Kolejne wydanie książki stanowi dobrą okazję do spojrzenia na jej zawartość z perspektywy czasu. Jest to szczególnie istotne w przypadku prac naukowych, najbardziej chyba podatnych na działanie czasu. Z jednej bowiem strony wiele podawanych w tego typu pracach faktów szarzeje i blaknie w obliczu nowych odkryć i bardziej wyrazistych dowodów ilustrujących, coraz precyzyjniej formułowanych nowych twierdzeń i interpretacji, z drugiej natomiast strony wartość pracy naukowej oceniona być może najlepiej jedynie z odpowiedniej perspektywy czasowej. Jedynie po upływie odpowiednio długiego czasu stwierdzić można, które z zawartych w niej twierdzeń pozostają nadal aktualne, jakie myśli stały się impulsem do dalszych badań i uogólnień oraz jakie teorie wyznaczały kierunek myślenia o danych problemach.
Bardzo istotnym zagadnieniem tej - po raz trzeci wznawianej - książki jest historia jej tytułu! Termin 'psychopatia' posiada bowiem historyczne znaczenie i nie jest on używany w nowoczesnym nazewnictwie psychiatrycznym. Rzecz ta nie zmieniła się od czasu pierwszego wydania tej książki w 1985 roku. Wtedy już miałem poważne wątpliwości, czy użyć w tytule tego anachronicznego określenia, o czym wyraźnie wówczas we wstępie napisałem.
Spis treści:
Wstęp do wydania trzeciego
Wstęp
Część I. Istota oraz cechy znamienne psychopatii
I.Próby określenia terminu "psychopatia"
II.Psychopatia jako upośledzenie związków międzyludzkich
III.Poglądy na temat tzw. deficytu lęku u psychopatów
IV.Psychopatia jako "cierń duszy" (czyli próba charakterystyki świata wewnętrznego psychopatów)
Część II. Poglądy na temat uwarunkowania psychopatii
I.Psychospołeczne przyczyny antysocjalności (psychopatii)
1.Ogólny przegląd problematyki
2.Narcyzm jako "korzeń" psychopatii
3.Niedorozwój "superego"
4.Kultura a psychopatia
II.Biologiczne uwarunkowania antysocjalności
1.Czynniki genetyczne
2.Korelaty neurologiczne
3.Mocne wrażeni jako psychofizjologiczna podstawa psychopatii
A.Kilka empirycznych dowodów
B.Przyczyny zwiększonego zapotrzebowania na stymulację
a) Opóźnione dojrzewanie systemu nerwowego
b) Typologiczne różnice systemu nerwowego
4.Serotonina moderatorem impulsywności
Część III. Kierunki i sposoby oddziaływań resocjalizacyjnych
I.Oddziaływania indywidualne
II.Terapia zbiorowa
1.Zakłady resocjalizacyjne
2.Komuny terapeutyczne
III.Farmakoterapia i inne medyczne sposoby leczenia
IV.Ogólne prawidłowości resocjalizacji psychopatów
1.Łagodność i surowość jako sposoby podejścia do psychopatów
2.Narcyzm jako przyczyna popularności terapii grupowej
3.Terapia zbiorowa a zwiększone zapotrzebowanie na stymulację
4.Zasady "poprawiania niepoprawnych"
Aneks. Diagnoza psychopatii (przegląd ważniejszych metod i technik)
1.Metody obserwacyjno-anamnestyczne
2.Kwestionariusze
a.Kwestionariusz H. J. Eysencka (EPQ)
b.Skala impulsywności, skłonności do przygód i empatii Eysencków
c.Wieloczynnikowa skala lęku Daisy Schalling
d.Inwentarz impulsywności, unikania monotonii i niechęci do ludzi Daisy Schalling
e.Skale machiawelizmu w kontaktach międzyludzkich R. Christie i F. L. Geis
f.Skala poszukiwania wrażeń (SSS) M. Zuckermana
3.Diagnoza różnicująca
Bibliografia
Indeks
