Publikacja jest próbą przedstawienia zarówno zagadnień teoretycznych dotyczących wybranych aspektów współczesnej wiedzy o rodzinie z uwzględnieniem perspektywy systemowej, jak i ilustracją badań praktycznych nad systemami rodzinnymi.

Zmieniający się charakter dzisiejszych rodzin, dostrzeganie konieczności stosowania przez rodziny różnych metod radzenia sobie ze stresem generowanym także przez kulturowo-ekonomiczne przemiany, obligują do przedstawienia wiedzy pokazującej określone prawidłowości dotyczące kreowania się funkcjonalnych i dysfunkcjonalnych systemów i podsystemów rodzinnych.

Książkę rozpoczyna rozdział, w którym rodzina jest traktowana jako system w procesie ciągłego rozwoju, dlatego w tym kontekście zdefiniowano podstawowe cechy rodziny. W drugim rozdziale omówiono badania nad uwarunkowaniami jakości małżeńskiej. Kolejny rozdział zawiera zagadnienia teoretyczne jak i empiryczne związane z rozwojem dzieci i młodzieży w systemie rodzinnym, natomiast w czwartym rozdziale przedstawiono materiał dotyczący poglądów młodzieży akademickiej na temat małżeństwa.

Treści przedstawione w tej książce adresowane są do studentów nauk społecznych, psychologów, terapeutów, jak również przeciętnego Czytelnika zainteresowanego problematyką małżeństwa i rodziny.

SPIS TREŚCI

Wstęp

Rozdział I

Jakość życia w rodzinie: perspektywa teorii systemowej i teorii przywiązania

1.1. Strukturalne właściwości rodzin

1.2. Strategie i reguły

1.3. Zadania i strategie rodziny

1.3.1. Zadania i strategie dotyczące tożsamości

1.3.2. Zadania i strategie dotyczące granic

1.3.3. Zadania i strategie dotyczące utrzymania statusu

1.3.4. Zadania i strategie kierowania spójnością rodziny

1.4. Stres w systemie rodzinnym

1.4.1. Strategie kierowania stresem w rodzinie

1.4.2. Radzenie sobie ze stresem w systemach rodzinnych

1.5. Modele funkcjonowania rodziny

1.5.1. Modele strukturalne

1.5.2. Model Kołowy Olsona

1.5.3. Model Systemowy Beaversa

1.5.4. Model McMastera

1.5.5. Modele międzypokoleniowe

1.5.6. Modele kulturowe

1.6. Rozwój kompetencji małżeńskich i rodzinnych z perspektywy teorii przywiązania

1.6.1. Założenia i inspiracje teorii przywiązania

1.6.2. Rozwój bliskich więzi w okresie wczesnego dzieciństwa

1.6.3. Przywiązanie a podstawy rozwoju emocjonalno-społecznego

1.6.4. Rozwój bliskich więzi w okresie dorosłości

1.6.5. Romantyczna miłość a przywiązanie i płeć

1.6.6. Struktura więzi w okresie dorosłości

1.6.7. Romantyczne więzi a przywiązanie z perspektywy badań empirycznych

Rozdział II

Z psychologicznych badań nad małżeństwami o różnym poziomie integracji

2.1. Satysfakcja z małżeństwa – psychospołeczne uwarunkowania

2.1.1. Płeć a satysfakcja w związku

2.1.2. Intymność a satysfakcja ze związku

2.1.3. Role społeczne (praca, dom) a satysfakcja z małżeństwa

2.1.4. Równość w związku: realność czy fikcja

2.2. Jakość związku małżeńskiego w świetle badań empirycznych

2.2.1. Ryzyko dezintegracji związku małżeńskiego – perspektywa systemowa

2.2.2. Motywy zawierania związku małżeńskiego przez partnerów z małżeństw trwałych i rozwodzących się

2.2.3. Warunki udanego życia małżeńskiego w ocenie partnerów z małżeństw trwałych i rozwodzących się

2.2.4. Ocena jakości swojego życia małżeńskiego przez małżonków ze związków trwałych i małżonków rozwodzących się

2.2.5. Poczucie winy za rozpad związku w ocenie partnerów rozwodzących się

2.2.6. Małżonkowie rozwodzący się w świetle badań projekcyjnych

2.2.7. Poczucie koherencji partnerów w związkach małżeńskich o różnej jakości

2.2.8. Poczucie sensu życia partnerów ze związków małżeńskich o różnej jakości

2.2.9. Hierarchia wartości partnerów ze związków małżeńskich o różnej jakości

2.2.10. Style radzenia sobie ze stresem partnerów ze związków małżeńskich o różnej jakości

2.2.11. Osobowość partnerów ze związków małżeńskich o różnej jakości w świetle badań kwestionariuszem NEO-FFI

2.2.12. Satysfakcja ze związku małżeńskiego w świetle badań kwestionariuszem SNAP

2.2.13. Osobowościowe uwarunkowania jakości związku małżeńskiego w świetle badań kwestionariuszem MMPI-2

2.2.14. Satysfakcja ze związku małżeńskiego w świetle badań kwestionariuszem R. B. Cattella

(16 PF Fifth Ed.)

2.2.15. Religijność personalna małżonków a ich satysfakcja ze związku

Rozdział III

Rodzice a rozwój dziecka

3.1. Relacje rodzic – dziecko w ujęciu systemowym

3.2. Pojęcie postawy rodzicielskiej

3.3. Źródła postaw rodzicielskich

3.3.1. Dziedzictwo z rodziny generacyjnej

3.3.2. Zasoby małżonków a relacje z dziećmi

3.3.3. Cechy podmiotowe dziecka

3.3.4. Czynniki kulturowe a zaangażowanie rodziców w relacje z dziećmi

3.4. Typologie postaw rodzicielskich

3.4.1. „Opisowe” typologie postaw rodzicielskich

3.4.2. Czynnikowe typologie postaw rodzicielskich

3.5. Postawy rodziców a rozwój dzieci w świetle badań empirycznych

3.5.1. Rodzice w percepcji dzieci w świetle badań projekcyjnych

3.5.2. Poziom więzi z rodzicami a przystosowanie społeczne dzieci

3.5.3. Postawy ojców a cechy osobowości ich dzieci

3.5.4. Konstelacje postaw rodzicielskich w percepcji młodzieży

3.5.5. Funkcjonowanie systemu rodzinnego a rozwój osobowości jedynaków

3.6. Metody badania relacji Rodzic – Dziecko

3.6.1. Skala Postaw Rodzicielskich w opracowaniu M. Plopy (wersja dla młodzieży)

3.6.2. Skala Postaw rodzicielskich w opracowaniu M. Plopy (wersja dla rodziców)

Rozdział IV

Poglądy młodzieży akademickiej na małżeństwo i niektóre ich uwarunkowania

4.1. Związek małżeński w percepcji młodych ludzi

4.2. Problem i metody badań

4.3. Charakterystyka badanej grupy

4.4. Związek małżeński w percepcji badanej młodzieży akademickiej

4.4.1. Ogólne poglądy na temat instytucji małżeństwa

4.4.2. Plany prokreacyjne studentów

4.4.3. Preferowany model przyszłego związku małżeńskiego

4.4.4. Podsumowanie

4.5. Płeć psychologiczna jako moderator poglądów na małżeństwo

4.5.1. Pojęcie płci psychologicznej

4.5.2. Płeć psychologiczna w kontekście zachowań interpersonalnych

4.5.3. Rozkład typów płci psychologicznej w badanej grupie studentów

4.5.4. Płeć psychologiczna a ogólne poglądy na temat małżeństwa

4.5.5. Płeć psychologiczna a plany prokreacyjne studentów

4.5.6. Płeć psychologiczna a preferowany model przyszłego związku małżeńskiego

4.5.7. Podsumowanie

Biblilografia