Opis książki:
Spektrum badawcze niniejszego tomu zostało zakreślone szeroko - temat literackich rodzin analizowany jest w tekstach poetyckich, prozatorskich, dramaturgicznych oraz niefikcjonalnych (m.in. epistolografia, wywiad rzeka, reportaż). Kanwą refleksji staje się z jednej strony literatura zbeletryzowana, z drugiej zaś - wykorzystująca tworzywo biograficzne (np. Broniewski) i autobiograficzne (m.in. Ferenc, Stryjkowski, Wańkowicz). Wybór rozległego, liczącego z górą dwa wieki okresu, podyktowany został zapoczątkowaniem na przełomie XIX i XX wieku procesów renegocjowania dotychczasowego patriarchalnego modelu rodziny, osłabienia jej spoistości na skutek zachwiania pozycji ojca, relatywnego wzmocnienia roli matki, zmian w obrębie więzi małżeńskiej oraz w relacjach rodziców i dzieci. Procesy te, w różnym nasileniu, występują we wszystkich warstwach i grupach społecznych. Presja przeobrażeń ekonomicznych, wpływ wynalazków technicznych, emancypacja kobiet, tasowanie się warstw społecznych i polityczne przełomy to tylko niektóre przyczyny rewolucyjnych zmian w tradycyjnej strukturze rodzinnej. Wszystkie one znajdują odzwierciedlenie w rewizji idealistycznej mitologii polskiej rodziny, zakorzenionej w literaturze staropolskiej i romantycznej.
Autorzy przedstawionych w zbiorze szkiców podjęli próbę zbadania głębokości owej rewizji, zwracając uwagę na pojawienie się w literaturze przełomu wieków XIX i XX, obok archetypu rodzinnego domu, rozpatrywanego w kilku mitycznych "przestrzeniach", problemu "bezdomności", pojmowanej jako "wygnanie", "tułanie się bez celu", "ukierunkowane poszukiwanie nowego domu", "nowego sposobu zamieszkania", "nowej definicji swojskości", ale też jako "buntownicze akcentowanie nomadyzmu z wyboru", gdy "dom" okazuje się synonimem piekła moralnych tortur, symbolem egzystencjalnej pułapki czy po prostu - nudy.
Beata Nowacka, pracuje w Zakładzie Literatury Współczesnej Uniwersytetu Śląskiego. Interesuje się problematyką reportażu, podróżopisarstwem i recepcją literatury polskiej w świecie.
Autorka książki Magiczne dziennikarstwo. Ryszard Kapuściński w oczach krytyków, Katowice: Wydawnictwo UŚ, 2004, 2006 (2 wyd.) i opracowania Cesarza Ryszarda Kapuścińskiego w serii Biblioteki Narodowej (BN I 315). Beata Nowacka i Zygmunt Ziątek napisali razem książkę Ryszard Kapuściński. Biografia pisarza ("Znak" 2008, przekład hiszpański 2010, przekład włoski 2012). [14.01.2013]
|
