Przestrzeń Animowana
Plastyka Teatralna Jana Berdyszaka

Violetta Sajkiewicz

Wydawnictwo UŚ 2000, rozmiar: 170 x 240 mm, s.192

Autorka swą książkę (rozprawę doktorską) poświęciła działalności scenograficznej Jana Berdyszaka - jednego z wybitnych współczesnych plastyków polskich.
W publikacji, mającej charakter monografii, omawia całość scenicznej twórczości artysty zarówno w teatrach lalkowych, jak i dramatycznych. Autorka zrekonstruowała kształt sceniczny niektórych przedstawień, zilustrowała sposób kształtowania oprawy plastycznej, zwróciła uwagę na wpływ plastyki na warstwę inscenizacyjną. Poddała również analizie sposoby, jakimi posługiwał się artysta, budując przestrzeń sceniczną i charakteryzując postaci. Na zakończenie przedstawiła społeczny odbiór scenograficznej twórczości Berdyszaka.

Rozdział I
Twórczość poza- i parateatralna
- w kręgu malarstwa, grafiki i rzeźby
- pokazy i widowiska masowe
- teatr poza teatrem

Rozdział II
Współpraca z teatrem
- w "Marcinku"
- "Piątka" Hebanowskiego
- plastyk w teatrze

Rozdział III
Kształt marcinkowych inscenizacji
- "Najdzielniejszy" Wersja z roku 1965
- "Wesele"
- "Bracia" wersja z roku 1974

Rozdział IV
Organizacja przestrzeni scenicznej
1. Natura przestrzeni
- Jana Berdyszaka myślenie o przestrzeni
- przestrzeń w teatrze i dramacie - rekonesans
2. Fragmentaryzacja przestrzeni
- od mansjonu do fotoplastikonu
- segmentacja przestrzeni spektakli aktorskich
3. Integracja przestrzeni
- odrzucenie parawanu
- ujednolicenie przestrzeni scenicznej
- między prawdą a iluzją
4. Przestrzeń modularna
- samoprzekształcenia przestrzeni scenicznej
- przestrzeń gry i zabawy

Rozdział V
Kształt plastyczny postaci scenicznej
1. W kręgu teatru lalek
- modus egzystencji lalki
- przeciw folklorystycznej stylizacji
- igraszki z historią
- funkcjonalność i piękno
- próba dekonstrukcji lalki teatralnej
2. Spektakle operujące poza- i paralalkowymi środkami wyrazu
- relacje między lalką teatralną a aktorem
- maski
- kostium jako znak plastyczny

Rozdział VI
Plastyka widziana oczyma widzów i recenzentów
1. Widzowie i ich opinie
- publiczność Poznańskiego Teatru Lalki i Aktora
- widzowie innych teatrów
- publiczność festiwalowa
2. Z perspektywy fotela recenzenta
- rola plastyki w kształtowaniu przedstawienia
- ocena kształtu plastycznego postaci scenicznej
- spory w lalkarskim światku

Zakończenie

Aneks
I - prace scenograficzne (w układzie chronologicznym)
II - występy gościnne, festiwale i przeglądy teatralne
III - wystawy plastyki teatralnej

Bibliografia
Indeks