Rysunki geodezyjne z elementami topografii i kartografii
Andrzej Jagielski
rok wydania: 2008
stron: 262
oprawa: miękka
format: B5
wydawnictwo: Geodpis
Książka "Rysunki geodezyjne z elementami topografii i kartografii" wypełnia istniejącą od dawna na polskim rynku wydawniczym lukę wynikającą z braku odpowiedniej literatury związanej z nauczaniem rysunku geodezyjnego i kartografii w szkołach średnich i wyższych.
Burzliwy rozwój informatyki i jej ekspansywne wkraczanie we wszystkie dziedziny działalności człowieka zaznaczyło się w sposób dobitny także w geodezji i kartografii. Bez umiejętności obsługi sprzętu elektronicznego i komputerowego nie może obecnie funkcjonować żaden geodeta, który chciałby pozytywnie zaistnieć na rynku pracy. Wynika stąd konieczność położenia nacisku na wyszkolenie uczniów i studentów właśnie w tych kierunkach. Mimo to umiejętność przyzwoitego pisania i rysowania odręcznego nie straciła w geodezji na znaczeniu. W dalszym ciągu w powszechnym użyciu znajdują się mapy analogowe, które trzeba często ręcznie aktualizować i poprawiać, a ponadto żaden fachowiec z tej branży nie obejdzie się bez umiejętności wykonywania szkiców polowych, mimo prób uproszczenia tego dokumentu poprzez zastosowanie kodowania pikiet w tachimetrach elektronicznych lub wykorzystania terenowych palmtopów, które miały być alternatywą dla manualnego szkicowania. Z tych względów, informacje i wskazówki praktyczne zawarte w tej książce mogą być przydatne dla przyszłych geodetów i przyczynić się do poszerzenia ich wiedzy fachowej.
Wiadomości z zakresu rysunku geodezyjnego zostały dodatkowo uzupełnione o elementy topografii i kartografii ze szczególnym uwzględnieniem tematyki związanej z mapami topograficznymi, zgodnie z zaleceniami programu nr 311 [10] wydanego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w r. 2008.
[z Przedmowy]
SPIS TREŚCI:
Przedmowa 6
Rozdział 1: Podstawy rysunku geodezyjnego i kartograficznego 7
1.1. Wiadomości ogólne o rysowaniu 7
1.1.1. Znaczenie rysunku w nauce i technice 7
1.1.2. Przybory rysunkowe 9
1.1.3. Materiały kreślarskie 15
1.1.4. Elementy przybornika kreślarskiego 18
1.1.5. Nowsze narzędzia kreślarskie 22
1.1.6. Pióra 23
1.2. Wykonanie opisów na rysunkach 24
1.2.1. Pismo techniczne 24
1.2.2. Przykłady czcionek komputerowych naśladujących pismo techniczne 28
1.2.3. Pismo blokowe 29
1.2.4. Zasady ogólne wykonywania opisów na mapie zasadniczej 30
Rozdział 2: Metody klasyczne sporządzania map wielkoskalowych 32
2.1. Zarys historii mapy 32
2.1.1. Rozwój historyczny map na świecie 32
2.1.2. Rys historyczny map przedstawiających ziemie polskie 36
2.2. Mapa zasadnicza 41
2.2.1. Podstawowe wiadomości o mapach 41
2.2.2. Skala mapy 43
2.2.3. Dokładność graficzna mapy 44
2.2.4. Podziałki 44
2.2.5. Skale bazowe mapy zasadniczej 48
2.2.6. Znaki umowne stosowane na mapie zasadniczej 49
2.2.7. Zasady pomiaru obiektów i sposobów ich wykazywania na mapie zasadniczej 61
2.2.8. Siatka kwadratów, ramka sekcyjna i opisy pozaramkowe 68
2.2.9. Nanoszenie szczegółów sytuacyjnych 70
2.2.10. Uzgodnienie styków i sprawdzenie dokładności graficznej pierworysu 77
2.2.11. Redakcja pierworysu i jego wykreślenie 78
2.3. Mapy wykonywane na bazie mapy zasadniczej 84
2.3.1. Mapy do celów projektowych 84
2.3.2. Mapa ewidencyjna (katastralna) 87
2.3.3. Mapy do celów prawnych 91
Rozdział 3: Mapy topograficzne 94
3.1. Określenie mapy topograficznej i zakres jej treści 94
3.2. Znaki umowne map topograficznych 95
3.3. Napisy na mapach topograficznych 101
3.4. Przedstawianie rzeźby terenu na mapach topograficznych 104
3.5. Ramki arkuszy i elementy pozaramkowe map topograficznych 111
3.6. Odwzorowania i układy współrzędnych polskich map topograficznych 112
3.6.1. Informacje wstępne o odwzorowaniach topograficznych 112
3.6.2. Układ współrzędnych "1942" ("Pułkowo - 1942") 115
3.6.3. Układ współrzędnych "1965" 118
3.6.4. Układ współrzędnych "GUGiK - 80" 120
3.6.5. Układ współrzędnych "1992" 121
3.6.6. Układ współrzędnych "2000" 123
3.6.7. Odwzorowanie i układ współrzędnych "UTM" 126
Rozdział 4: Mapy tematyczne 128
4.1. Pojęcie mapy tematycznej, podział map 128
4.2. Wybrane rodzaje map tematycznych 130
4.2.1. Mapa klasyfikacyjna 130
4.2.2. Mapy glebowo-rolnicze 131
4.2.3. Mapy hydrograficzne 133
4.2.4. Mapy sozologiczne 137
Rozdział 5: Pomiary na mapach (kartometria) 141
5.1. Określenie i zadania kartometrii 141
5.2. Pomiary współrzędnych i azymutów 142
5.2.1. Pomiar współrzędnych prostokątnych punktów 142
5.2.2. Pomiar współrzędnych geograficznych punktów 144
5.2.3. Pomiar azymutów 145
5.3. Pomiar odległości 146
5.4. Pomiar pola powierzchni 149
5.5. Pomiary na mapie związane z rzeźbą terenu 152
5.5.1. Wyznaczenie wysokości punktu położonego między warstwicami 152
5.5.2. Wyznaczenie spadku odcinka zawartego między warstwicami 152
5.5.3. Określenie średniej wysokości terenu 154
5.5.4. Krzywa hipsograficzna 154
5.6. Obliczanie objętości form terenowych 156
5.7. Digitalizacja i wektoryzacja map 157
5.8. Pomiary na mapie numerycznej (na przykładzie programu MikroMap) 161
Rozdział 6: Pomocnicze rysunki geodezyjne 163
6.1. Szkice polowe 163
6.1.1. Szkice polowe pomiarów sytuacyjnych 163
6.1.2. Szkice osnów stanowiących oparcie dla pomiarów sytuacyjnych 168
6.1.3. Szkic przeglądowy (zestawienie) szkiców polowych 171
6.1.4. Szkice pomiarów sytuacyjno-wysokościowych (tachimetryczne) 171
6.1.5. Szkice niwelacji reperów i przekrojów 174
6.2. Opisy topograficzne punktów osnowy geodezyjnej 179
6.3. Profile terenu 185
6.3.1. Profil podłużny 185
6.3.2. Profile poprzeczne 187
Rozdział 7: Podstawy kartografii matematycznej 189
7.1. Zarys teorii odwzorowań kartograficznych 189
7.1.1. Wiadomości wstępne o odwzorowaniach kartograficznych 189
7.1.2. Podział odwzorowań kartograficznych 190
7.1.3. Zniekształcenia odwzorowawcze 192
7.2. Odwzorowania płaszczyznowe 193
7.2.1. Odwzorowania azymutalne, centralne 194
7.2.2. Odwzorowania azymutalne, stereograficzne 196
7.2.3. Odwzorowania azymutalne, ortograficzne 198
7.2.4. Odwzorowanie azymutalne, równoodległościowe Postela 199
7.2.5. Odwzorowania azymutalne, równopolowe Lamberta 201
7.2.6. Porównanie niektórych właściwości odwzorowań płaszczyznowych 202
7.3. Odwzorowania walcowe 204
7.3.1. Okorowanie Mercatora 205
7.3.2. Odwzorowanie Gaussa-Krugera 207
7.4. Odwzorowania stożkowe 210
7.4.1. Odwzorowanie stożkowe Ptolemeusza 213
7.4.2. Odwzorowanie równopolowe Albersa 214
7.5. Odwzorowania umowne 215
Rozdział 8: Redakcja map i ich przygotowanie do druku 217
8.1. Zasady ogólne redakcji map 217
8.1.1. Pojęcia wstępne i standardy techniczne dotyczące redagowania map 217
8.1.2. Prace redakcyjno-przygotowawcze 219
8.2. Opracowanie oryginału redakcyjnego (pierworysu mapy) 221
8.2.1. Przeniesienie treści mapy na oryginał redakcyjny 221
8.2.2. Opracowanie nazewnictwa i opisu mapy 223
8.2.3. Opracowanie redakcyjne elementów treści mapy topograficznej 225
8.2.4. Metryka mapy 227
8.2.5. Uzgodnienie styków 229
8.2.6. Sprawdzenie oryginału redakcyjnego 230
8.3. Podstawy generalizacji kartograficznej 231
8.3.1. Istota i zadania generalizacji 231
8.3.2. Czynniki generalizacji 233
8.3.3. Prezentacja i generalizacja obiektów (na mapach topograficznych w skali 1:10000) 234
8.4. Przygotowanie mapy do reprodukcji technikami analogowymi 241
8.5. Zarys kartografii cyfrowej 243
Rozdział 9: Reprodukcja kartograficzna 246
9.1. Zasady ogólne reprodukcji map 246
9.1.1. Zadania reprodukcji 246
9.2. Metody i narzędzia reprodukcji niskonakładowej 247
9.2.1. Kserografia (elektrofotografia) 247
9.2.2. Drukarki do komputerów osobistych 247
9.2.3. Plotery 249
9.2.4. Skanery 252
9.2.5. Urządzenia wielofunkcyjne 253
9.2.6. Druk cyfrowy 254
9.3. Rodzaje druku 255
9.4. Druk offsetowy i współczesne metody druku map 257
9.4.1. Podstawy technologii analogowej druku offsetowego 257
9.4.2. Wprowadzenie do współczesnej techniki druku offsetowego 259
9.4.3. Maszyny do druku offsetowego 260
9.4.4. Sitodruk 261
