Nagroda: Najlepsza Książka 2008 portalu salonkulturalny.pl

Nominacje:

Literacka Nagroda Europy Środkowej Angelus 2009

Nagroda Literacka Gdynia 2009

NIKE 2009

Do czego zdolny jest ktoś, w czyje ręce złożono los tysięcy ludzi? Czy władza w ekstremalnych warunkach musi być władzą absolutną? Czy strategia mniejszego zła może być usprawiedliwiona, kiedy w grę wchodzi życie ludzkie?

W mieszkaniu współczesnego polskiego pisarza pojawia się tajemniczy jegomość. Składa propozycję popartą pokaźną sumą – pisarz ma się udać do Łodzi, gdzie przyjrzy się dziwnemu procesowi. Na ławie oskarżonych zasiądzie Mordechaj Chaim Rumkowski, zwany Chaimem Groźnym lub Królem Chaimem Pierwszym. Jako przewodniczący Judenratu stworzył w łódzkim getcie doskonale prosperujące państwo niewolnicze, które dostarczało Niemcom wszelkich dóbr. Miał to być sposób na ocalenie 70 tysięcy Żydów przed Zagładą. Jednak rządy Chaima miały swoje mroczne strony…

Świadkami w tym widmowym procesie będą ofiary i współpracownicy Rumkowskiego. Kafkowska atmosfera, balansowanie na granicy urojenia i rzeczywistości oraz zdrowa dawka autoironii… Nie ma wątpliwości, Bart po raz kolejny wspiął się na wyżyny literackiego kunsztu.

Piękny, zły sen.

Złość, litość i niepewność: wielka powieść Andrzeja Barta o getcie.

Die Welt

Od powieści wymagam atrybutów boskich, czyli tworzenia osobnego, zdawałoby się niemożliwego, a jednocześnie realnego świata. W takim świecie pisarz jest więc z pewnego przymusu każdą ze swoich postaci.

Andrzej Bart

Bartowi udało się coś nadzwyczajnego: złożone zagadnienia moralne przetworzył w czystą literaturę - w urzekająco piękne, a zarazem straszne i smutne obrazy i sceny.

*

To prawdziwie wielka literatura. Nie daje odpowiedzi, ale stawia najtrudniejsze pytania. Tak je ze wszystkich stron naświetla, byśmy rozumieli dylemat Rumkowskiego lepiej, niż tego sami chcemy.

*

Fabryka muchołapek jest wybornym dziełem językowym. Genialne tłumaczenie Albrechta Lemppa przekazuje grozę holocaustu nie przytłaczając przy tym czytelnika jakąkolwiek moralnością.

Martin Sander, Deutschlandradio Kultur

Bart przedstawia proces z wielu perspektyw tak, że powieść stanowi wielość w jedności - kameralny, mroczny teatr o winie i pokucie, farsa o poszukiwaniu sprawiedliwości, ale również zwiewne marzenie o nieożywionym życiu figur historycznych (jak siostry Kafki, czy kuzynki Freuda), które zatrzymały się łódzkim getcie nim zostały zamordowane. (...) Apokalipsa idzie w parze z radością, fantastyka z precyzją, dowcip konwersacji z cytatem i (auto)ironią. To postmodernizm, który sam siebie nie unicestwi.

Andrea Breitenstein, Neue Zürcher Zeitung

Andrzej Bart daje nam książkę, której oryginalności nie da się przecenić. Precyzyjna konstrukcja, wyjątkowy, raz mroczny raz świeży, wolny od obciążeń klimat opowieści oraz lekkość, z jaką mieszane są zależności historyczne, cytaty literackie ze środkami stylistycznymi epiki, teatru i filmu, do tego bystre, często humorystyczne dialogi, wszystko to sprawa, że Fabryka muchołapek, to przeżycie literackie szczególnego rodzaju. Bart sam przyznał, że wymaga od powieści cech boskich. Oznacza to, iż powieść powinna tworzyć spójny świat, jak gdyby niemożliwy, a jednak realny. Jemu udało się to w brawurowy sposób.

Marta Kijowska, Frankfurtem Allgemeine Zeitung

Fabryka muchołapek w zatrważający sposób przywołuje do życia rozpacz łódzkich Żydów.

Thomas Urban, Süddeutsche Zeitung