Opis książki: Problem restytucji dóbr kultury nie jest problemem nowym, jednak ostatnimi czasy znów ożywiła się dyskusja na ten temat. Przyczyną tego są wciąż nierozstrzygnięte trudne sprawy dotyczące restytucji dóbr kultury nie tylko w Polsce, lecz także w innych państwach na świecie.
Publikacja poświęcona została tematyce restytucji dóbr kultury, pierwszy raz przedstawionej z perspektywy filozoficzno-prawnej. Takie ujęcie badanej problematyki doprowadziło do wypracowania metody pozwalającej na analizę każdej konkretnej sprawy restytucyjnej. Metoda ta umożliwia klaryfikację i porządkowanie treści argumentacyjnej, a w efekcie - zrozumienie jej istoty.
Celowi temu służą zarówno przedstawienie restytucji dóbr kultury jako tzw. trudnych przypadków (hard cases) oraz ujęcie dobra kultury jako przedmiotu o szczególnych wartościach, jak i umiejscowienie tej problematyki w sporze pomiędzy liberalizmem a komunitaryzmem, w końcu - przedstawienie przestrzeni dyskursu argumentacyjnego oraz poszczególnych argumentów w nim występujących.
To wszystko czyni z książki nowatorskie, niespotykane dotąd w literaturze ujęcie problematyki restytucji dóbr kultury.
Wykaz skrótów str. 9
Wstęp str. 15
Założenia metodologiczne i koncepcja pracy str. 19
Rozdział 1 Restytucja jako hard case str. 29
1.1. Hard cases we współczesnej filozofii prawa str. 29
1.2. Restytucja - rozważania nad pojęciem str. 37
1.2.1. Pojęcie restytucji str. 37
1.2.2. Przyczyny restytucji str. 41
1.2.3. Podziały restytucji str. 53
1.2.4. Inne stosowane pojęcia str. 58
1.2.5. Roszczenie restytucyjne str. 61
1.3. W jakim sensie restytucyjny case jest hard? str. 63
Rozdział 2 Dobro kultury jako przedmiot restytucji str. 69
2.1. Kultura str. 70
2.2. Dobro kultury str. 74
2.2.1. Pojęcie dobra kultury str. 74
2.2.2. Dobro kultury ruchome i nieruchome str. 83
2.2.3. Wartość dobra kultury str. 86
2.2.4. Dobro kultury jako dobro wspólne str. 99
2.3. Dziedzictwo kultury str. 111
2.4. Zabytek str. 115
2.5. Inne spotykane pojęcia str. 119
Rozdział 3 Restytucja - pomiędzy moralnością, polityką, ekonomią a prawem str. 125
3.1. Umiejscowienie problemu restytucji str. 125
3.2. Restytucja pomiędzy prawem a moralnością str. 127
3.3. Restytucja pomiędzy prawem a polityką str. 132
3.4. Restytucja pomiędzy prawem a ekonomią str. 140
3.5. Restytucja pomiędzy moralnością a polityką str. 143
3.6. Restytucja pomiędzy moralnością a ekonomią str. 147
3.7. Restytucja pomiędzy polityką a ekonomią str. 148
Rozdział 4 Spór restytucyjny jako dyskurs argumentacyjny str. 153
4.1. Teorie dyskursu argumentacyjnego str. 153
4.2. Argumenty restytucyjne str. 159
4.2.1. Argument ze sprawiedliwości str. 162
4.2.2. Argument z prawa własności str. 166
4.2.3. Argument z nabycia w dobrej wierze str. 172
4.2.4. Argument z miejsca powstania str. 175
4.2.5. Argument z miejsca przeznaczenia str. 176
4.2.6. Argument z prawa łupu str. 176
4.2.7. Argument z nielegalnego wywiezienia str. 180
4.2.8. Argument z przynależności narodowej str. 181
4.2.9. Argument z przynależności kulturowej str. 189
4.2.10. Argument z przynależności historycznej str. 192
4.2.11. Argument z przynależności terytorialnej str. 193
4.2.12. Argument z przynależności osobistej str. 195
4.2.13. Argument ze społecznej użyteczności str. 197
4.2.14. Argument z najbezpieczniejszego miejsca str. 200
4.2.15. Argument z losów dziejowych str. 208
4.2.16. Argument z upływu czasu str. 212
4.2.17. Argument z zasiedzenia str. 212
4.2.18. Argument z przedawnienia str. 213
4.2.19. Argument ze znalezienia str. 216
4.2.20. Argument z poczynionych nakładów str. 219
4.2.21. Argument z posiadania str. 221
4.2.22. Argument z zobowiązania str. 223
4.2.23. Argument ze wzajemności str. 224
Rozdział 5 Współczesne modele restytucyjne str. 229
5.1. Konwencja o ochronie dóbr kulturalnych w razie konfliktu zbrojnego, podpisana w Hadze dnia 14 maja 1954 r. str. 231
5.2. Konwencja dotycząca środków zmierzających do zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu własności dóbr kultury, sporządzona w Paryżu dnia 17 listopada 1970 r. str. 235
5.3. Konwencja Unidroit o skradzionych lub nielegalnie wywiezionych dobrach kultury, podpisana dnia 24 czerwca 1995 r. str. 242
5.4. Dyrektywa Rady 93/7/EWG z dnia 15 marca 1993 r. w sprawie zwrotu dóbr kultury wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego str. 249
5.4.1. Założenia i treść dyrektywy str. 249
5.4.2. Implementacja dyrektywy w prawie krajowym str. 258
5.5. Przepisy restytucyjne w innych umowach międzynarodowych str. 264
5.5.1. Porozumienie o współpracy i pomocy wzajemnej w sprawie zatrzymywania i zwrotu dóbr kultury nielegalnie przewożonych przez granice państw, sporządzone w Plowdiw dnia 22 kwietnia 1986 r. str. 264
5.5.2. Europejska konwencja o przestępstwach przeciwko dobrom kultury, sporządzona w Delfach dnia 23 czerwca 1985 r. str. 267
5.5.3. Konwencja w sprawie ochrony archeologicznego, historycznego i artystycznego dziedzictwa narodów amerykańskich (Konwencja z San Salvador), przyjęta w dniu 16 czerwca 1976 r. str. 270
5.5.4. Inne umowy międzynarodowe str. 273
5.6. Dokumenty o charakterze soft law str. 274
5.6.1. Kodeks etyki ICOM dla muzeów str. 275
5.6.2. Dokumenty Zgromadzenia Ogólnego ONZ str. 281
5.6.3. Dokumenty Parlamentu Europejskiego str. 286
5.6.4. Inne dokumenty międzynarodowe str. 289
Wnioski, czyli w poszukiwaniu odpowiedzi str. 305
Literatura str. 317
Summary str. 355
|