---

Stan okładki: bardzo dobry (-), obwoluta posiada niewielkie ślady przetarć i zagięć, widocznych na krawędziach, okładka właściwa bez widocznych wad.

Stan kartek: czyste, białe.

---

PRZEDMOWA

"Rozdzielenie świata organicznego na dwa lub, jak chcą niektórzy autorzy, na trzy królestwa pozostało mimo postępu nauk biologicznych najbardziej frapującym problemem. Jedność i różnorodność świata organicznego jest często przedmiotem rozważań w wielu dyscyplinach biologicznych. Aktualny stan rozwoju ekologii populacji również zachęca do przeprowadzenia analizy porównawczej zjawisk populacyjnych w świecie roślin i zwierząt. Porównanie to tym bardziej wydało się obiecujące i konieczne, ponieważ ekologiczna teoria populacji rozwinęła się w zasadzie na bazie doświadczeń nad zwierzętami, zwłaszcza nad populacjami kręgowców i owadów. Dopiero w ostatnich dziesięcioleciach znacznie ożywiły się badania populacyjne w fitoekologii. Wydaje się wiec, że dalszemu rozwojowi teorii populacji powinno sprzyjać poznanie wspólnych lub też odmiennych - dla różnych grup organizmów zwierzęcych i roślinnych - prawidłowości funkcjonowania populacji.
Koncepcja książki opiera się na założeniu, że populacja jest układem biologicznym, który ma określone właściwości grupowe: strukturę (płci, wieku i wielkości), organizację (przestrzenną i socjalną), procesy wewnątrz-populacyjne (rozrodczość, śmiertelność) oraz procesy wiążące ją z ekosystemem (dynamikę liczebności, przepływ energii i materii oraz przekształcanie środowiska). Założono, że mimo ewolucyjnego rozdzielenia się i odrębnego rozwoju świata roślin i świata zwierząt ukształtowała się jedność wielu zjawisk populacyjnych, czy to jako odpowiedź na podobne interakcje względem środowiska, czy też jako rezultat koewolucji.
Genetyczne właściwości populacji i genetyczne prawa kierujące rozwojem populacji, leżące u podstaw zrozumienia tego pojęcia w biologii, nie są jednak przedmiotem tej książki.
Autorzy świadomie ograniczyli zakres rozważań nad populacjami do zagadnień ekologicznych. Spowodowane to zostało między innymi brakiem dostatecznego materiału z zakresu współzależności struktury genetycznej i struktury ekologicznej populacji w relacji do środowiska. W tym sensie nasza książka nie wyczerpuje całości zagadnienia ale mieści się w ramach "ekologicznego studium porównawczego".
W książce starano się wskazać na pewne podobieństwa i różnice w przebiegu zjawisk populacyjnych w królestwie roślin i zwierząt. Że względu na określony materiał faktograficzny, a także na zainteresowania poszczególnych autorów, posługiwano się głównie przykładami z populacji roślin kwiatowych oraz wybranych grup systematycznych zwierząt, głównie owadów i ssaków.
Forma prezentacji materiału i dyskusja problemów w książce zakłada pewien zasób wiedzy ekologicznej u czytelników i z zamierzenia ma służyć studentom i młodym badaczom pracującym na polu ekologii.
Książka jest dziełem zbiorowym, a jej kształt ostateczny jest efektem długotrwałych i gorących dyskusji. Umożliwiły one ustalenie pewnych pojęć oraz interpretacji niektórych zjawisk populacyjnych, lecz - jak należało się spodziewać - nie doprowadziły do całkowitego ujednolicenia poglądów autorów. Autoryzowanie kolejnych rozdziałów przy zachowaniu przewodniej koncepcji książki umożliwi czytelnikowi wniknięcie w indywidualność naukową autorów, a także w pomysł i efekt naszej zespołowej pracy. (...)"

KRYSTYNA FALIŃSKA i ROMAN ANDRZEJEWSKI
Białowieża, dnia 30 kwietnia 1982 r.

SPIS TREŚCI

♦ Przedmowa

I. Ekologiczna koncepcja populacji

1. Koncepcja populacji - Roman Andrzejewski
♦ Wprowadzenie
♦ Osobnik
♦ Całościowość populacji
♦ Organizacja populacji
♦ Procesy wewnątrzpopulacyjne
♦ Procesy populacyjne
♦ Podsumowanie

2. Oddziaływanie miedzy osobnikami - Roman Andrzejewski
♦ Wprowadzenie
♦ Oddziaływania troficzne i paratroficzne
♦ Środowisko a wzajemne oddziaływania miedzy osobnikami
♦ Informacje a oddziaływania troficzne
♦ Pole informacji
♦ Sposoby oddziaływania informacyjnego
♦ Skutki wzajemnego oddziaływania na siebie osobników
♦ Podsumowanie

II. Struktura populacji

1. Struktura płci populacji - Aleksander Wasilewski, Kazimierz Zarzycki
♦ Wprowadzenie
♦ Genetyczne mechanizmy determinacji płci w populacjach
♦ Zmienność struktury płci w populacjach roślin i zwierząt
♦ Czynniki wpływające na strukturę płci w populacji
♦ Struktura płci a regulacja zagęszczenia populacji
♦ Różnorodność siedlisk i nisz zajmowanych przez populacje a struktura płci
♦ Podsumowanie

2. Struktura wiekowa populacji - Krystyna Falińska, Halina Żyromska-Rudzka
♦ Wprowadzenie
♦ Kryteria oceny wieku osobnika
♦ Struktura stadialna, struktura faz rozwojowych, struktura stanów wiekowych
♦ Czynniki regulujące strukturę wieku
♦ Struktura wiekowa a organizacja populacji
♦ Wpływ struktury wiekowej na procesy populacyjne
♦ Podsumowanie

3. Struktura wielkości osobników w populacji - Lucyna Andrzejewska, Krystyna Falińska
♦ Wprowadzenie
♦ Biologiczne uwarunkowania wzrostu organizmów
♦ Modyfikacja środowiskowa wielkości osobników
♦ Struktura wielkości osobników a czynniki populacyjne
♦ Znaczenie zróżnicowania wielkości osobników w populacji
♦ Podsumowanie

III. Organizacja populacji

1. Organizacja przestrzenna populacji - Roman Andrzejewski, Ewa Symonides
♦ Wprowadzenie
♦ Miejsce osobnika w przestrzeni
♦ Areały osobnicze
♦ Areały osobnicze a organizacja przestrzenna populacji
♦ Przyczyny determinujące organizacje przestrzenną
♦ Organizacja przestrzenna a zagęszczenie populacji
♦ Konsekwencje organizacji przestrzennej
♦ Podsumowanie

2. Organizacja socjalna populacji - Lucyna Andrzejewska, Roman Andrzejewski
♦ Wprowadzenie
♦ Podstawowe jednostki organizacji socjalnej
♦ Proces ustalania się związków socjalnych
♦ Przyczyny powstawania organizacji socjalnej
♦ Zmiany organizacji socjalnej
♦ Skutki organizacji socjalnej
♦ Podsumowanie

3. Ruch i migracja - Roman Andrzejewski, Krystyna Falińska, Halina Żyromska-Rudzka
♦ Wprowadzenie
♦ Uwarunkowania ruchu
♦ Migracje
♦ Skutki ruchu i migracji
♦ Osiedlanie się
♦ Podsumowanie

IV. Procesy wewnątrzpopulacyjne

1. Rozrodczość - Krystyna Falińska, Joanna Gliwicz
♦ Wprowadzenie
♦ Płodność osobnicza a rozrodczość populacji
♦ Oddziaływanie warunków środowiska na rozrodczość populacji
♦ Rola rozrodczości w kształtowaniu struktury i organizacji populacji oraz jej procesów
♦ Podsumowanie

2. Śmiertelność - Joanna Gliwicz i Ewa Symonides
♦ Wprowadzenie
♦ Typy przeżywania
♦ Śmiertelność osobników młodocianych
♦ Śmiertelność osobników dorastających i dorosłych
♦ Rola śmiertelności w kształtowaniu struktury, organizacji i procesów populacyjnych
♦ Podsumowanie

V. Procesy populacyjne wyznaczające rolę populacji w ekosystemie

1. Dynamika liczebności populacji - Lucyna Andrzejewska, Ewa Symonides
♦ Wprowadzenie
♦ Fazy dynamiki liczebności populacji
♦ Typy dynamiki liczebności populacji
♦ Wpływ czynników abiotycznych na dynamikę liczebności populacji
♦ Wpływ biocenozy na dynamikę liczebności populacji
♦ Wpływ czynników wewnątrzpopulacyjnych na dynamikę liczebności populacji
♦ Regulacja liczebności populacji
♦ Podsumowanie

2. Przepływ energii i materii przez populację - Lucyna Andrzejewska, Roman Andrzejewski, Róża Kaźmierczakowa
♦ Wprowadzenie
♦ Parametry produkcji populacji
♦ Uwarunkowania konsumpcji
♦ Ekologiczne skutki konsumpcji
♦ Produkcja biomasy osobników w czasie życia
♦ Uwarunkowania produkcji biomasy
♦ Gromadzenie materii w populacji
♦ Przekazywanie wyprodukowanej materii do ekosystemu
♦ Konsekwencje przekazywania produkcji do ekosystemu
♦ Regulacja procesu produktywności
♦ Podsumowanie

3. Oddziaływania populacji na środowisko - Roman Andrzejewski, Joanna Gliwicz
♦ Wprowadzenie
♦ Czynniki warunkujące przekształcanie środowiska
♦ Skutki przekształcania środowiska
♦ Podsumowanie

VI. Zakończenie

1. Jedność i różnorodność zjawisk populacyjnych roślin i zwierząt - Roman Andrzejewski, Krystyna Falińska
♦ Teoria populacji, czy teorie populacji roślinnych i zwierzęcych?
♦ Osobnik lub umowna jednostka
♦ Czy bez interakcji może istnieć populacja?
♦ Czy ruchliwość zwierząt określa odrębność ich zjawisk populacyjnych?
♦ Struktura czy organizacja?
♦ Czy analogiczne procesy?
♦ Uwagi końcowe

♦ Piśmiennictwo
♦ Indeks

Zapraszamy do udziału w licytacji!

---

Zdjęcia: