AUTOREM KSIĄŻKI JEST MICHAŁ SIEDLECKI.
WSTĘP:
Dziwnym żywiołem jest morze. Komu los szczęśliwy JLA pozwoli na przepędzenie choćby tylko krótkich, chwil nad jego brzegami, kto choćby raz miał sposo¬bność podziwiać ciągłą grę jego wiecznie zmiennych fal i podpatrzył nieskończoną w różnorodności har-monję jego barw, kto spędził choćby jedne noc na pokładzie statku prującego fale i wsłuchiwał się w me~ lodję przedziwnej mowy grzywiastych wałów wodnych, podchodzącej, z nocnych ciemności ~ temu na całe życie zostaje nieiylko wspomnienie, ale tęsknota, by ujrzeć te cuda raz jeszcze, by żyć z niemi i zbliżyć się do nich. Wędrowaliśmy dawniej po cudzych morzach, wiedli nas obcy marynarze. Dzisiaj mamy już maleńki skra-, wek własnych brzegów morskich, mamy nasz lud z przedwiecznym żywiołem związany. Ałe przeważna część ziemi naszej leży w głębi lądu, znaczna część ludności ani morza nie zna, ani nawet niem się nie zajmuje i nie odczuwa jego uroku; co więcej, przewa¬żna część polskiej ludności jest zupełnie obojętna wobec spraw z morzem związanych i nie rozumie tego, jak potężnym czynnikiem w całem życiu narodu jest morze, będące wielką drogą na świat szeroki
TREŚĆ:
Obudzić zamiłowanie do badania morza, pokazać piękność i barwność zjawisk przez to dostrzec się da¬jących zwrócić uwagę na to, do jakich cudnych krain dostać się możemy szeroką drogą oceaniczną, — to główny cel tej książeczki.
Podaję opisy rzeczy, które widziałem podczas po¬dróży po różnych morzach; rysunki robiłem przeważnie z okazów, fotografij lub własnych szkiców z natury. Znajdą się w tej książce szczegóły jeszcze dotychczas nie opisywane, obok innych, znanych od dawna w li¬teraturze naukowej; starałem się podać je w formie prostej i przystępnej dla ogółu.
A jeśli w umysłach' czytelników powstanie chęć ujrzenia własnemi oczyma nadmorskich krain, to będę uważał zadanie książeczki za spełnione, bo jestem pewny, że czar i urok potężnego żywiołu obudzi dalsze myśli a wznieci nie tylko chęć badania i poznania da¬lekich światów, ale także i chęć rozwoju na nasze m morzu tego życia, które jest niezbędne do dalszego wzrostu i bytu naszej ziemi.
Kraków 22 marca 1923.
MICHAŁ SIEDLECKI
Rozdział I. ŁZY OCEANU. sir.
Pettah, dzielnica-krajowców w Colombo na wyspie Cejlon —
W sklepie handlarza pereł — Perłopiawy i ich budowa —
Jak powstają perły w muszli perłowej — Historja tasiemca
powodującego tworzenie się pereł — Gdzie się perły poła¬
wia? — Ławice w zatoce Mannar — Nagłe powstawanie
miasta Mariszszukkaddi — Droga do miejsca połowu — Prze¬
bieg połowu — Nurkowie i ich praca — Powrót z połowu —
Loterja perłowa — Oczyszczanie pereł — Połowy pereł
około wysp Aru 1—3$
Rozdział II. NA PODMORSKICH OGRODACH.
Barjera koralowa — Ryby wychodzące na ląd — Wioska
na wysepce koralowej — Pułapka na ryby — Najprostszy
sposób połowu ryb — Kosze na ryby — Łodzie malajskie —
Wędka z latawcem — Sieć rzucana z ręki — Obraz rafy
koralowej — Korale rafowe — Gąścioły — Ukwiały — Je¬
żówce i rozgwiazdy — Ryby z nad raf koralowych — Jak
rafy powstają? 37—61
Rozdział III. CZERWONE KORALE.
Strój naszego ludu — Gdzie korale rosną? — Wyprawy na
połów — Co to jest koral? — Budowa i rozwój polipów
koralotwórczych — Przyrządy do łowienia korali — Po¬
łów — Handel koralami 62—75
Rozdział IV. NA BRZEGACH OCEANU.
Stacja zoologiczna w Wimereux nad kanałem La Manche — Przygotowania do wyzyskania wielkiego odpływu — Brzegi kanału La Manche — Wymarsz na badanie brzegu — Ta-litry — Robaki piaskożerne — Domki robaków — Jeźo-wiec w piasku żyjący — Piasek przybrzeżny i jego skła¬dniki — Rak Callianassa — Kraby przybrzeżne — Pąkle i kaczenice — Obrona lądu przez zwierzęta — Czaszołki (Patellae) — Morska sałata — Kidzina — Ukwiały i osiadłe meduzy — Niszczenie skat przez robaki — Tubularia — Laminarje — Kolonje osłonie — Skórzaste korale —
Omułki — Rozgwiazdy — Ślimak bez skorupy — Świe- str, cące muszle — Żywe światło — Świecenie morza . . . 76—128
Rozdział V. MECH MORSKI.
Port w Busum w Holsztynie — Kolonje polipów — Połów
mchu morskiego — Mało znany przedmiot handlu , . . 129—134
Rozdział VI. KREWETY.
Wyjazd na połów — Cezidło do łowienia krewetów — Foki
i kaczki polarne — Połów — Roje mew — Krewety —
Przyrządzanie zdobyczy — Powrót z połowu — Chwy¬
tanie krewetów na brzegu 135—147
Rozdział VII. DELFINY.
Na statku Stacji zoologicznej w Neapolu — Deltiny —
Harpunowanie — Budowa delfina — Towarzysz statków —
Morświn bałtycki 148—156
Rozdział VIII. WIELCY WĘDROWCY.
Port w Boulognc sur Mer — Statki i sieci na śledzie —
Wyjazd na połów — Śledź i jego życie — Połów mi otwar-
tem morzu — Zabezpieczanie zdobyczy — Solenie śledzi —
Handel i wartość połowów 157—175
Rozdział IX. SIELAWY.
Wyjazd z Wilna — Pagócki wileńskie—Jezioro Trockie
i Jewje — Sielawa — Potów pod lodem — Przyrządy do
połowu — Zdobycz z jednego połowu 176—188
Rozdział X. NAD POLSKIEM MORZEM.
Zatoka Pucka — Meduzy — Polskie wody terytorjalne —
Głębokość i właściwości wody w Bałtyku — Półwysep
Hel — Nad Wielkiem Morzem — Skorupiaki, muszle
i rybki przybrzeżne — Żaki na węgorze — Węgorz i jego
życie — Morskie węgorze i ich połów — Cezy na flądry
i duże szkarpie — Flądra i jej rozwój — Połów fląder —
Maszoperje— Niewody na brzeg wyciągane — Królewska
ryba — Życie łososia — Tarło w górskiej rzece — Po¬
łów łososia na ość — Rozwój łososia — Takie na łoso¬
sie — Co daje Bałtyk — Prawdziwy skarb Bałtyku . . . 189—230
Spis i objaśnienie rycin , 231—234
SPIS I OBJAŚNIENIE RYCIN
Str.
Kapłan buddyjski 2
Strój perłowy 4
Muszla perłowa widziana od strony zewnętrznej 6
Perłopław otwarty, Z boku wysterczają włókna »bisiorif«. W kie¬
runku są**—^ widać perłę w płaszczu mięczaka 7
Tasiemiec Tetrarhijnchus unionifactor, będący przyczyną tworze¬
nia się pereł 9
Ryba z rodzaju Balistes 11
Ujście rzeki Modragam do zatoki Mannar na Cejlonie, w miejscu,
gdzie bywają połowy pereł 15
Dagoba, święty budynek buddyjski na Cejlonie 21
Posąg Buddy około Anuradhapura na wyspie Cejlon 22
Łódź z nurkami łowiącymi perły 25
Powrót z połowu pereł 27
Rafa koralowa wysterczająca nad powierzchnię morza około wy¬
spy na Morzu Jawańskiem 37
Jezioro Leles na Jawie; na niem pułapki na ryby i chłopcy ma-
lajscy napędzający rybę 41
Brzeg wyspy Pulo Kelor z łodziami malajskiemi 43
Rybak łowiący ryby Belone za pomocą wędki z latawcem ... 45
Obraz rafy koralowej do połowy wynurzonej. Na przodzie na
prawo kolonja korala Porites, poza nią Meandrina, na
środku duża Fungia, na lewo Madrepora 49
Koral Astrea 52
Koral Coeloria 53
Gąścioł (Gorgonia) 54
Ukwiał olbrzymi, Discosoma; nad nim rybki z rodzaju Amphipńon 55
Rozgwiazdy z rodzaju Linckia; jedna w postaci komety ófi
Ryby z raf koralowych: od góry Holocanthas semicirculatus, w śro¬
dku Chelmo longirostris, na dole Zanclus cornutus 57
Str.
Ryba z rodzaju Scorpaena 59
Krzaczek korala czerwonego rosnący pod skalą 6(5
Kawałeczek gałązki korala, znacznie powiększony: na prawo oś
wapienna, dalej ciało, z którego sterczą polipy 69
Rybacy łowiący korale 70
Przyrząd do łowienia korali 71
Amulety włoskie, robione z korala 75
Stacja Zoologiczna w Wimereux 78
Skaliste urwiska (falaise) w zatoce Wimereux 80
Statek idący na ocean 81
Kielże nadmorskie: na lewo Orchestia, na prawo Talitnis .... 83
Ślady robaka Arenicola 85
Robak Arenicola marina . . . ■ 87
Domek robaka Terebella conchilega 88
Robak Poctinaria belgica i jego domek 89
Jeżowiec Echinocardium cordatum: na lewo od strony górnej, na
prawo od dołu 91
Piasek nadmorski z domkami otwornic oraz ułamkami muszli, zna¬
cznie powiększony 93
Raczek morski Callianassa subterranea 94
Kraby nadbrzeżne (Carcinus maenas) , 97
Kawałek skały nadbrzeżnej pokryty pąklami (Balanus balanoides); na skale znać półkoliste otworki, zrobione przez robaka
Polgdora 98
Kaczenica (Lepas anatifera) na drewnie 99
Czaszołki (Patella) na kamieniu 101
Wodorosty z rodzaju Ulua 103
Kidzina (Fucus), brunatny wodorost morski 105
Ukwiał z rodzaju Bunodes 106
Jamochłon, zwierzę podobne do meduzy lecz osiadłe, z rodzaju
Haliclystus 107
Kolonja polipów przyrosłych na długich nóżkach, z rodzaju Tu-bularia; między nimi dwie gałązkowate kolonje polipów
Plumnlaria (2 razy powiększone) 109
Brunatne wodorosty z rodzaju Laminaria 111
Kolonia osłonie z rodzaju Botryllus 112
Kolonja miękkich koralowców z rodzaju Alcyonium 113
Omułki (Mytillas edulis) przyczepione do drewna 115
Rozgwiazdy; od góry, na lewo Ecłiinaster, widziany od strony
Str.
grzbietnej, na prawo Echinaster odwracający się na brzu¬szną stronę;, na dole Asterias trzymający omułka między
ramionami 117
Ślimak nagoskrzelny Aeoiis drummondi; obok, na skale sznur ja¬
jek tego zwierzęcia 120
Muszle wiercące skały Pholas dactylns 123
Noctiluca, pierwotniak świecący, znacznie powiększony 126
Mech morski z gatunku Sertalaria argenlea 131
Mech morski z gatunku llydrallmannia falcata 132
Krab kieszeniec, Cancer pagurus, od spodu 139
Krewety; na lewo Crangon, na prawo Pałaemon 141
Łodzie, powracające z połowu krewetów 143
Kosze pełne krewetów 144
Rybak fryzyjski ... 145
Chłopak z ręczną siecią na krewety 146
Delfin (Delphinus delphis) 151
Delfiny uciekające przed statkiem, widziane z góry 153
Morświn bałtycki (Phocaena phocaena) 155
Port rybacki w Boulogne sur Mer ■ 158
Ładowanie sieci śledziowych na statki 161
Odjazd goletty na połów śledzi 163
Śledź , 165
Sieć na śledzie, zarzucona przed połowem (obraz schematyczny) 168
Krajobraz z nad jeziora Jewje około Wilna 179
Sielawa (Coregonus albula L.) .... 181
Dłóto do rąbania przerębli 182
Hak drewniany do chwytania liny pod lodem 184
Widełki do popychania żerdzi pod lodem; na jednym ich końcu
hak do wyciągania liny . 185
Sanki z bębnem do zwijania liny 185
Wyciąganie liny z pod lodu na bęben 187
Herb miasta Pucka (na inicjale) 189
Meduza (Anrelia anrita) z zatoki Puckiej . 190
Mapa polskiego brzegu 192
Widok Bałtyku 197
Giernik czyli kolka (Gaslerosleas acułeatns) 198
Zak, sieć na węgorze 199
Węgorz 201
Rozwój węgorza; od góry płaska postać (Lepłocephalus) łowiona
Slr.
w głębiach Atlantyku; na dole węgorek, taki, jaki wchodzi
do naszych rzek 203
Wioska rybacka we Francji; zakładanie przynęty na wędki ... 205
Obraz dużej sieci (ceza albo matryca) ciągnionej przez statek . . 208
Rozwój flądry; jajko, forma symetryczna i postać skręcająca się 210
Flądra " 213
Rybacy indyjscy ciągnący sieć na- brzeg • ■ 217
Łososie; od góry samica, od dołu samiec 219
Wędka na łososie (takla) ■ ■ - 225
Bałtyk • 229
WIELKOŚĆ 21X17CM,TWARDA INTROLIGATORSKA OPRAWA /ZACHOWANA ORYGINALNA PRZEDNIA OKŁADKA/ ,LICZY 234 STRONY,80 RYSUNKÓW.
STAN :OPRAWA INTROLIGATORSKA DB/DB+,OKŁADKA ORYGINALNA BDB/BDB-,POŻÓŁKŁE WYKLEJKI OKŁADEK,MAŁE ŚLADY PO KLEJU NA OSTATNIEJ KARTCE,POZA TYM STAN W ŚRODKU BDB/BDB- /BARDZO ŁADNIE ZACHOWANY EGZEMPLARZ KSIĄŻKI !!! / .
KOSZT WYSYŁKI WYNOSI 8 ZŁ - PŁATNE PRZELEWEM
/ KOSZT ZRYCZAŁTOWANY NA TERENIE POLSKI,BEZ WZGLĘDU NA WAGĘ,ROZMIAR I ILOŚĆ KSIĄŻEK - PRZESYŁKA POLECONA PRIORYTETOWA + KOPERTA BĄBELKOWA / .
WYDAWNICTWO GEBETHNER I WOLF 1923.
INFORMACJE DOTYCZĄCE REALIZACJI AUKCJI,NR KONTA BANKOWEGO ITP.ZNAJDUJĄ SIĘ NA STRONIE "O MNIE" ORAZ DOŁĄCZONE SĄ DO POWIADOMIENIA O WYGRANIU AUKCJI.
PRZED ZŁOŻENIEM OFERTY KUPNA PROSZĘ ZAPOZNAĆ SIĘ Z WARUNKAMI SPRZEDAŻY PRZEDSTAWIONYMI NA STRONIE "O MNIE"
NIE ODWOŁUJĘ OFERT KUPNA!!!
ZOBACZ INNE MOJE AUKCJE
ZOBACZ STRONĘ O MNIE