracy ni¬niejszej. W pierwszem wydaniu tej książki odsyłałem czytelnika w tych kwestyach do dzieła ,,Etudes di-p 1 o m a t i q u e s" hrabiego de Saint-Priest, tom I: „L e Partage de la Pologn e". Wkrótce potem wyszła druga część dzieła księcia de Broglie p. t. „h e S e c r e t du roi". Praca ta rzuciła wspaniałe światło na po¬litykę Ludwika XV w kwestyi Wschodu i podziału Polski; powołuję się częstokroć na to dzieło. Wreszcie opublikowanie t. zw. „Instructions", przedsięwzię¬te przez Komisyę Archiwów Dyplomatycznych, pozwo¬liło mi uzupełnić pod wieloma względami moje po¬przednie wskazania. Starałem się, nie zmieniając roz¬miarów swego studyum, zaznajomić je z pracami, któ¬re pojawiły się w druku już po ogłoszeniu pierwszego wydania książki niniejszej.
Czytelnik spostrzeże z łatwością, że opowiada¬nie moje opiera się prawie wyłącznie na korosponden-cyach i dokumentach dyplomatycznych. Dokumenty to najbardziej poufne i, być może; najbardziej zadziwia¬jące z.tych, jakie wydobywano kiedykolwiek z archi¬wów, były ostatniemi laty publikowane w Wiedniu, Petersburgu i Berlinie. -Rzec można, iż w tem, co do¬tyczy pierwszego ■ i głównego epizodu kwestyi wscho-
dniej w wieku XVIII, mamy własne opinie Austryi
Prus i Rosyii). J '
SPIS RZECZY I TOMU.
Przedmowa. ....... 5
Rozdział I: Przymierze Prus z Rosyą (1756—1764) . . 9
Rozdziatll: Rewolucya w Polsce i wojna wschodnia (1764—1768) 25 Rozdział III: Zbliżenie Prus z Austryą (pażdz. 1768—styczeń
1769) . . . . . . ' . 37
Rozdział IV: Zamiary Fryderyka Wielkiego i projekty potrój¬
nego przymierza i^luty—maj 1769) . . .51
Rozdział V: Wojna wschodnia i przezorność wojenna Austryi
(styczeń—sierpień 1769) . . . . .61
Rozdział VI: Spotkanie Fryderyka z Józefem w Niesie (sier¬
pień 1769). ...... 71
Rozdział VII: Dyplomacya Fryderyka Wielkiego i jogo filozo¬
fia historyi (październik 1769—styczeń 1770) . . 87
Rozdział VIII: Anglia i kwestya wschodnia (1769—1770) . 95
Rozdział IX: Zwycięstwa IŁosyi i prośba o pośrednictwo
(hity — sierpień 1770) . . . . .105
Rozdział X: Spotkanie w Nisztadzie (wrzesień 1770} . . 117
Rozdział XI: Pośrednictwo (wrzesień 1770—styczeń 1771) . 127 Rozdział XII: Kroki przedwstępne rozbioru Polski (listopad
1770—styczeń 1771) . . . . .143
SPIS RZECZY II TOMU.
Rozdział XIII: Zagajenia, urzędowe kwestyi pokoju i TOZ-
bioru (styczeń — czerwiec 1771 r.) . .5
Rozdział XIV: Przymierze austro-tureckie i projekty roz¬członkowania Turcyi (styczeń—październik 1771 r). 23
Rozdział XV: Kłopoty Austryi (październik 1771—styczeń
1772) -30
Rozdział XVI: Zasada równości działów w potrójnem przy¬mierzu (styczeń—luty 1772 r.) .... 63
Rozdział XVII: Rozkład działów (styczeń—maj 1772 r.) . 81
Rozdział XVIII; Uświęcenie przymierza: traktat rozbioru
(maj — sierpień 1772). ...... Dl
Rozdział XIX: Kongres w Fokczanach i Bukareszcie (maj
1772 —marzec 1773) 105
Rozdział XX: Traktat w Kajnardżi (czerwiec 1773—wrze¬
sień 1774) 123
Rozdział XXI: Przyłączenie Bukowiny (wrzesień 1774—li¬
piec 1771>) 135
Rozdział XXII: Potrójne przymierze .... 143
WIELKOŚĆ 19X12,5CM,MIĘKKA OKŁADKA,LICZY I TOM - 156 STRON
II TOM - 150 STRON.
STAN :OKŁADKA DB-/DST+/GRZBIET WZMOCNIONY KLEJEM/,BLOK KSIĄŻKI NIE JEST PRZYCIĘTY DO RÓWNA,STRONY SĄ POŻÓŁKŁE,BLOK STRON 1-16 I TOMU JEST LUŹNY,KILKA BLOKÓW STRON JEST POLUŹNIONYCH,II TOM JEST NIEROZCIĘTY,POZA TYM STAN W ŚRODKU DB .
KOSZT WYSYŁKI WYNOSI 8 ZŁ - PŁATNE PRZELEWEM
/ KOSZT ZRYCZAŁTOWANY NA TERENIE POLSKI,BEZ WZGLĘDU NA WAGĘ,ROZMIAR I ILOŚĆ KSIĄŻEK - PRZESYŁKA POLECONA PRIORYTETOWA + KOPERTA BĄBELKOWA / .
WYDAWNICTWO GEBETHNER I WOLF WARSZAWA-KRAKÓW 1905.
INFORMACJE DOTYCZĄCE REALIZACJI AUKCJI,NR KONTA BANKOWEGO ITP.ZNAJDUJĄ SIĘ NA STRONIE "O MNIE" ORAZ DOŁĄCZONE SĄ DO POWIADOMIENIA O WYGRANIU AUKCJI.
PRZED ZŁOŻENIEM OFERTY KUPNA PROSZĘ ZAPOZNAĆ SIĘ Z WARUNKAMI SPRZEDAŻY PRZEDSTAWIONYMI NA STRONIE "O MNIE"
NIE ODWOŁUJĘ OFERT KUPNA!!!
ZOBACZ INNE MOJE AUKCJE
ZOBACZ STRONĘ O MNIE
