Wstęp do zoologii................ 13
1.1. Rys historyczny.............. 13
1.1.1. Starożytność i czasy nowożytne do XIX wieku..... 13
1.1.2. Wiek XIX ............... 18
1.1.3. Wiek XX................. 25
1.2. Zoologia w Polsce............... 38
1.3. Niektóre uogólnienia nauk biologicznych........ 45
1.3.1. Teoria komórkowa............. 45
1.3.2. Teoria ewolucji .............. 46
1.3.3. Teoria ekosystemu............. 54
1.4. Nowoczesna koncepcja gatunku . 57
1.5. Nomenklatura zoologiczna............. 60
1.6. Miejsce zoologii wśród nauk rolniczych......... 61
1.7. Metoda naukowa w naukach biologicznych........ 63
Literatura.................. 67
2 Wybrane zagadnienia z cytologii, embriologii i histologii..... 69
2.1. Budowa i funkcje komórki zwierzęcej ........ 69
2.1.1. Wstęp ................. 69
2.1.2. Błona komórkowa (plasmolemma. cutolemma, plazmolema) .
2.1.3. Jądro komórkowe (nucleus)
2.1.4. Cytoplazmatyczny system wakuolarny
2.1.5. Cytoplazma podstawowa (hyaloplasma, macierz, matriks cyto-plazmatyczna).
2.1.6. Centrum komórkowe (cytocentrum, ciałko centralne, centrosom, mikrocentrum)....
2.1.7. Mitochondria
2.1.8. Komórka jako całość............ 87
2.2. Cykl życiowy komórki
2.2.1. Interfaza (interkineza, okres międzypodziałowy)..... 89
2.2.2. Mitoza (podział pośredni jądra — kariokineza) i cytokineza (podział cytoplazmy)
2.2.4. Mejoza (podział redukcyjny)........... 95
2.3. Komórki płciowe i ich powstawanie (garnetogeneza)
2.3.1. Spermatogeneza .............. 93
2.3.2. Oogeneza (owogeneza) ..... 101
2.4. Zapłodnienie.................. 102
2.5. Rozwój embrionalny zwierząt ............. 105
2.5.1. Typy jaj
2.5.2. Bruzdkowanie ............... 107
2.5.3. Gastrulacja............... 108
2.5.4. Teoria listków zarodkowych........... 114
2.5.5. Jama ciała............. 116
2.5.6. Błony płodowe..............120
2.6. Tkanki.................. 123
2.6.1. Tkanka nabłonkowa............. 124
2.6.2. Tkanka łączna.............. 127
2.6.2.1. Ogólna charakterystyka.......... 127
2.6.2.2. Elementy strukturalne tkanki łącznej...... 128
2.6.2.3. Rodzaje tkanki łącznej.......... 132
2.6.2.3.1. Tkanka łączna zarodkowa (mezenchyma) 132
2.6.2 3.2. Tkanki łączne o swoistych właściwościach 133
2.6.2.3.3. Tkanki łączne właściwe.......136
2.6.2.3.4. Tkanki łączne szkieletowe....... 138
2.6.2.3.5. Krew i inne płyny ciała ..... 142
2.6.3. Tkanka mięśniowa............ 147
2.6.3.1. Komórki nabłonkowo-mięśniowe....... 148
2.6.3.2. Tkanka mięśniowa gładka......... 149
2.6.3.3. Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana (szkieletowa) 152
2.6.3.4. Tkanka mięśniowa prążkowana sercowa..... 156
2.6.4. Tkanka nerwowa.............. 153
2.6.4.1. Neurony................ 159
2.6.4.2. Włókna nerwowe............ 162
2.6.4.3. Synapsy.............. 165
2.6.4.4. Tkanka glejowa (neuroglej)........ 166
Literatura.................. 167
Organologia.............. 168
3.1. Pokrycie ciała............
3.2. Aparat oporowo-ruchowy............
3.2.1. Układ ruchowy (mięśniowy).........
3.2.2. Układ oporowy........
3.3. Aparat nerwowy...........
3.3.1. Układ nerwowy.......
3.3.1.1. Rozproszony układ nerwowy
3.3.1.2. Układ nerwowy płazińców i obleńców
l 33.1.3. Układ nerwowy mięczaków i pierścienie
3.3.1.4. Układ nerwowy stawonogów
3.3.1.5. Układ nerwowy kręgowców
3.3.2. Narządy zmysłów
3.3.2.1. Narządy czucia
3.3.2.2. Narządy wzroku..... 215
3.3.2.3. Narządy zmysłu równowagi i słuchu...... 222
3.4. Aparat trawienny
3.4.1. Jelito przednie .......... 230
3.4.2. Jelito środkowe
3.4.3. Jelito tylne .............. 242
3.4.4. Pokarm i trawienie............. 243
3.5. Aparat oddechowy................. 246
3.5.1. Wodne narządy oddechowe...... 248
3.5.2. Powietrzne narządy oddechowe.......... 252
3.6. Aparat krążenia................ 262
3.6.1. Zamknięty aparat krążenia bezkręgowców....... 263
3.6.2. Otwarte aparaty krążenia bezkręgowców...... 267
3.6.3. Zamknięty aparat krążenia kręgowców 275
3.7. Aparat wydalniczy............... 280
3.7.1. Narządy wydalnicze bezkręgowców........ 281
3.7.1.1. Narządy wydalnicze bez własnych przewodów wyprowadzających ..281
3.7.1.2. Narządy wydalnicze typu wodnego....... 282
3.7.1.3. Narządy wydalnicze typu lądowego....... 291
3.7.2. Narządy wydalnicze kręgowców......... 293
3.8. Aparat rozrodczy............. 298
3.8.1. Żeński aparat rozrodczy........... 302
3.8.2. Męski aparat rozrodczy............ 310
3.8.3. Obojnaczy aparat rozrodczy......... 318
3.9. Aparat wydzielania wewnętrznego........... 319
Literatura................... 329
4. Plany budowy zwierząt............... 331
4.1. Symetria w budowie zwierząt............ 331
4.2. Budowa zwierząt jednokomórkowych (Protozoa)...... 337
4.3. Plany budowy zwierząt tkankowych pierwotnie promienistych (Radiota) ..... 340
4.3.1. Plan budowy gąbek (Porifera).......... 341
4.3.2. Plan budowy jamochłonów (Coelenterata)....... 343
4.4. Plany budowy zwierząt tkankowych pierwotnie dwubocznie symetrycznych (Bilateralia).... 343
4.4.1. Ogólna budowa tkankowców dwubocznie symetrycznych ... 344
4.4.2. Pierwouste (Protostomia)........... 345
4.4.2.1. Plan budowy zwierząt parenchymatycznych (Acoelomata) 343
4.4.2.2. Plan budowy zwierząt schizocelicznych (Pseudocoelomato) 347
4.4.2.3. Plan budowy pierwotnych zwierząt celomatycznych (Coe-lomata)............... 348
4.4.2.4. Plan budowy zwierząt pierwoustych o wtórnie zmienionej celomie............... 349
4.4.2.4.1. Architektonika mięczaków (Mollusca) .... 350
4.4.2.4.2. Architektonika stawonogów (Art/iropodo) ....... 353
4.4.3. Wtórouste (Deuterostomia)........... 363
4.4.3.1. Ogólna budowa szkarłupni (Echinodermata) .... 364
4.4.3.2. Ogólna budowa przedstrunowców (Protochordata) ... 367
4.4.3.3. Plany budowy strunowców (Chordata)...... 369
4.4.3.3.1. Plan budowy bezczaszkowców (Acrania) ..... 370
4.4.3.3.2. Plan budowy kręgowców (Vertebrata) ......371
Literatura.................... 374
O Rozmnażanie się zwierząt.............. 375
5.1. Wprowadzenie
