ROK 1905
DZIEJE NARODU
I PAŃSTWA POLSKIEGO
aut. Feliks
Tych
wyd.
KAW
W Warszawie w
styczniu 1905 w starciach demonstrantów z wojskiem zginęło około stu osób.
Śmiercią 32 osób zakończyła się warszawska demonstracja pierwszomajowa. W Łodzi
strajk włókniarzy przeobraził się w dwudniowe starcia (22-24 czerwca), w efekcie
których zginęło i zostało rannych około dwóch tysięcy osób. Ostatnim strajkowym
elementem rewolucji było proklamowanie w grudniu 1905 po raz kolejny strajku
powszechnego. Natomiast w Ostrowcu proklamowano 27 grudnia Republikę
Ostrowiecką. W dławieniu robotniczych wystąpień z caratem współdziałali
przemysłowcy, przedstawiciele endecji i kościół katolicki. Rewolucja przyniosła
szereg pozytywnych zmian na ziemiach polskich pod rosyjskim zaborem. Pojawiła
się możliwość tworzenia polskich instytucji (ruchu spółdzielczego, Polskiej
Macierzy Szkolnej itp.), dopuszczono używanie języka polskiego w urzędach
gminnych. Efektem rewolucji 1905 roku był też rozłam w polskim ruchu
socjalistycznym związany z różnicami w priorytetach poszczególnych działaczy.
Dla starszych priorytetem była niepodległość Polski, dla młodszych prawa
robotnicze. W efekcie PPS podzieliła się na PPS Frakcja Rewolucyjna (Józef
Piłsudski), której celem była przede wszystkim walka o niepodległość oraz PPS
Lewica (Feliks Kon), której celem była przede wszystkim walka o prawa
robotników.
stan
dobry
