SŁOWNIK ROŚLIN UŻYTKOWYCH

Zbigniew Podbielkowski

KSIĄŻKA W TWARDEJ SKÓROPODOBNEJ OPRAWIE, Z TŁOCZONYMI NAPISAMI

Wydawnictwo: PWRiL, 1985
Oprawa: twarda introligatorska
Stron: 528
Stan: bardzo dobry

Od Autora

Przy tłumaczeniu literatury obcej częstokroć mele kłopotów prawia nazewnictwo botaniczne. Słowniki uwzględniają tylko niewielką część nazw botanicznych, a wyszukanie ich niekiedy jest albo bardzo uciążliwe, albo przy braku odpowiednich źródeł — wręcz niemożliwe. W związku z tym nasunął mi się pomysł opracowania takiego słownika, który obejmowałby nazwy roślin w 4 podstawowych językach europejskich. Ponie­waż najpopularniejsze i z różnych względów budzące najwięcej zainteresowania są rośliny użytkowe, postanowiłem opracować tylko tę grupę / ośliń.
Nie chciałem jednak ograniczyć się do strony językowej i zdecydowałem się na dodanie, zresztą w formie bardzo skon­densowanej, pewnego minimum wiadomości o omawianych roślinach. Zwiększył się przez to znacznie zakres informacji, zwiększyła się też przydatność słownika', znacznie szerszy może być zatem krąg odbiorców. W swej ostatecznej formie słownik odda usługi nie tylko jako pomoc przy tłumaczeniach, lecz również jako bardzo zwięzły informator dla wszystkich zainteresowanych roślinami użytkowymi, a więc dla botaników, rolników, ogrodników, leśników, farmaceutów, geografów, ekonomistów, nauczycieli, studentów przyrodników itd.

Słownik zawiera 1235 haseł. W doborze haseł kierowałem się przede wszystkim wartością gospodarczą i popularnością danej rośliny. Uwzględniłem tylko najważniejsze gatunki użyt­kowe, zarówno uprawiane, jak i dziko rosnące, europejskie i egzotyczne, pokarmowe, przemysłowe, lecznicze i ozdobne. Nie ograniczyłem się do roślin kwiatowych, lecz omówiłem i wiele zarodnikowych, jak: bakterie, glony, grzyby, porosty, mszaki i paprotniki.
Każde hasło dotyczy w zasadzie jednego gatunku, poza nie­licznymi wyjątkami, gdy omówiony został rodzaj (np. bawełna) lub większa grupa systematyczna (np. bakterie).
Tekst haseł opracowany został według jednego schematu.

Obok hasła — nazwy omawianej rośliny —podawałem naj­częściej używane synonimy, nazwę łacińską, przynależność systematyczną (rodzina), a następnie nazwy: angielską, fran­cuską, niemiecką i rosyjską. Każda nazwa składa się zasadniczo z dwóch członów. W języku polskim, łacińskim, francuskim i rosyjskim pierwszy człon stanowi nazwę rodzajową, drugi — gatunkową. W języku angielskim i niemieckim — odwrotnie: pierwszy człon jest nazwą gatunkową, drugi zaś — rodzajową. Pierwszy człon pisany jest dużą literą, drugi — w nazwach polskich, łacińskich, francuskich i rosyjskich — małą ( z nie­licznymi wyjątkami), w angielskich zaś i niemieckich — dużą. W języku angielskim sposób pisania nazw nie jest jeszcze defi­nitywnie ustalony. Nazwy używane w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej — zaznaczone w tekście skrótem (am.) — różnią się niekiedy znacznie od typowych nazw angielskich, zarówno treścią, jak i pisownią. W celu ujednolicenia indeksów i ułatwienia w odszukiwaniu poszczególnych nazw w indeksach angielskim i niemieckim odstąpiłem od ogólnie przyjętej zasady w pisowni tych nazw i zmieniłem kolejność członów: pierwszy człon jest tu nazwą rodzajową, drugi zaś — oddzielony od niej przecinkiem — nazwą gatunkową.

Istnieją jednak pewne odchylenia od omówionych reguł. Są np. nazwy jednowyrazowe, jak: Limba, Okra, Agripaume, Bittersiiss. Zdarzają się także nazwy trójwyrazowe, np. Colo­rado White Fir; w indeksie podaję wówczas — oprócz normal­nie przyjętej wersji — Fir, Colorado White — również wersję częściowo odwróconą — White Fir, Colorado. Tam gdzie nazwa składa się z wyrazów połączonych łącznikiem, podaję ją