Siła wyższa w rzymskim prawie prywatnym

Marek Sobczyk

Już w prawodawstwach antycznych, poczynając od Kodeksu Hammurabiego, a także najdawniejszej filozofii i literaturze zauważono, że w świecie zachodzą zdarzenia, wobec których człowiek jest zupełnie bezsilny i z powodu których, z racji ich swoistych cech, nie należy wyciągać wobec niego negatywnych konsekwencji. Dostrzeżono także, iż istnieją sytuacje, w których zachodzi konieczność posługiwania się koncepcją odpowiedzialności o szerszym zakresie niż odpowiedzialność na zasadzie winy, a zarazem węższym niż odpowiedzialność absolutna, czego dowodem jest odpowiedzialność z tytułu custodia. Powstał wszakże problem wskazania granic tej poszerzonej odpowiedzialności, wytyczonych w taki sposób, aby jej zasady byty możliwe do zastosowania w praktyce, zaś ich stosowanie przynosiło skutki pożądane z punktu widzenia zasady słuszności. Myśl ta przetrwała przez wieki, dlatego w wielu systemach prawnych nam współczesnego świata, w tym w prawie wspólnotowym, obecne jest pojęcie siły wyższej, najczęściej określające okoliczności zwalniające od odpowiedzialności prawnej, zwłaszcza kontraktowej lub deliktowej, albo stanowiące przesłankę (kryterium) rozkładu ryzyka szkody. Niniejsza praca poświęcona jest analizie koncepcji siły wyższej w systemie prawnym, który wywarł największy wpływ na rozwój prawa prywatnego, stanowiąc fundamenty tego prawa w wielu krajach współczesnego świata - prawa rzymskiego. Na podstawie analizy źródeł prawa rzymskiego stworzono w dziewiętnastym wieku dwie zasadnicze teorie siły wyższej, będące podstawą Koncepcji funkcjonujących współcześnie: mianowicie teorię subiektywną opracowaną przez L. Goldschmidta i teorię obiektywną opracowaną przez A. Exnera. Istotna jest zatem odpowiedź na pytanie, która z tych teorii znajduje rzeczywiste uzasadnienie w prawie rzymskim, uzyskując w ten sposób "historyczną legitymację".

W razie pytań lub wątpliwości- kontakt ze sprzedającym: 694-[zasłonięte]-410.