SAMUEL TWARDOWSKI JAKO POETA BAROKOWY KRAKÓW 1931

20-03-2012, 16:22
Aukcja w czasie sprawdzania nie była zakończona.

Aktualna cena: 39.99 zł

Użytkownik inkastelacja

numer aukcji: 2198835200

Miejscowość Kraków

Koniec: 20-03-2012 20:08:31

PEŁNY TYTUŁ KSIĄŻKI -
SAMUEL TWARDOWSKI JAKO POETA BAROKOWY

PONIŻEJ ZNAJDZIESZ MINIATURY ZDJĘĆ ZNAJDUJĄCYCH SIĘ W DOLNEJ CZĘŚCI AUKCJI (CZASAMI TRZEBA WYKAZAĆ SIĘ CIERPLIWOŚCIĄ W OCZEKIWANIU NA ICH DOGRANIE)

AUTOR -
NAPISAŁA RÓŻA FISCHERÓWNA

WYDAWNICTWO, WYDANIE, NAKŁAD -
WYDAWNICTWO - SKŁAD GŁÓWNY W KASIE IM. J. MIANOWSKIEGO, KRAKÓW 1931
WYDANIE - 1???
NAKŁAD - ??? EGZ.

STAN KSIĄŻKI -
DOBRY MINUS JAK NA WIEK (ZGODNY Z ZAŁĄCZONYM MATERIAŁEM ZDJĘCIOWYM, NIEROZCIĘTE KARTY, WYMAZANE PIECZĄTKI WŁASNOŚCIOWE) (wszystkie zdjęcia na aukcji przedstawiają sprzedawany przedmiot).

RODZAJ OPRAWY -
ORYGINALNA, MIĘKKA

ILOŚĆ STRON, WYMIARY, WAGA -
ILOŚĆ STRON - 175
WYMIARY - 23 x 15 x 1 CM (WYSOKOŚĆ x SZEROKOŚĆ x GRUBOŚĆ W CENTYMETRACH)
WAGA - 0,217 KG (WAGA BEZ OPAKOWANIA)

ILUSTRACJE, MAPY ITP. -
NIE ZAWIERA

KOSZT WYSYŁKI -
8 ZŁ - KOSZT UNIWERSALNY, NIEZALEŻNY OD ILOŚCI I WAGI, DOTYCZY PRZESYŁKI PRIORYTETOWEJ NA TERENIE POLSKI.

ZGADZAM SIĘ WYSŁAĆ PRZEDMIOT ZA GRANICĘ. KOSZT WYSYŁKI W TAKIM PRZYPADKU, USTALA SIĘ INDYWIDUALNIE WEDŁUG CENNIKA POCZTY POLSKIEJ I JEST ZALEŻNY OD WAGI PRZEDMIOTU. (PREFEROWANYM JĘZYKIEM KONTAKTU POZA OCZYWIŚCIE POLSKIM JEST ANGIELSKI, MOŻNA OCZYWIŚCIE PRÓBOWAĆ KONTAKTU W SWOIM JĘZYKU NATYWNYM.)

I AGREE to SEND ITEMS ABROAD. The COST of DISPATCHING In SUCH CASE, IS ESTABLISH ACCORDING TO PRICE-LIST of POLISH POST OFFICE SEVERALLY And it IS DEPENDENT FROM WEIGHT of OBJECT. ( The PREFERRED LANGUAGE of CONTACT WITHOUT MENTIONING POLISH IS ENGLISH, BUT YOU CAN OBVIOUSLY TRY TO CONTACT ME IN YOUR NATIVE LANGUAGE.)

DODATKOWE INFORMACJE - PRZYPOMINAM O KOMBINACJI KLAWISZY CTRL+F (PRZYTRZYMAJ CTRL I JEDNOCZEŚNIE NACIŚNIJ F), PO NACIŚNIĘCIU KTÓREJ Z ŁATWOŚCIĄ ZNAJDZIESZ INTERESUJĄCE CIĘ SŁOWO O ILE TAKOWE WYSTĘPUJE W TEKŚCIE WYŚWIETLANEJ WŁAŚNIE STRONY.

SPIS TREŚCI LUB/I OPIS

SAMUEL TWARDOWSKI
JAKO POETA BAROKOWY
NAPISAŁA
RÓŻA FISGHERÓWNA
KRAKÓW-1931
SKŁAD GŁÓWNY W KASIE IM. J. MIANOWSKIEGO WARSZAWA, NOWY ŚWIAT 72

WSTĘP

Styl barokowy długo lekceważony i pogardzany, uwar żany za synonim zepsucia smaku, doczekał się rehabilitacji. Nie mając wcale zamiaru przedstawiać tutaj historji badań nad barokiem, omówię tylko możliwie krótko właściwości, które się dziś poczytuje za barokowe, i naszkicuję obraz stylu tak, jak on się dziś jego badaczom (może nadto entuzjastycznym) przedstawia (1).
Barok, poczytywany dawniej za przekwit, albo i zwyrodnienie renesansu, nią inne oblicze duchowe. Nie jest on bo-wiem pokorną kontynuacją odrodzenia, lecz zuchwałem przeciwstawieniem się mu, jest stylem, który z wewnętrznej potrzeby łamał szranki starej teorji i starej estetyki. Aby jednak istotę baroku zrozumieć, trzeba sobie zdać sprawę z głównych cech zwycięskiego, triumfującego renesansu.
Cechą najbardziej uderzającą jest silne poczucie harmo-nji, które wyraz swój znalazło we wszystkich rodzajach sztuk. "W sztukach plastycznych przejawia się ona w czystości konturów, w szczegółach, wykonanych zawsze z równą dokładnością i składających się na harmonijną całość, oraz w kompozycji, która dąży do jasności, kocha się w symetrji, dba o to, aby każdy obraz, budynek i t. d. był dla siebie całością zar mkniętą, jasną, przejrzystą. Podobne cechy znamionują i poezję. Staranna, nieraz symetryczna (2) kompozycja, szczegóły, przeważnie równomiernie traktowane, epitety, porównania i wogóle wszelkie ozdoby stylistyczne, użyte w takiej ilości i sposobie, aby, czyniąc wrażenie bogactwa i swobody, nie wy-
dawały się czemś przeładowanem, aby w niczem nie naruszały równowagi całości, je dnem słowem: unikanie przesady, do-- browolne ograniczanie swoich możliwości w imię harmonji, jako najwyższego piękna — oto ideał szczytowego renesansu. Otóż nowy wiek musiał się temu ideałowi doskonałości i ładu przeciwstawić. Targał go niepokój wewnętrzny. Wielki wstrząs sumień, wywołany przez reformację, teraz, w okresie kontrreformacji, gdy wszystkie wyznania po okresie wybuchów i płynności zaczęły się ustalać, ciążąc ku ortodoksji, przemienił się w rozdarcie wewnętrzne, wynikające z niemożności pogodzenia postulatów religijnych, żądających wyrzeczenia się świata, z rozbudzoną przez renesans radością i miłością życia i z całem pięknem tego świata. Co w renesansie istniało obok siebie w harmonji, teraz ukazało inne oblicze i stanęło przed nowymi ludźmi, jako nie dające się pogodzić przeciwieństwa (1).
I oto wpoprzek dawnej harmonijnej sztuki stanęło życie, w którem, zamiast harmonji, zaczęto się przerzucać od bezwzględnego używania do równie bezwzględnego wyrzeczenia się, życie, miotające się w tłumionych i nagle wybuchających namiętnościach, - i zażądało, aby sztuka dala mu wyraz. Wtedy to ujawniły się kierunki i wymagania nowego stylu. I tak, w malarstwie nieskazitelność linji, jasność kon-
turu ustąpiła miejsca ujęciu malarskiemu świata, w którem główny nacisk padał na barwę i światło, a kształt przestał być ideałem. W malarstwie także, oraz w rzeźbie i architekturze przestano pozornie dbać o szczegóły, o równomierny rozkład akcentów, o symetrję i tektonikę. Piękno upatrywano w czem innem — w dążeniu do jakiegoś szczytowego efektu, w wykończeniu jednej tylko najbardziej istotnej strony dzieła, w podkreśleniu tylko pewnych szczegółów znamiennych, w rozmyśl-nem przesuwaniu symetrji, w zacieraniu śladÓAv kompozycji i wszelkiej stylizacji. Z drugiej zaś strony, starano się dać wyraz w sztuce silnym namiętnościom, potędze przeżyć, w następstwie czego powstała stylizacja w kierunku patosu, która się tak mocno rzuca w oczy, że uchodziła za najistotniejszą cechę stylu barokowego. Łączy się z nią żądza wypowiedzenia się i wyładowania, roztoczenia całego1 przepychu, na jaki tylko można się zdobyć, stąd powstało przeładowanie utworu ornamentyką. Nie dosyć na tem. Lubowano się w tajemniczości, w nastrojach, w niedopowiedzeniach i domyślnikach; artysta renesansowy pokazywał jasno, co miał zamiar przedstawić, barokowy zaś dawał nieraz tylko do zrozumienia, że tam, w mrokach głębi, w niepewnem świetle i w niewyraźnych konturach, tam, gdzie oko nie dosięgnie, a rozum dokładnie nie zbada, znajduje się coś, co — kto wie? — jest może najważniejsze.
A w literaturze? Dotychczas brało się pod uwagę fylko zewnętrzne cechy stylu; mówiło się o nadmiarze ornamentyki, o przesadzie, o napuszoności, o wyszukanych konceptach i o chłodzie, pustce uczucia pod tą świetną formą. Tej ostatniej sprawy wogóle nie mamy zamiaru poruszać, gdyż chłód, czy siła uczucia, szczerość i nieszczerość, są to cechy indywidualne, i w każdej epoce są typy takie i takie. Chodzi nam jednakowoż o co innego, o to przedewszystkiem, że wszystkie wartości barokowe, które znajdujemy w sztukach plastycznych, musiały w ten czy inny sposób zdobyć sobie wyraz i w literaturze.
I tak, zwarta tektonika renesansowa ustąpiła miejsca kompozycji luźnej, akcji, rozszczepiającej się w niezliczone
epizody, oraz bardzo nierównomiernemu traktowaniu poszczególnych jej części. Stwarza to barokową atektonikę w literaturze.
Chęć odkrycia tajemnic losu i własnej duszy pociągnęła za sobą większe zainteresowanie się psychologją, czyli, innemi słowy, stworzyła analizę procesów psychicznych, zresztą bardzo jednostronną, dotyczącą głównie zewnętrznych przejawów uczuć. Obok tego ascetyzm i zmysłowość, dwa bieguny życia ówczesnego, w skrajny sposób ujawniają się w literaturze, niekiedy nawet w jednem i tem samem dziele.
Jednakowoż przy tej pod pewnym względem większej swobodzie poezji, eiekawem jest zadaniem zbadać, co ze świata zewnętrznego, co z zakresu, wrażeń zmysłowych i w jaki sposób ujęte weszło do poezji. Jeśli bowiem Wólfflinowi udało się wykazać, że barok wysuwał na pierwszy plan inne pierwiastki świata zmysłowego, a renesans inne, że zamiast linji odczuwał światło i barwę, zamiast wypracowania szczegółów wołał (impresjonistyczne^ ujęcie całości i t. d,, to teorja ta znalazłaby mocne poparcie, gdyby się okazało, że i poeta baroku widział tak, jak barokowy malarz, i że dał w dziełach swoich barokową wizję świata. I to jest głównem zadaniem tej pracy.
Bo przecie Twardowski to pierwszy epik baroku polskiego. Pomijamy tutaj świadomie te cechy, które oddawna są znane i które były uważane za najznamienniejsze dla Twardowskiego i dla baroku, a więc mitologię, szumne epitety, napuszony styl, Gorgony padalcoirode, konie płaczące i inne tego rodzaju kwiatki. Wspominamy o tem wszystkiem o tyle tylko, aby to wytłumaczyć ogólnemi tendencjami baroku. Przede-wszystkiem jednak zajęliśmy się obrazem świata zewnętrzj-nego, to znaczy sposobem przedstawienia wrażeń zmysłowych.
Praca ta, oparta na metodzie Wólfflina, który zajął się tylko sztukami plastycznemi, jest narazie luźnym eksperymentem i będzie nim dopóty, dopóki się nie zbada innych pisarzy XVII w. w podobny sposób i dopóki się nie okaże, że conaj-mniej większość z nich wykazuje cechy podobne. Jeśli się zaś okaże, że właściwości, silnie występujące u Twardowskiego, nie są charakterystyczne dla wieku XVII, wtedy praca ta będzie
tylko zbadaniem pewnych stron indywidualności artystycznej samego Twardowskiego. Narazie jednak właściwości tego poety, mieszczące się spo barokowej stronie^ w kategorjach Wolfflina, poczytujemy za barokowe.
Nasuwa się tu jeszcze sprawa terminologji. Obok nazwy baroku spotyka się obecnie coraz częściej nazwę ^seicenty-zmus. Roman Pollak w rozprawie O seicentyzmie (1) radzi używać tej właśnie nazwy, zamiast nazwy baroku, dla właściwości stylu wieku XVII. Zasadniczo nie można mieć nic przeciwko temu, gdyż obie te nazwy znaczą zupełnie to samo. Albo raczej powinnyby znaczyć to samo, gdyby nie pewne zastarzałe uprzedzenia, które w następstwie doprowadzić mogą do niepotrzebnego pomieszania pojęć. Badacz baroku chętnie używa nazwy ^seicentyzms, gdyż z nazwą baroku łączy się jakieś uprzedzenie, jakaś ujemna wartość uczuciowa. Przecie pojęcie barokowy i niesmaczny — to dła niejednego prawie synonimy. Dlatego, chcąc obudzić zainteresowanie dla pewnych istotnych, niewątpliwych wartości baroku, nazywa się go seicentyzmem. Nazwy jednak barok, jako będącej dotychczas w powszechnem użyciu, nie wykorzeni się tak łatwo, i będą z pewnością istniały dwie nazwy obok siebie. Otóż, gdybyśmy za radą Pollaka, przy starannem i szczegóło-wem zajęciu się stylem baroku, zaczęli używać nazwy s e i-centyzm, to wkońcu, wśród ^szerokich warstw wykształ-conychs, które posłyszą coś piąte przez dziesiąte o tem jakiemś riowem ^przewartościowaniu^, wszystkie cechy dobre, głębsze, wartościowe staną się własnością seicentyzmu, a wszelkie ekstrawagancje, przesada i śmieszności będą policzone po staremu na karb baroku.
Plan pracy jest następujący. Część I. Reakcja na wrażenia zmysłowe. Rozdział 1: Pierwiastki malarskie: a) barwy, nastroje barwne, światła, kształt, lin ja; b) Przestrzenność. Rozdział 2: Ruch. Rozdział 3: Dźwięk. — Część II. Inne właściwości barokowe: a) mitologja; b) patos; c) okropności, przesada i t. d. - Próba syntezy.
...

INDEKS

Adamczewski 116, 166, 168
Briickner 168 Bystroń 61
Ermatinger 1, 2 ,
Gruszecka 61
Horacy 121, 136, 163, 164
Kochanowski 1, 57, 58, 95, 121,
366, 167, 168 Kochowski 168
Łoś 169
Marini 167 Miaskowski 168
Mickiewicz 95, 122 Morsztyn 166, 169, 173
Owidjusz 171
Pollak 5, 144, 149, 154, 162 Porębowicz 173
Rubens 70, 78 Ruysdael 68
Velasquez 78
Witkicwicz 8
Wolfflin 1, 4, 5, 42, 67, 69, 96, 98,
99, 128, 169 Wyspiański 121
Zimorowicz B. 116, 166, 168, 169 Zimorowicz Sz. 167

Możesz dodać mnie do swojej listy ulubionych sprzedawców. Możesz to zrobić klikając na ikonkę umieszczoną poniżej. Nie zapomnij włączyć opcji subskrypcji, a na bieżąco będziesz informowany o wystawianych przeze mnie nowych przedmiotach.

ZOBACZ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG CZASU ZAKOŃCZENIA

ZOBACZ INNE WYSTAWIANE PRZEZE MNIE PRZEDMIOTY WEDŁUG ILOŚCI OFERT

NIE ODWOŁUJĘ OFERT, PROSZĘ POWAŻNIE PODCHODZIĆ DO LICYTACJI