Zna­cze­nie przej­rzy­sto­ści w po­li­ty­ce pie­nięż­nej od lat 90. ubie­głe­go wie­ku sys­te­ma­tycz­nie wzra­sta, co przy­pi­su­je się wy­mo­gom de­mo­kra­cji, ro­sną­cej ro­li ryn­ków fi­nan­so­wych, a tak­że - a mo­że przede wszyst­kim - do­ce­nie­niu ro­li ocze­ki­wań uczest­ni­ków ryn­ku w me­cha­ni­zmie trans­mi­sji im­pul­sów mo­ne­tar­nych do sfe­ry re­al­nej go­spo­dar­ki. Ban­ki cen­tral­ne państw Eu­ro­py Środ­ko­wej rów­nież zda­ją się do­strze­gać ko­rzy­ści pły­ną­ce z pro­wa­dze­nia po­li­ty­ki pie­nięż­nej w spo­sób ja­sny i zro­zu­mia­ły dla oto­cze­nia go­spo­dar­cze­go, gdyż - wzo­rem wio­dą­cych ban­ków cen­tral­nych na świe­cie - znacz­nie zwięk­szy­ły za­kres udo­stęp­nia­nych in­for­ma­cji oraz wy­kształ­ci­ły no­we po­dej­ście do ko­mu­ni­ka­cji spo­łecz­nej. Przy­ję­te przez nie stra­te­gie ko­mu­ni­ka­cyj­ne do­pro­wa­dzi­ły jed­nak do wy­pra­co­wa­nia róż­nych stan­dar­dów przej­rzy­sto­ści in­sty­tu­cjo­nal­nej, któ­re ewo­lu­owa­ły w trak­cie ba­da­ne­go okre­su; ża­den też nie re­spek­tu­je peł­nych wy­mo­gów sta­wia­nych przej­rzy­ste­mu pro­wa­dze­niu po­li­ty­ki pie­nięż­nej. Jed­no­cze­śnie zwra­ca­ją uwa­gę licz­ne po­dej­mo­wa­ne przez nie ini­cja­ty­wy, ma­ją­ce na ce­lu zwięk­sze­nie przej­rzy­sto­ści be­ha­wio­ral­nej, tj. po­pra­wę re­la­cji i stop­nia zro­zu­mie­nia po­mię­dzy in­sty­tu­cja­mi, na bar­kach któ­rych spo­czy­wa cię­żar od­po­wie­dzial­no­ści za pro­wa­dze­nie po­li­ty­ki pie­nięż­nej, a oto­cze­niem go­spo­dar­czym. Po­pra­wie stop­nia spo­łecz­ne­go zro­zu­mie­nia dla pro­ce­sów za­cho­dzą­cych w po­li­ty­ce pie­nięż­nej słu­żą wszel­kie dzia­ła­nia o cha­rak­te­rze edu­ka­cyj­no­-in­for­ma­cyj­no­-wy­daw­ni­czym, skie­ro­wa­ne do moc­no zróż­ni­co­wa­nych grup od­bior­ców. O tym, dla­cze­go tak istot­ne jest z punk­tu wi­dze­nia sku­tecz­no­ści re­ali­za­cji po­li­ty­ki pie­nięż­nej, aby oby­dwie stro­ny ko­mu­ni­ka­cji ce­cho­wa­ła jed­no­li­tość poj­mo­wa­nia, oraz ja­kie wy­sił­ki po­dej­mu­ją ban­ki cen­tral­ne Pol­ski, Czech, Sło­wa­cji, Wę­gier i Ru­mu­nii, aby spro­stać wy­zwa­niu zwięk­sza­nia przej­rzy­sto­ści swo­ich dzia­łań, jak i o isto­cie oraz ro­dza­jach przej­rzy­sto­ści, trak­tu­je ni­niej­sza pu­bli­ka­cja. Wy­ko­rzy­stu­jąc in­deks stwo­rzo­ny przez P. Ge­ra­ats i S. Eijf­fin­ge­ra, au­tor­ka do­ko­na­ła ana­li­zy po­rów­naw­czej przej­rzy­sto­ści in­sty­tu­cjo­nal­nej pię­ciu ban­ków cen­tral­nych Eu­ro­py Środ­ko­wej oraz ban­ków cen­tral­nych No­wej Ze­lan­dii, Wiel­kiej Bry­ta­nii i Szwe­cji, re­pre­zen­tu­ją­cych pań­stwa uprze­my­sło­wio­ne o ugrun­to­wa­nej po­zy­cji ban­ku cen­tral­ne­go. Oce­nie pod­le­gał sto­pień przej­rzy­sto­ści po­li­ty­ki pie­nięż­nej na każ­dym z wy­róż­nio­nych eta­pów pro­ce­su de­cy­zyj­ne­go oraz je­go zmia­ny w cza­sie. Ana­li­zę po­prze­dza krót­ka cha­rak­te­ry­sty­ka ban­ków cen­tral­nych w każ­dym z oma­wia­nych kra­jów - spo­sób pro­wa­dze­nia po­li­ty­ki pie­nięż­nej sta­no­wi tło dla ana­li­zy za­ob­ser­wo­wa­nych zmian wskaź­ni­ka przej­rzy­sto­ści.