Autorzy	Wojciech Kabaciński, Mariusz Żal
Wydawca	WKŁ (Wydawnictwa Komunikacji i Łączności)
Wydanie	1 Warszawa 2015
Stron	616
Format	165 x 236 mm
Oprawa	miękka
ISBN	978-83-[zasłonięte]-1716-0
Cena katalogowa	84,00 zł

oszczędzasz
20%

Sieci telekomunikacyjne pełnią kluczową rolę w przekazywaniu informacji we współczesnym świecie. Są nieodzownym składnikiem gospodarki w społeczeństwie opartym na wiedzy. Przekazywane czasami w mediach informacje o idących w miliardy dolarów (bądź euro) stratach firm spowodowanych przerwami w działaniu sieci telekomunikacyjnych świadczą o znaczeniu, jakie sieci te odgrywają we współczesnej gospodarce. Można je przyrównać do systemu nerwowego, którym są przekazywane informacje wykorzystywane w przedsiębiorstwach, organizacjach rządowych, społecznych do realizacji własnych zadań i celów. Możliwość przekazywania informacji na odległość oraz dostęp do nich w dowolnym miejscu i czasie ma wpływ praktycznie na każdą sferę działalności człowieka.
W książce przedstawiono różnego rodzaju sieci telekomunikacyjne, od historycznej, ale jeszcze funkcjonującej sieci telefonicznej, po najnowsze sieci pakietowe (jaką jest Internet), czy sieci optyczne. Podręcznik ma umożliwić zaznajomienie się z podstawowymi zasadami funkcjonowania sieci telekomunikacyjnych. Zdając sobie sprawę, że zawarcie przeglądu wszystkich sieci i zagadnień w jednej pozycji jest niemożliwe − pominięto w podręczniku szereg sieci rozgłoszeniowych, a także zagadnienia inżynierii ruchu. Zawarty w podręczniku opis podstaw działania różnego typu sieci telekomunikacyjnych ułatwi Czytelnikowi dogłębniejsze studiowanie wybranych typów sieci.

Przedmowa
1. Sieci telekomunikacyjne 1
1.1. System telekomunikacyjny a sieć telekomunikacyjna 1
1.2. Rozwój sieci telekomunikacyjnych 4
1.2.1. Sieci telegraficzne 4
1.2.2. Sieć telefoniczna 5
1.2.3. Sieci transmisji danych 6
1.2.4. Sieć Internet 7
1.2.5. Sieci zintegrowane 8
1.2.6. Inne sieci 8
1.3. Standaryzacja 9
1.4. Tryby transferu informacji 12
1.4.1. Tryb transferu synchronicznego 12
1.4.2. Tryb transferu pakietowego 14
1.4.3. Tryb transferu synchronicznego 14
1.5. Rodzaje sieci telekomunikacyjnych 15
1.6. Topologie sieci telekomunikacyjnych 16
1.6.1. Rodzaje topologii 16
1.6.2. Przykłady topologii 18
1.6.3. Topologia fizyczna i topologia logiczna 19
1.7. Sieci usługowe i transportowe 19
1.8. Modele warstwowe sieci 21
1.8.1. Opis architektur sieciowych za pomocą modeli warstwowych 21
Pytania kontrolne 23

2. Sieci PSTN i ISDN
2.1. Wprowadzenie
2.2. Sieci telefoniczne 26
2.2.1. Elementy składowe sieci telefonicznej 26
2.2.2. Struktura sieci telefonicznej 27
2.2.3. Łącze abonenckie 29
2.2.4. Urządzenia końcowe 31
2.2.5. Łącza międzycentralowe 33
2.2.6. Numeracja w sieci telefonicznej . 35
2.3. Sieci ISDN 38
2.3.1. Usługi w sieci ISDN 38
2.3.2. Styki użytkownika z siecią 46
2.3.3. Model odniesienia ISDN 50
2.3.4. Transmisja w styku S 53
2.3.5. Transmisja w styku U 62
Pytania kontrolne 68

3. Sieci GSM 70
3.1. Sieci telefonii komórkowej 70
3.2. Architektura sieci GSM 72
3.2.1. Struktura ogólna sieci 72
3.2.2. Stacja ruchoma 73
3.2.3. Identyfikacja abonenta w sieci GSM 74
3.2.4. Podsystem stacji bazowych 75
3.2.5. Podsystem komutacyjny 77
3.3. Protokoły stosowane w sieciach telefonii komórkowej 80
3.4. Styk radiowy Air 82
3.4.1. Kanały fizyczne 82
3.4.2. Kanały logiczne 84
3.5. Transmisja w styku Abis 87
3.6. Transmisja w styku A 87
3.7. Usługi w sieci GSM 89
3.7.1. Rodzaje i opis usług 89
3.7.2. Usługi przenoszenia 91
3.7.3. Teleusługi 92
3.7.4. Usługi dodatkowe 93
3.8. Roaming w sieciach GSM 94
Pytania kontrolne 96

4. Sieci UMTS 97
4.1. Sieci telefonii komórkowej trzeciej generacji 97
4.2. Architektura systemu UMTS 98
4.2.1. Struktura ogólna systemu 98
4.2.2. Stacja ruchoma UMTS 99
4.2.3. Sieć dostępowa 100
4.2.4. Sieć szkieletowa 103
4.3. Protokoły w sieci UMTS
4.3.1. Ogólny model protokołów 105
4.3.2. Protokoły w sieci UTRAN 106
4.3.3. Protokoły w sieci szkieletowej 109
4.4. Sieć UTRAN 110
4.4.1. Transmisja dwukierunkowa i metoda dostępu 110
4.4.2. Kanały 113
4.4.3. Transmisja w części stałej sieci UTRAN 118
4.5. Usługi UMTS 119
4.5.1. Usługi przenoszenia 119
4.5.2. Teleusługi 123
4.5.3. Usługi multimedialne 123
4.5.4. Usługi o wartości dodanej 124
4.5.5. Usługi lokalizacyjne 124
Pytania kontrolne 125

5. Sieci IP 126
5.1. Architektura sieci Internet 126
5.1.1. Charakterystyka sieci Internet 126
5.1.2. Sieci LAN i WAN 126
5.1.3. Urządzenia sieci Internet 128
5.2. Protokoły sieciowe i transportowe dla nowej generacji sieci Internet 130
5.3. Protokoły warstwy sieciowej 132
5.3.1. Adresowanie w sieciach IP 132
5.3.2. Protokół IP wersja 4 134
5.3.3. NAT 136
5.3.4. Protokół IP wersja 6 137
5.4. Protokoły warstwy transportowej 139
5.4.1. Charakterystyka protokołów warstwy transportowej 139
5.4.2. UDP 140
5.4.3. TCP 141
5.4.4. RTP 145
5.5. Protokoły rutingu w sieciach IP 148
5.5.1. Przeznaczenie i klasyfikacja protokółów rutingu 148
5.5.2. Protokoły wektora odległości 150
5.5.3. Protokoły stanu łącza 150
5.5.4. Charakterystyka podstawowych protokołów rutingu wewnętrznego 151
5.5.5. Charakterystyka podstawowych protokołów rutingu zewnętrznego 152
Pytania kontrolne 153

6. Usługi sieci IP 154
6.1. Wprowadzenie 154
6.2. Transfer plików 155
6.2.1. Sposoby współdzielenia plików 155
6.2.2. FTP 156
6.2.3. TFTP 158
6.2.4. NFS 159
6.3. Usługi WWW 159
6.3.1. Koncepcja sieci WWW 159
6.3.2. Protokół HTTP 161
6.3.3. Dokumenty WWW 161
6.4. Poczta elektroniczna 163
6.4.1. Znaczenie poczty elektronicznej 163
6.4.2. Standardy dla poczty elektronicznej 164
6.5. Bezpieczeństwo w sieciach IP 167
6.5.2. Klasyfikacja ataków 169
6.5.3. Metody ataków 170
6.5.4. Sposoby przeciwdziałania atakom 176
Pytania kontrolne 178

7. Sieci ATM 179
7.1. Wprowadzenie 179
7.2. Konfiguracja odniesienia dla sieci szerokopasmowych 180
7.3. Rodzaje styków w sieci ATM 181
7.4. Protokoły w sieci ATM 183
7.4.1. Model ATM 183
7.4.2. Warstwa fizyczna ATM 184
7.4.3. Warstwa ATM 184
7.4.4. Warstwa AAL 189
7.5. Jakość usług w sieciach ATM 200
7.6. Usługi w sieciach ATM 202
Pytania kontrolne 205

8. Sieci inteligentne 206
8.1. Koncepcja sieci inteligentnych 206
8.2. Protokoły i standardy w sieci IN 208
8.3. Architektura funkcjonalna i fizyczna 212
8.3.1. Model sieci IN 212
8.3.2. Zależności między płaszczyznami 215
8.3.3. Modele funkcjonalne 217
8.4. Szerokopasmowe sieci inteligentne 220
8.4.1. Różnice między sieciami BIN i IN 220
8.4.2. Model funkcjonalny sieci BIN 223
8.4.3. Protokoły sygnalizacyjne BIN 227
Pytania kontrolne 227

9. Wprowadzenie do sieci dostępowych 229
9.1. Definicja sieci dostępowych 229
9.2. Wprowadzanie nowych usług 230
9.3. Technologie sieci dostępowych 230
9.3.1. Przewodowe sieci dostępowe 230
9.3.2. Sieci bezprzewodowe 231

10. Dostęp DSL 233
10.1.Opis technologii 233
10.1.1. Model odniesienia DSL 233
10.1.2. Rozwój standardów systemów DSL 234
10.1.3. Przyczyny zakłóceń transmisji 236
10.2. Systemy ADSL 237
10.2.1. Architektura systemów ADSL 237
10.2.2. Modulacja sygnałów 239
10.2.3. Logiczne kanały transportowe 240
10.2.4. Budowa ramki ADSL 242
10.2.5. Standardy ADSL2 i ADSL2+ 242
10.3.Systemy VDSL i VDSL2 244
Pytania kontrolne 245

11. Optyczne sieci dostępowe 246
11.1. Wprowadzenie 246
11.2. Opis technologii 246
11.2.1. Topologie fizyczne sieci optycznych 246
11.2.2. Topologie logiczne sieci optycznych 248
11.3. Systemy dostępowe 249
11.3.1. Pasywne sieci optyczne 249
11.3.2. Sieci APON 251
11.3.3. Sieci EPON 252
11.3.4. Zabezpieczenia łączy 254
11.4. Systemy FTTH 256
11.4.1. Przyczyny ewolucji w kierunku FTTH 256
11.4.2. Architektura systemów FTTH 258
Pytania kontrolne 260
11.4.3. Światłowody wykorzystywane w systemach FTTH 259

12. Dostęp bezprzewodowy 261
12.1. Rozwój i klasyfikacja sieci bezprzewodowych 261
12.2. Standardy bezprzewodowych sieci dostępowych 265
12.2.1. DECT 265
12.2.2. Bluetooth 267
12.2.3. WiFi 269
12.2.4. WiMAX 270
Pytania kontrolne 270

13. SDH 271
13.1. Wprowadzenie 271
13.2. Koncepcja i architektura systemu 272
13.3. Struktura ramki i zasady zwielokrotniania 274
13.4. Urządzenia SDH 277
13.4.1. Multipleksery 277
13.4.2. Przełącznice cyfrowe 279
13.5. Sieci SDH 279
13.5.1. Architektury sieci i zabezpieczenia 279
13.5.2. Sieci punkt-punkt 281
13.5.3. Sieci pierścieniowe 281
13.5.4. Sieci kratowe 284
13.6. Ogólna procedura ramkowania (GFP) 285
Pytania kontrolne 287

14. Sieci WDM i DWDM 289
14.1. Zwielokrotnienie falowe 289
14.2. Elementy sieci optycznych 291
14.2.1. Światłowody 291
14.2.2. Nadajniki i odbiorniki 294
14.2.3. Wzmacniacze optyczne 296
14.2.4. Sprzęgacze optyczne 296
14.2.5. Konwertery długości fali 297
14.2.6. Multipleksery, demultipleksery i filtry optyczne 298
14.2.7. Urządzenia przełączające 300
14.3. Sieci optyczne WDM 300
14.3.1. Ewolucja sieci WDM 300
14.3.2. Sieci typu BSN 301
14.3.3. Sieci z kierowaniem fal 304
Pytania kontrolne 306

15. Automatyczna komutowana sieć optyczna 307
15.1. Idea sieci SON 307
15.2. Architektura ASON 308
15.2.1. Płaszczyzny funkcjonalne 308
15.2.2. Elementy transportowe 309
15.2.3. Obszary rutingu 309
15.2.4. Model odniesienia i interfejsy 310
15.2.5. Rodzaje połączeń 312
15.3. Płaszczyzna sterowania 314
15.3.1. Podstawowe funkcje 314
15.3.2. Architektura i elementy płaszczyzny 315
15.3.3. Adresowanie i sygnalizacja 317
15.3.4. Ruting 318
15.3.5. Protekcja i odtwarzanie 319
Pytania kontrolne 320

16. Funkcje i rodzaje sygnalizacji 321
16.1. Wprowadzenie 321
16.2. Funkcje sygnalizacji 322
16.3. Obszar funkcjonowania 323
16.4. Rodzaje sygnalizacji 323
16.5. Metody sygnalizacji 324
Pytania kontrolne 326

17. Sygnalizacja abonencka 327
17.1. Sygnalizacja w analogowym łączu abonenckim 327
17.1.1. Przebieg zestawiania połączenia 327
17.1.2. Sygnalizacja adresowa 329
17.1.3. Rozłączenie połączenia 329
17.1.4. Przesyłanie dodatkowych informacji 330
17.2. Sygnalizacja w cyfrowym łączu abonenckim 330
17.2.1. Wprowadzenie do sygnalizacji DSS1 330
17.2.2. Procedura dostępu do kanału D 331
17.2.3. Protokół LAPD 333
17.2.4. Wiadomości sterujące 341
17.2.5. Przykłady obsługi połączeń 346
17.3. Sygnalizacja abonencka w dostępie szerokopasmowym 357
17.3.1. System sygnalizacji DSS2 i UNI 357
17.3.2. Budowa i rodzaje wiadomości sygnalizacyjnych 359
17.3.3. Obsługa połączenia 360
Pytania kontrolne 361

18. Sygnalizacja międzycentralowa 362
18.1. Sygnalizacja skojarzona z kanałem 362
18.1.1. Zasada sygnalizacji skojarzonej z kanałem 362
18.1.2. Wady i zalety sygnalizacji skojarzonej z kanałem 363
18.2. Sygnalizacja we wspólnym kanale 363
18.2.1. Zasada sygnalizacji skojarzonej z kanałem 363
18.2.2. Sposoby pracy sygnalizacji we wspólnym kanale 364
18.2.3. Wady i zalety sygnalizacji we wspólnym kanale 365
18.2.4. Systemy sygnalizacji między centralowej 366
Pytania kontrolne 367

19. System sygnalizacji nr 7 368
19.1. Funkcje i przeznaczenie systemu sygnalizacji nr 7 368
19.1.1. Sieć telefoniczna i ISDN 368
19.1.2. Sieci telefonii ruchomej 368
19.1.3. Sieć inteligentna 369
19.1.4. Sieci oparte na protokole IP 370
19.2.Sieć sygnalizacyjna 370
19.2.1. Elementy składowe sieci sygnalizacyjnej 370
19.2.2. Terminologia 372
19.2.3. Tryby pracy sygnalizacji 374
19.2.4. Struktury sieci sygnalizacyjnej 375
19.3. Struktura systemu sygnalizacji nr 7 377
19.3.1. Protokoły SS7 377
19.3.2. Nowe protokoły systemu sygnalizacji nr 7 381
19.4. Warstwy transferu wiadomości 383
19.4.1. Łącze sygnalizacyjne - MTP-1 383
19.4.2. Przęsło sygnalizacyjne - MTP-2 383
19.4.3. Sieć sygnalizacyjna - MTP-3 386
19.5. Warstwy transakcji w SS7 391
19.5.1. Transakcje 391
19.5.2. SCCP – część sterująca połączeniami sygnalizacyjnymi 392
19.5.3. TC – część aplikacyjna transakcji 398
19.6. Część użytkowników ISDN 402
19.6.1. Wprowadzenie 402
19.6.2. Funkcje ISUP 403
19.6.3. Metody sygnalizacji 405
19.6.4. Budowa wiadomości ISUP 406
19.6.5. Typy Wiadomości ISUP 408
19.6.6. Parametry ISUP 410
19.6.7. Obsługa połączenia 411
Pytania kontrolne 417

20. Sygnalizacja w sieciach telefonii komórkowej 418
20.1. Sygnalizacja abonencka w sieciach GSM 418
20.1.1. Zestaw protokołów sygnalizacyjnych 418
20.1.2. Protokół LAPDm 420
20.1.3. Wiadomości sygnalizacyjne warstwy 3 na styku Air 421
20.1.4. Protokół LAPD na styku Abis 423
20.1.5. Wiadomości sygnalizacyjne na styku Abis 423
20.2. Sygnalizacja na styku A 424
20.2.1. BSSAP - część aplikacyjna podsystemu stacji bazowych 424
20.2.2. Budowa wiadomości BSSAP 425
20.2.3. Typy wiadomości BSSAP 427
20.2.4. Przykłady wiadomości BSSAP 428
20.2.5. Przykłady procedur sygnalizacyjnych w części abonenckiej 428
20.3. Protokoły sygnalizacyjne w części sieciowej GSM 433
20.3.1. Funkcje MAP 433
20.3.2. Struktura wiadomości MAP 434
20.3.3. Usługi i operacje MAP 435
20.3.4. Przykładowe procedury sygnalizacyjne 437
20.3.5. Obsługa połączenia wychodzącego 438
20.4. Protokoły sygnalizacyjne w sieci UTRAN 441
20.4.1. Protokół RLC 441
20.4.2. Protokół RRC 443
20.4.3. Protokół NBAP 444
20.4.4. Protokół RNSAP 445
20.4.5. Protokół RANAP 447
20.5. Przykładowe procedury sygnalizacyjne 448
20.5.1. Zestawianie połączenia RRC 448
20.5.2. Zestawianie połączenia wychodzącego MOC 449
Pytania kontrolne 451

21. Ogólna budowa i funkcje węzłów komutacyjnych 453
21.1. Funkcje i budowa węzła komutacyjnego 453
21.2. Rodzaje węzłów komutacyjnych 453
21.3. Pola komutacyjne 455
21.3.1. Terminologia 455
21.3.2. Klasyfikacja 457
21.4. Sterowanie polami komutacyjnymi 461
21.4.1. Rodzaje połączeń 461
21.4.2. Algorytmy sterowania 463
Pytania kontrolne 464

22. Centrale telefoniczne, ISDN i GSM 465
22.1. Funkcje centrali 465
22.2. Budowa centrali 467
22.2.1. Ogólna budowa centrali 467
22.2.2. Abonenckie zespoły liniowe 469
22.2.3. Układy przyłączania łączy między centralowych 472
22.3. Pola komutacyjne 473
22.3.1. Elementy komutacyjne 473
22.3.2. Pola przestrzenno-czasowe 476
22.4. Sterowanie 478
22.5. Oprogramowanie 480
Pytania kontrolne 481

23. Przełączniki ATM 482
23.1. Funkcje przełączników ATM 482
23.2. Budowa przełączników ATM 484
23.2.1. Ogólna budowa przełącznika ATM 484
23.2.2. Moduły wejściowe 485
23.2.3. Moduły wyjściowe 485
23.2.4. Pole komutacyjne 486
23.2.5. Sterowanie i zarządzanie 487
23.3. Komutacja ATM 489
23.3.1. Rodzaje 489
23.3.2. Buforowanie 490
23.3.3. Komutatory ze wspólną pamięcią 494
23.3.4. Komutatory ze wspólną magistralą 495
23.3.5. Przestrzenne pola komutacyjne 495
23.4. Zarządzanie przełącznikami ATM 496
Pytania kontrolne 498

24. Rutery IP 499
24.1. Zakres stosowania 499
24.2. Ogólna budowa ruterów IP 500
24.3. Podstawowe funkcje 502
24.4. Przetwarzanie pakietów 503
24.4.1. Przeszukiwanie tablic rutingu 503
24.4.2. Listy kontroli dostępu 504
24.4.3. Pamięci adresowane zawartością 504
24.5. Podstawowe architektury ruterów 508
24.5.1. Rutery jednoprocesorowe ze współdzieloną magistralą 508
24.5.2. Rutery wieloprocesorowe z pamięcią podręczną adresów bram 509
24.5.3. Rutery z równoległymi modułami przekazywania pakietów 510
24.5.4. Rutery z polami komutacyjnymi 511
24.5.5. Rutery z rozproszonymi procesorami 512
24.6. Organizacja pamięci ruterów 513
24.6.1. Podział pamięci rutera 513
24.6.2. Rodzaje buforów 514
Pytania kontrolne 515

25. Systemy komutacji optycznej 517
25.1. Rodzaje optycznych systemów komutacyjnych 517
25.2. Parametry oceny systemów komutacji optycznej 518
25.3. Systemy z komutacją ścieżek 520
25.3.1. Przełącznice optyczne 520
25.3.2. Optyczne krotnice transferowe 520
25.4. Optyczne elementy komutacyjne 522
25.4.1. Rodzaje technologii 522
25.4.2. Komutatory MEMS 523
25.4.3. Optyczne pola komutacyjne 527
25.4.4. Porównanie optycznych pól komutacyjnych 531
25.5. Systemy z komutacją pakietów 532
25.5.1. Optyczne sieci pakietowe 532
25.5.2. Budowa węzła komutacyjnego 533
25.5.3. Bufory optyczne 534
Pytania kontrolne 536

26. Zarządzanie zasobami sieci 537
26.1. Wprowadzenie 537
26.1.1. Obszary funkcjonalne zarządzania 537
26.2. Systemy zarządzania siecią 538
26.2.1. Modele architektury systemu zarządzania siecią 538
26.2.2. Rozproszone i scentralizowane zarządzanie siecią 540
26.2.3. Pełnomocnicy 542
26.3. Baza informacji zarządzania 544
26.3.1. Struktura bazy MIB 544
26.3.2. Typy danych obiektów bazy MIB 545
26.3.3. Definiowanie obiektów bazy MIB 547
26.3.4. Grupy bazy MIB-II 550
Pytania kontrolne 551

27. SNMP - prosty protokół zarządzania siecią 552
27.1. Wprowadzenie 552
27.2. SNMPv1 553
27.2.1. Format jednostek danych protokołu 553
27.2.2. Zasady wymiany komunikatów SNMP 556
27.3. SNMPv2 559
27.3.1. Wiadomości SNMPv2 559
27.4. SNMPv3 563
27.4.1. Założenia projektowe 563
27.4.2. Architektura SNMPv3 564
Pytania kontrolne 565

28. Zarządzanie sieciami OSI i TMN 567
28.1. Zarządzanie systemami otwartymi OSI 567
28.1.1. Model warstwy aplikacji zarządzania systemem 570
28.1.2. Element usługowy CMIS i protokół CMIP 573
28.2. Architektura i funkcje sieci TMN 573
28.2.1. Architektura fizyczna 574
28.2.2. Architektura funkcjonalna 576
28.2.3. Architektura informacyjna 579
28.3. Zarządzanie siecią SS7 580
28.3.1. Funkcje i zadania OMAP 580
28.3.2. Funkcje zarządzania warstw OMAP 582
28.3.3. Obszary funkcjonalne OMAP 584
28.3.4. Fizyczna realizacja zarządzania siecią SS7 585
28.3.5. Zarządzane obiekty a struktura SS7 586
Pytania kontrolne 588
Bibliografia 589
Wykaz najważniejszych skrótów 604