MODELE ROZWOJU PSYCHICZNEGO
Czas i Zmiana
JANUSZ TREMPAŁA
2000 r, stron 235
SPIS TREŚCI
Wstęp................................................................................................................ 9
1. Pojęcie zmiany rozwojowej.......................................... 14
1.1. Pojęcie rozwoju..................................................................................... 14
1.2. Własności zmian rozwojowych.......................................................... 18
1.3. Rodzaje zmian rozwojowych.............................................................. 22
2. Natura zmian rozwojowych............................................... 27
2.1. Modele zmian fazowych...................................................................... 30
2.2. Modele zmian cyklicznych.................................................................. 46
2.3. Modele zmian sekwencyjnych........................................................... 52
2.4. Modele zmian liniowych....................................................,................ 59
2.5. Modele zmian wielokierunkowych.................................................... 64
3. Mechanizmy rozwoju psychicznego................................... 76
3.1. Modele mechanistyczne vs organizmiczne..................................... 76
3.2. Modele kontekstualne......................................................................... 81
3.3. Człowiek w kontekście środowiska.................................................. 84
3.4. Jedna czy wiele koncepcji rozwoju psychicznego?....................... 102
4. Temporalne aspekty rozwoju psychicznego.................. 107
4.1. Czas jako zmienna empiryczna w badaniach psychologicznych................................................................................ 107
4.1.1. Pojmowanie czasu w badaniach eksperymentalnych...................... 109
4.1.2. Pojmowanie czasu w psychologii rozwojowej.................................... 118
4.2. Rozwój psychiczny jako zmiana w czasie........................ 123
4.2.1. Wielowymiarowość czasu............................................... 124
4.2.2. Asynchronie zmian rozwojowych........................136
4.2.3. Strategie badania progresji temporalnych w przebiegu
zmian rozwojowych.......................................................................... 146
4.3. Podsumowanie.................................................................................... 155
5. Organizacja temporalna doświadczeń życiowych..... 159
5.1. Wiek psychologiczny jako zmienna w badaniach
nad oceną długości życia.................................................................. 162
5.1.1. Wpływ wieku życia i doświadczeń indywidualnych
na subiektywną ocenę długości życia.............................................. 163
5.1.2. Wpływ poziomu rozwoju temporalnych operacji umysłowych
na subiektywną ocenę długości życia.............................................. 172
5.1.3. Podsumowanie: wyznaczniki asynchronii w progresjach temporal-
nych na skali wieku kalendarzowego i wieku psychologicznego.... 179
5.2. Wiek społeczny jako zmienna w badaniach nad orientacjami przyszłościowymi................................................................................ 182
5.2.1. Wpływ kultury i doświadczeń indywidualnych na orientacje
przyszłościowe młodzieży wkraczającej w dorosłość....................... 184
5.2.2. Wpływ poczucia normatywności na orientacje przyszłościowe
młodzieży wkraczającej w dorosłość................................................ 194
5.2.3. Podsumowanie: poczucie punktualności społecznej we własnym
rozwoju jako funkcja synchronii zmian rozwojowych na skali
wieku społecznego i kalendarzowego............................................... 204
6. Kilka refleksji o teoriach w psychologii rozwoju człowieka 08
Zakończenie.................................................................................................. 216 j
Literatura cytowana..................................................................................... 218 ;
Summary......................................................................................................... 236
