Przewodnik do ćwiczeń terenowych z meteorologii i klimatologii [książka + CD]
Andrzej Wyszkowski
rok wydania: 2009
stron: 228 + CD
oprawa: miękka
format: B5
wydawnictwo: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Podręcznik został przygotowany z myślą o studentach geografii Uniwersytetu Gdańskiego, przede wszystkim jako przewodnik do ćwiczeń terenowych z meteorologii, które studenci odbywają po pierwszym roku studiów. Może on być również pomocny przy realizacji programu topoklimatologii lub klimatologii stosowanej na ścieżce hydroklimatologicznej studiów geograficznych.
Praca składa się z trzech zasadniczych części. Część pierwsza zawiera podstawowe wiadomości dotyczące pomiarów meteorologicznych. Przedstawiono w niej zarys historii pomiarów i obserwacji meteorologicznych. W sposób ogólny omówiono organizację pomiarów meteorologicznych w Polsce, szczegółowo zaś scharakteryzowano zakres pomiarów prowadzonych w Stacji Limnologicznej UG w Borucinie koło Kartuz, gdzie odbywają się praktyki z meteorologii. Opisano przyrządy stanowiące wyposażenie ogródka meteorologicznego stacji oraz metody wykonywania pomiarów. W części drugiej omówiono podstawowe metody opracowywania oraz sposoby graficznej wizualizacji wyników pomiarów i obserwacji, w odniesieniu do wybranych elementów meteorologicznych. Część trzecia, poświęcona badaniom klimatu lokalnego, obejmuje zagadnienia dotyczące zarówno badań terenowych, jak i metod kameralnych. Przedstawiono w niej czynniki warunkujące zróżnicowanie przestrzenne klimatu w tej skali. Omówiono najważniejsze cele i zdeterminowany przez nie zakres, a także metody organizacji badań.
Do podręcznika dołączono załączniki pozwalające na wykonanie ćwiczeń kameralnych, wzory formularzy wykorzystywanych podczas badań terenowych oraz podkłady topograficzne poligonów pomiarowych. Dołączono również "Atlas chmur" na płycie CD, nieodpłatnie przekazany przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Gdyni.
[z Przedmowy]
SPIS TREŚCI:
Przedmowa 7
1. Wstęp 9
2. Organizacja pomiarów meteorologicznych 12
2.1. Rys historyczny 12
2.2. Organizacja pomiarów meteorologicznych w IMGW 15
2.3. Pomiary meteorologiczne w Stacji Limnologicznej UG 16
2.4. Pomiary standardowe, kolejność wykonywania pomiarów i obserwacji 22
3. Metody instrumentalne i obserwacje 25
3.1. Pomiary instrumentalne 25
3.1.1. Pomiary ciśnienia atmosferycznego 25
3.1.2. Pomiary usłonecznienia i promieniowania 28
3.1.3. Pomiary temperatury 32
3.1.4. Pomiary wilgotności powietrza 39
3.1.5. Pomiary parowania 44
3.1.6. Pomiary wiatru 47
3.1.7. Pomiary opadów 53
3.1.8. Pomiary i obserwacje pokrywy śnieżnej 58
3.1.9. Pomiar wielkości ochładzającej powietrza 62
3.2. Obserwacje 63
3.2.1. Stan powierzchni gruntu 63
3.2.2. Zachmurzenie 64
3.2.3. Widzialność 76
3.2.4. Zjawiska atmosferyczne 77
4. Zasady opracowania danych meteorologicznych 87
4.1. Materiały źródłowe 87
4.1.1. Publikacje periodyczne 88
4.1.2. Inne publikacje 89
4.2. Przygotowanie danych do analiz 92
4.2.1. Kontrola jednorodności szeregów obserwacyjnych 93
4.2.2. Uzupełnianie braków w szeregach 96
4.2.3. Redukcja ciągów 98
4.3. Metody opracowania podstawowych elementów meteorologicznych 99
4.3.1. Temperatura powietrza i gruntu 99
4.3.2. Ciśnienie atmosferyczne 114
4.3.3. Wiatr 117
4.3.4. Promieniowanie słoneczne, usłonecznienie i zachmurzenie 125
4.3.5. Opady atmosferyczne i pokrywa śnieżna 127
5. Badania klimatu lokalnego 139
5.1. Badania terenowe 140
5.1.1. Etap I - prace wstępne 141
5.1.2. Etap II - pomiary terenowe 147
5.1.3. Etap III - opracowanie wyników badań 151
5.2. Metody kameralne 157
5.2.1. Mapy analityczne 157
5.2.2. Mapy syntetyczne 171
5.3. Ćwiczenia terenowe 185
5.3.1. Ćwiczenie l - oddziaływanie rzeźby 186
5.3.2. Ćwiczenie 2 - oddziaływanie podłoża i pokrycia terenu 188
5.3.3. Ćwiczenie 3 - oddziaływanie środowiska wodnego i lądowego 188
5.3.4. Ćwiczenie 4 - oddziaływanie zbiornika wodnego (jeziora) 189
5.3.5. Ćwiczenie 5 - oddziaływanie lasu 190
5.3.6. Ćwiczenie 6 - porównanie metod pomiarowych 191
5.3.7. Ćwiczenie 7 - pomiary albedo 191
Załączniki 193
Literatura 220
Spis rycin, tabel i załączników 222
