red. Jadwiga Zieniukowa

OBRAZ JĘZYKOWY SŁOWIAŃSKIEGO POMORZA I ŁUŻYC. POGRANICZA I KONTAKTY JĘZYKOWE

rok wydania 1997

 400 stron



Tom studiów Obraz językowy słowiańskiego Pomorza i Łużyc. Pogranicza i kontakty językowe składa się - poza Przedmową i Aneksem - z dwu nierównych części: pierwsza poświęcona jest językom zachodniosłowiańskim, druga dotyczy języków pogranicza słowiańsko-bałtyckiego i obejmuje zarówno języki zachodnio- jak wschodniosłowiańskie. Zastosowano tu układ geograficzny o kierunku od zachodu ku wschodowi. Ten sam kierunek zachowano w wewnętrznym podziale części I. na rozdziały tematyczne. W tym krzyżowym układzie geograficzno-tematycznym czasami trzeba było stosować rozstrzygnięcia nieco arbitralne, tak w wypadku prac, które — w zależności od wybrania któregoś z tu przyjętych kryteriów - można by zaliczyć do tego lub innego rozdziału. Wydaje się jednak, że dzięki zastosowanemu układowi studiów w tomie i opatrzeniu części i rozdziałów książki stosownymi tytułami Czytelnik już w Spisie treści (sporządzonym w języku polskim i angielskim) uzyska istotne informacje o tematycznym zróżnicowaniu i jednoczesnej myśli przewodniej tej pracy zbiorowej. Poglądy naukowe wyrażane w poszczególnych studiach należą do ich autorów, redaktor tomu respektuje tę różnorodność.

Studia publikujemy w języku oryginału, mianowicie w polskim, górno-łużyckim, dolnołużyckim, niemieckim lub rosyjskim. Każdemu towarzyszy innojęzyczne streszczenie, może ono być w języku angielskim, francuskim, niemieckim, polskim lub rosyjskim, w jednym wypadku, na życzenie autora uzasadnione tematem artykułu, dodatkowo zamieszczamy streszczenie w języku litewskim.





SPIS TREŚCI:
<!--[if !supportLineBreakNewLine]-->
<!--[endif]-->

Przedmowa - Jadwiga Zieniukowa

I. JĘZYKI LECHICKIE (POŁABSKI, DIALEKTY ZACHODNIO­POMORSKIE, KASZUBSKI, POLSKI) I ŁUŻYCKIE. HISTORIA l WSPÓŁCZESNOŚĆ


1. Połabszczyzna i zachodnia pomorszczyzna

Kazimierz P o l a ń s k i
Uwagi o systemie alternacyjnym języka połabskiego

Hanna P o p o w s k a-T a b o r s k a
Rozważania nad leksykalną więzią Pomorza, Łużyc i Połabia

Ewa R z e t e l s k a-F e I e s z k o
Wyniki badań językoznawczych, archeologicznych i geograficznych odnoszących się do Pomorza Zachodniego

Ronald Lótzsch
Germanizmy we werbalnym systemje słowinśćiny a serbsćiny

Zenon Sobierajski
Podsumowanie badań nad nagraniami reliktów gwary kaszubskich Słowińców


2. Języki łużyckie i nawiązania łużycko-polskie oraz łużycko-kaszubskie

Heinz Schuster-Sewc (Leipzig),
Die beiden sorbischen Umlaute 'e > 'o und 'e > 'a aufdem Hintergrund der spaturslawischen Lautenwick-lungen
Dwa łużyckie przegłosy 'e > 'o i 'e > 'a na tle późnoprasłowiańskiego rozwoju głosowego. Streszczenie

Edward Wornar (Budyśin/Bautzen),
Hornjoserbsce cuta, iitaw-scekiaule. Sorbiśkas żodis ćula, lietuviskas kiaule. Sanlrauka

Helmut J e n ć
Typy cuzorecnych leksikaliskich wliwow na hornjoserbsku spisownu reĆ

Irena Śerakowa
K sintaktiskej interpretaciji serbskich syntagmow typa w mesće Budysinje a ke kongruency mjez jich clonomaj (z wobkedźbowanjom portierów w pólsćinje)

Stanisława Sochacka
Łużyckie nazwy miejscowe na pograniczu polsko-niemieckim (zarys problematyki)

Ewa Jakubowska
Polskie i starołużyckie nazwy miejscowe z sufiksem *-iki> i jego wariantami rozwiniętymi

Jerzy T r e d e r
Frazeologia kaszubska a górnolużycka

Sonja Wólka
O związkach frazeologii kaszubskiej z frazeo­logią górnołużycką i niemiecką


3. Świadomość językowa, polityka językowa, kształtowanie języków literackich (łużyckich i kaszubskiego)


Madlena Norberg
Znaczenie języka dla etniczności (na przykładzie języka dolnolużyckiego)

Gunter ŚpieB
Wo aktualnej situaciji a możnych perspektiwach za pśichod dolnoserbskeje recy

Marek Latoszek
Świadomość językowa i kulturowa Kaszubów w kontekście typów orientacji temporalnych i uwarunkowań historyczno-geograjicznych

Jadwiga Zieniukowa
Powstawanie i funkcjonowanie języków literackich małych grup etnicznych. Paralele i kontrasty kaszubsko-łużyckie

Ewa Siatkowska
Odmienne oddziaływanie prądów reformacji i odrodzenia narodowego na język Łużyczan i Kaszubów

Edward Breza
Kształtowanie się kaszubskiego języka literackiego


4. Kaszubska leksyka, slowotwórstwo i składnia

Wiesław Boryś
Dziedzictwo prasłowiańskie w leksyce kaszubskiej

Agnieszka Wyszomirska
Z zagadnień kaszubskiej prefiksacji czasownikowej

Małgorzata Korytkowska, Elżbieta Wrocławska
Składniowe funkcje abstractów w tekstach zawartych w „Słowniku gwar
kaszubskich" B. Sychty


5. Polski język literacki w regionie Pomorza


Kwiryna Handke
O polszczyźnie regionalnej Pomorza

Mirosława Bialoskórska
Badania nadjęzykiem XIX-wiecznej prasy regionalnej Pomorza Gdańskiego (stan i propozycje)

Regina Pawlowska
Nauczanie języka polskiego w Gdańsku w XVII wieku

Teresa Friedelówna
Broszura C. Flinsbacha ,,Dzień sądny..." i jej tłumacz. Przyczynek do historii języka polskiego w Królewcu



II. JĘZYKI POGRANICZA ZACHODNIOSŁOW1AŃSKO-BAŁTY-
CKIEGO I WSCHODNIOSŁOWIAŃSKO-BAŁTYCKIEGO.
HISTORIA I WSPÓŁCZESNOŚĆ


Henryka Perzowa
Wyrazy pochodzenia niemieckiego w ,, Słowniku gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur" (SGOWM), Adaptacja fleksyjna i słowotwórcza

Wojciech Smoczyński
Staropruskie kalki dwuczłonowych imion staropolskich


Simas Karaliinas (Yilnius),
K unmepnpemauuu un(j)opMau,uu ByjibcficmaHa o bucahhckom sanuee

Iryda Grek-Pabisowa, Irena Maryniakowa
Związki języka litewskiego z gwarami polskimi i rosyjskimi

Danuta Roszko, Roman Roszko
Litewskie formy typu dirbdavo


ANEKS APPENDIX

Zamknięcie konferencji „Słowiańskie Pomorze nadbałtyckie..." - Hanna Popowska-Taborska