Rola i kształtowanie zieleni miejskiej
Aleksander Łukasiewicz, Szymon Łukasiewicz
rok wydania: 2011 (wyd.3)
stron: 145
oprawa: miękka
format: 17 x 24 cm
wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Celem opracowania jest zapoznanie studentów z zagadnieniami łączącymi się ściśle z kształtowaniem środowiska przyrodniczego w warunkach miejsko-przemysłowych. Dotyczy to również poznania zagadnień dotąd niedostatecznie uwzględnianych w literaturze fachowej, jak np. rola terenów najbardziej środowiskowotwórczych w warunkach miejsko-przemysłowych, naturalna odporność roślin na różne rodzaje skażeń oraz dobór drzew i krzewów do różnych stref skażenia. Problemy te są szczególnie ważne dla kierunków przyrodniczych, posiadających w programie zajęcia z zakresu ochrony i racjonalnego kształtowania środowiska.
SPIS TREŚCI:
WSTĘP
1. ROLA ZIELENI W MIASTACH
1.1. Wpływ roślin na miejski klimat
1.2. Hałas
1.3. Biologiczna rola zieleni
1.4. Rola społeczno-wychowawcza zieleni
1.5. Rola estetyczna zieleni
1.6. Rola gospodarcza zieleni
2. UKŁADY (SYSTEMY) ZIELENI MIEJSKIEJ I STOSOWANE STYLE
2.1. Układ plamowy
2.2. Układ pasmowy
2.3. Układ pierścieniowy
2.4. Układ promienisty, czyli klinowy
2.5. Układ kombinowany, promienisto-pierścieniowy
2.6. System naturalny
2.7. Style spotykane we współczesnej zieleni miejskiej
2.7.1. Styl francuski - klasyczny
2.7.2. Styl angielski - krajobrazowy
3. TERENY ŚRODOWISKOTWÓRCZEI TERENY NIENARUSZALNE W AGLOMERACJACH MIEJSKICH
4. RODZAJE TERENÓW ZIELENI MIEJSKIEJ
4.1. Tereny zielem ogólnodostępnej - otwartej
4.1.1. Parki miejskie
4.1.2. Parki centralne
4.1.3. Parki dzielnicowe
4.1.4. Parki kultury i wypoczynku (tzw. parki ludowe)
4.1.5. Zieleńce (skwery)
4.1.6. Zieleń uliczna
4.1.7. Zieleń towarzysząca komunikacji miejskiej
4.1.8. Promenady
4.1.9. Bulwary
4.1.10.Lasy komunalne
4.1.11.Lasy podmiejskie
4.1.12.Zieleń izolacyjna
4.1.13.Pasy przeciwwiatrowe
4.2. Tereny zieleni o ograniczonej (kontrolowanej) dostępności
4.2.1. Ogrody botaniczne
4.2.2. Ogrody zoologiczne
4.2.3. Ogrody etnograficzne
4.2.4. Ogrody działkowe
4.2.5. Cmentarze
4.2.5.1. Cmentarze wyznaniowe
4.2.5.2. Cmentarze historyczne
4.2.6. Parki i ogrody zabytkowe
4.3. Tereny zieleni towarzyszącej
4.3.1. Zieleń osiedlowa
4.3.2. Przedogródki
4.3.3. Ogród za domem
4.3.4. Place gier i zabaw
4.3.5. Zieleń przy żłobkach i przedszkolach
4.3.6. Zieleń przy szkołach podstawowych i średnich
4.3.7. Zieleń przy wyższych uczelniach
4.3.8. Zieleń towarzysząca obiektom kulturalno-społecznym
4.3.9. Zieleń towarzysząca budynkom administracji państwowej, centralnej i terenowej
4.3.10.Zieleń przy obiektach służby zdrowia i opieki społecznej
4.3.11.Zieleń przy obiektach kultury fizycznej
4.3.12.Zieleń przy obiektach techniczno-gospodarczych
4.3.13.Zieleń przy obiektach sakralnych
4.4. Tereny produkcyjne
4.5. Tereny zieleni wycieczkowo-wypoczynkowej
4.5.1. Ośrodki wypoczynkowe
4.5.2. Parki narodowe
4.5.3. Parki krajobrazowe
4.6. Tereny agroturystyczne
4.7. Normatywy obowiązujące dla zieleni miejskiej
5. SKAŻENIE ŚRODOWISKA MIEJSKIEGO
5.1. Czynniki naturalne
5.1.1. Temperatura
5.1.2. Światło
5.1.3. Wilgotność
5.1.4. Wiatr
5.1.5. Gleba
5.1.5.1. Gleby piaszczyste i żwirowate
5.1.5.2. Gleby gliniaste i pylaste
5.1.5.3. Gleby próchniczne
5.1.5.4. Odczyn gleby
5.2. Czynniki antropogeniczne
5.2.1. Powietrze
5.2.2. Gazy
5.2.2.1. Związki siarki
5.2.2.2. Tlenki azotu
5.2.2.3. Związki fluoru
5.2.2.4. Ozon.
5.2.2.5. PAN
5.2.2.6. Produkty smołowe
5.2.3. Pyły
5.2.4. Aerozole
5.2.4.1. Smog ciemny (londyński)
5.2.4.2. Smog biały (kalifornijski)
5.2.5. Degradacja środowiska glebowego na terenach zieleni miejskiej
5.2.5.1. Sole
5.2.5.2. Gazy
5.2.5.3. Pestycydy
5.2.5.4. Utwardzona, nieprzepuszczalna powierzchnia gleby
5.2.5.5. Podwyższenie lub obniżenie poziomu gleby
5.2.6. Uszkodzenia mechaniczne roślin
5.2.6.1. Negatywny wpływ uzbrojenia terenu
5.2.7. Zabiegi agrotechniczne wpływające na poprawę warunków życiowych dla roślin w rejonach miejsko-przemysłowych
6. SIEDLISKA ŻYCIOWE ORAZ ODPORNOŚĆ DRZEW I KRZEWÓW NA WARUNKI ŚRODOWISKA MIEJSKO-PRZEMYSŁOWEGO
6.1. Ulice
6.2. Pasy zielem przyulicznej
6.3. Zieleńce, parki, ogrody i lasy komunalne
6.4. Zieleń izolacyjna wokół zakładów przemysłowych
6.5. Składowiska (wysypiska) odpadów komunalnych
6.6. Naturalna odporność roślin na skażenia miejsko-przemysłowe
6.6.1. Gatunki i odmiany najbardziej odporne
6.6.2. Gatunki średnio odporne
6.6.3. Gatunki i odmiany najmniej odporne
7. ZASADY KSZTAŁTOWANIA TERENÓW ZIELENI
7.1. Elementy kompozycji
7.1.1. Punkt (dominanta, koncentracja)
7.1.2. Linie
7.1.3. Płaszczyzny
7.1.4. Bryły
7.2. Podstawowe kryteria kompozycji terenów zieleni
7.2.1. Proporcje
7.2.2. Symetria
7.2.3. Rytm
7.2.4. Światło i cień
7.2.5. Barwa i zestawienie barw
7.2.6. Kontrast
7.2.7. Ciągi i powtarzanie motywów kompozycyjnych w pewnych odstępach
8. URZĄDZANIE TERENÓW ZIELENI
8.1. Możliwości poprawy warunków glebowych w silnie zdegradowanych rejonach śródmieścia
8.1.1 Stosowanie pojemników przenośnych na litej powierzchni betonowej lub zabrukowanej
8.1.2. Stosowanie pojemników stałych
8.1.3. Poprawianie warunków glebowych w miejscach kamienistych lub zagruzowanych bez stosowania pojemników
8.1.4. Poprawianie żyzności gleb żwirowatych i piaszczystych
8.1.5. Poprawianie żyzności ciężkich gleb gliniastych, pozbawionych górnej warstwy urodzajnej
8.1.6. Poprawianie warunków życiowych na glebach bagiennych
8.2. Kształtowanie terenu
8.2.1. Przygotowanie terenu
8.2.2. Wyznaczanie dróg i placów w terenie
8.3. Mała architektura parkowa
8.3.1. Schody
8.3.2. Tarasy
8.3.3. Akcenty dekoracyjne
8.4. Urządzenia wodne
8.4.1. Cieki wodne
8.4.2. Zbiorniki wodne
8.4.3. Brzegi zbiorników
8.4.4. Fontanny
8.5. Urządzenia służące do zabezpieczania zieleni
8.5.1. Kraty
8.5.2. Ogrodzenia
8.5.3. Niskie płotki
8.5.4. Konstrukcje dla pnączy
8.6. Place zabaw dla dzieci i młodzieży
8.6.1. Górki saneczkowe
8.7. Nanoszenie projektu w terenie
8.7.1. Odległości sadzenia drzew i krzewów
8.7.1.1 Odległości sadzenia na terenach zieleni
8.7.1.2 Normy odległości sadzenia drzew i krzewów od infrastruktury miejskiej
8.7.2. Przygotowanie dołów
8.7.3. Podpory
8.7.4. Jakość materiału roślinnego i wysadzanie roślin
8.7.5. Przesadzanie starszych drzew
8.7.6. Kwietniki
8.7.7. Trawniki
9. KONSERWACJA TERENÓW ZIELENI
9.1. Cięcia drzew i krzewów
9.2. Cięcia wysadzanych drzew i krzewów
9.3. Cięcia formujące
9.4. Cięcia wzmacniające
9.5. Cięcia prześwietlające
9.6. Cięcia ograniczające rozmiary roślin
9.7. Cięcia zapewniające bezpieczeństwo dla ludzi i pojazdów
9.8. Cięcia zdrowotne - sanitarne
9.9. Cięcia odmładzające
9.10. Cięcia pobudzające kwitnienie
9.11. Cięcia żywopłotów (gatunków zimozielonych i niezimozielonych)
9.12. Cięcia drzew i krzewów iglastych
9.13. Cięcia róż
9.14. Pielęgnacja uszkodzeń
9.15. Karczowanie drzew
9.16. Usuwanie niepożądanych samosiewów
9.17. Pielęgnacja drzew ulicznych
9.18. Pielęgnacja bylin
9.19. Pielęgnacja kwietników sezonowych
9.20. Pielęgnacja trawników
9.21. Okrywanie roślin
10. OCHRONA ROŚLIN PRZED CHOROBAMI I SZKODNIKAMI NA TERENACH ZIELENI
10.1. Czynniki abiotyczne (nieinfekcyjne)
10.2. Czynniki biotyczne (infekcyjne)
10.3. Metody zwalczania
10.3.1. Metody pośrednie
10.3.2.Metody bezpośrednie
10.3.3.Metody zintegrowane
LITERATURA