Autor w sposób spójny i uporządkowany dokonał zestawienia wielu koncepcji przywództwa politycznego.

Praca dzieli się na trzy części. W pierwszej z nich Autor podejmuje próbę przedstawienia możliwie wielu istotnych koncepcji teoretycznych związanych z przywództwem politycznym. W części drugiej zajmuje się kontekstami procesu przywództwa, czyli wszystkimi tymi jego aspektami, które badacze uznają za warunkujące pomyślność jego przebiegu. Część trzecia z kolei stanowi przeniesienie rozważań o przywództwie z poziomu teorii na poziom praktyki politycznej. Autor opisuje w niej, w jaki sposób procesy przywództwa przebiegają w Unii Europejskiej i samorządach lokalnych, oraz dokonuje podsumowania dwudziestolecia demokratycznej Polski z perspektywy teorii przywództwa politycznego.


Z recenzji prof. dr. hab. Andrzeja Antoszewskiego:

Wywód Autora podporządkowany jest potrzebom uporządkowania wiedzy na temat jednego z najistotniejszych, a zarazem najsłabiej opracowanych teoretycznie fenomenów życia zbiorowego (…). Na podkreślenie zasługują walory formalne rozprawy – świetny język, klarowność wywodu, wyeksponowanie najistotniejszych ustaleń. Wszystko to powoduje, że monografia Przemysława Żukiewicza może szybko stać się szeroko wykorzystywanym podręcznikiem akademickim – nie tylko na studiach politologicznych.

1.1. Teorie wybitnej jednostki

   1.1.1. Platońska idea króla-filozofa

   1.1.2. Nietzschego koncepcja nadczłowieka

   1.1.3. Fromma i Adorna wizje ucieczki od wolności

   1.1.4. Le Bona i Ortegi y Gasseta koncepcje przywódcy tłumu

1.2. Teorie elit

   1.2.1. Marksa i Gramsciego ujęcia walki klas

   1.2.2. Pareta i Moski teorie krążenia elit

   1.2.3. Michelsa żelazne prawo oligarchii

   1.2.4. Millsa pojęcie wyższych sfer

1.3. Teorie umowy społecznej

   1.3.1. Hobbesa Lewiatan

   1.3.2. Locke’a krytyka arbitralności władzy

   1.3.3. Rawlsa teoria sprawiedliwości

   1.3.4. Habermasa koncepcja deliberacji

1.4. Teorie postmodernistyczne

   1.4.1. Foucaulta utożsamienie wiedzy z władzą

  1.4.2. Baudrillarda symulacje rzeczywistości

   1.4.3. Baumana płynna rzeczywistość

2.1. Przywództwo jako kategoria analityczna

   2.1.1. Definicje przywództwa

   2.1.2. Pojęcia bliskoznaczne

   2.1.3. Wymiary, funkcje i dysfunkcje przywództwa

   2.1.4. Typologia procesów przywództwa

2.2. Współczesne paradygmaty w badaniach nad fenomenem przywództwa

   2.2.1. Model decyzyjny (New Decision Model – NDM)

   2.2.2. Model sytuacyjny (The Situational Leadership Model – SLM)

   2.2.3. Model współzależności (The Contingency Model – CNTM)

   2.2.4. Model drogi prowadzącej do celu (The Path–Goal Theory – PGT)

   2.2.5. Uniwersalna teoria efektywnego przywództwa (Comprehensive Theory of Leadership Effectiveness – CTLE)

2.3. Przywództwo polityczne jako kategoria analityczna

   2.3.1. Pojęcie przywództwa politycznego

   2.3.2. Pojęcia bliskoznaczne

   2.3.3. Zmiana paradygmatu badań nad przywództwem politycznym

   2.3.4. Metody i techniki badania przywództwa politycznego

3.1. Społeczeństwo ponowoczesne – diagnoza

   3.1.1. Synoptykon, czyli wielu obserwuje nielicznych

   3.1.2. Postpolityka, czyli dylemat między pragmatyzmem a wielką narracją

   3.1.3. Metawładza, czyli triumf polityki „niewidzialnej”

3.2. Przywództwo polityczne zapośredniczone w mediach

   3.2.1. Istota mediów tradycyjnych: agenda-setting, framing, priming

   3.2.2. Liderzy polityczni w epoce Web 2.0: pomiędzy fascynacją YouTube a fascynacją e-governance

3.3. Korporacje transnarodowe a zachowania przywódców politycznych

   3.3.1. Inwestycje zagraniczne jako źródło wpływu społecznego

   3.3.2. Przywódcy polityczni wobec korporacji transnarodowych

   3.3.3. Oczekiwania obywateli-konsumentów wobec liderów politycznych
3.4. Wpływ współczesnych ośrodków wiedzy na przywództwo polityczne

   3.4.1. Przywódcy polityczni a sformalizowane ośrodki nauki

   3.4.2. Liderzy polityczni wobec niezinstytucjonalizowanych ośrodków wiedzy

   3.4.3. Think tank jako intelektualne zaplecze przywódcy politycznego

3.5. Przywództwo polityczne w ruchach terrorystycznych i alterglobalistycznych

   3.5.1. Funkcje liderów organizacji terrorystycznych – paradygmat klasyczny

   3.5.2. Model przywództwa złożonego

4.1. Przywództwo transformacyjne i transakcyjne

   4.1.1. Koncepcja Burnsa i jej krytyka

   4.1.2. Jakie reguły obowiązują w procesie przywództwa politycznego? Przyczynek do dyskusji o etyce przywódczej

   4.1.3. Transakcja psychologiczna między przywódcą a zwolennikami

   4.1.4. Transakcja ekonomiczna między przywódcą a zwolennikami

4.2. Osobowość przywódcy politycznego

   4.2.1. Paradygmat cech w teorii przywództwa politycznego

   4.2.2. Jakiej inteligencji potrzebuje przywódca?

   4.2.3. Charyzma polityczna

4.3. Przywództwo polityczne w perspektywie psychoanalitycznej

   4.3.1. Freud: zrozumieć politykę przez psychoanalizę

   4.3.2. Lacan: polityka jako odwrotność psychoanalizy

4.4. Czynniki destrukcyjne w procesach przywództwa politycznego

   4.4.1. Narcyzm

   4.4.2. Paranoidalność

   4.4.3. Agresja

   4.4.4. Błędy z autorytetu

   4.4.5. Konformizm

4.5. Przypisane role społeczne a przywództwo polityczne

   4.5.1. „Szklany sufit” w polityce, czyli rzecz o przywódczyniach politycznych

   4.5.2. Pochodzenie ma znaczenie, czyli rasa i etniczność w procesach przywództwa

   4.5.3. Od społecznika do polityka i a contrario, czyli lesbijki i geje jako liderzy polityczni

   4.5.4. Przełamywanie stereotypów: koalicje dyskryminowanych czy bezpośredni kontakt?

5.1. Reżim polityczny a przywództwo polityczne

   5.1.1. Przywództwo polityczne w reżimach totalitarnych

   5.1.2. Przywództwo polityczne w reżimach autorytarnych

   5.1.3. Przywództwo polityczne w reżimach demokratycznych

5.2. Ustrój polityczny a przywództwo polityczne

   5.2.1. Charakterystyka ustrojów politycznych

   5.2.2. Jak wybór określonego ustroju politycznego wpływa na charakter przywództwa?

5.3. System partyjny a przywództwo polityczne

   5.3.1. Zmiana modelu partii a przywództwo polityczne

   5.3.2. Instytucjonalne wyznaczniki przywództwa partyjnego

   5.3.3. Przywództwo polityczne w systemach partyjnych

   5.3.4. Wpływ liderów politycznych na proces formowania koalicji

5.4. System wyborczy z perspektywy teorii przywództwa politycznego

  5.4.1. Systemy wyborcze i ich funkcje

   5.4.2. Wpływ systemu większościowego na procesy przywództwa – mity i rzeczywistość

 

6.1. Wizerunek przywódcy politycznego

6.2. Metody kreowania wizerunku lidera politycznego

   6.2.1. Reklama lidera politycznego

   6.2.2. Public relations lidera politycznego

   6.2.3. Kampania bezpośrednia lidera politycznego

6.3. Sztab wyborczy lidera politycznego

6.4. Czy istnieje język przywództwa politycznego?

   6.4.1. Retoryka dominacji – czy rzeczywiście skuteczna?

   6.4.2. Debaty polityczne liderów

   6.4.3. Komunikacja niewerbalna liderów

6.5. Emocjonalny wymiar przywództwa politycznego

   6.5.1. Potwierdzenie wspólnoty wartości – koncepcja przywództwa symbolicznego

   6.5.2. Wskazanie sposobu działania – koncepcja przywództwa efektywnego

   6.5.3. Zapewnienie o prawdziwości przekazu – koncepcja przywództwa autentycznego

6.6. Czy przywódca polityczny skazany jest na populizm?

7.1. Kultura polityczna – ujęcie teoretyczne

   7.1.1. Definicja kultury politycznej

   7.1.2. Kulturowa teoria przywództwa politycznego

7.2. Przywództwo polityczne w Ameryce Południowej

7.3. Przywództwo polityczne w Rosji

7.4. Przywództwo polityczne w Indiach

7.5. Przywództwo polityczne w Chinach

7.6. Przywództwo polityczne w Oceanii

7.7. Przywództwo polityczne w Afryce

8.1. Politycy, przywódcy, elita – kto stoi na czele Unii Europejskiej?

   8.1.1. Prototypowość europejskiego przywództwa – „ojcowie założyciele” UE

   8.1.2. Elity europejskie jako substytut przywództwa

8.2. Tożsamość europejska versus tożsamość narodowa – ich wpływ na przywództwo UE

   8.2.1. Europejska tożsamość jako czynnik konstytuujący europejskie przywództwo

   8.2.2. Czy da się w myśleniu o przywództwie europejskim przekroczyć kontekst narodowy?

8.3. Aspekt instytucjonalny deficytu europejskiego przywództwa

   8.3.1. Mechanizm delegacji uprawnień

   8.3.2. Problem przywództwa odzwierciedleniem problemu demokratyczności UE

8.4. Próby ograniczenia deficytu przywództwa UE

   8.4.1. Pierwsze pomysły na wypełnienie luki przywódczej w UE

   8.4.2. Co zmienia traktat lizboński w kwestii przywództwa politycznego UE?

8.5. Paradoksy europeizacji przywództwa politycznego

9.1. Instytucjonalne uwarunkowania przywództwa lokalnego

   9.1.1. Ustrój administracji publicznej państwa (unitaryzm – federalizm)

   9.1.2. Model delegacji uprawnień na szczebel lokalny (centralizacja – decentralizacja)

   9.1.3. Lokalny ustrój polityczny

   9.1.4. Bezpośrednie wybory burmistrza a przywództwo lokalne

   9.1.5. Liderzy polityczni ruchów separatystycznych

9.2. Sieci zależności lidera lokalnego

   9.2.1. Wyborcy

   9.2.2. Media lokalne

   9.2.3. Przedsiębiorcy

   9.2.4. Środowisko międzynarodowe

   9.2.5. Eksperci zewnętrzni

   9.2.6. Organizacje pozarządowe

9.3. Marketing wyborczy liderów lokalnych

   9.3.1. Kreowanie tożsamości lokalnej przez liderów

   9.3.2. Wyznaczniki efektywności przywództwa na szczeblu lokalnym

   9.3.3. Znaczenie kampanii bezpośredniej liderów lokalnych

   9.3.4. Aktywizowanie prototypów przywództwa

10.1. Wpływ osobowości politycznych na kształtowanie się ustroju III Rzeczpospolitej

   10.1.1. Uprawnienia prezydenta w porozumieniach okrągłostołowych. Prezydentura Wojciecha Jaruzelskiego

   10.1.2. Uchwalenie Małej Konstytucji. Prezydentura Lecha Wałęsy

   10.1.3. Uchwalenie Konstytucji RP. Prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego i Lecha Kaczyńskiego

10.2. Zmiany w systemie wyborczym jako przejaw kryzysu przywództwa

10.3. Strategie koalicyjne polskich liderów politycznych

10.4. Polski system partyjny z perspektywy teorii przywództwa politycznego

10.5. Ścieżki karier polskich przywódców politycznych po 1989 r.

10.6. Zmiana strategii komunikowania politycznego liderów po 1989 r.