Przeciw marzeniu? Jedenaście przykładów, ośmioro pisarzy STEFAN SZYMUTKO 176 s., 170 x 240 mm, 350 g oprawa broszurowa foliowana adresy bibliogr., indeks summ., rez. Katowice, 2006 ISBN/ISSN 83-[zasłonięte]-1550-7 Index 60.91-172 Recenzja książki ukazała się w „Tekstach Drugich” nr 6/2007. Prezentowana książka podejmuje wątek zaniedbywany w ostatnim półwieczu literaturoznawstwa: ani strukturalizm, ani poststrukturalizm nie sprzyjały refleksji o rzeczywistości w literaturze. W pewnej mierze na braku zainteresowania zaważyło także myślowe dziedzictwo dziewiętnastego wieku: od Hegla i jego wykazywania intelektualnego charakteru zmysłowego doświadczenia świata po wszechobecną według Nietzschego interpretację. Ten właśnie zaniedbywany problem rzeczywistości w literaturze podejmuje Stefan Szymutko w swej książce "Przeciw marzeniu? Jedenaście przykładów, ośmioro pisarzy". Interesował go zawsze, badania nad nim podjął już w książce poświęconej pisarstwu Teodora Parnickiego ("Zrozumieć Parnickiego", Katowice 1992), opracował natomiast teoretycznie i dowiódł występowania problemu w praktyce literackiej, analizując dzieła różnych rodzajów i gatunków, kiedy pisał "Rzeczywistość w literaturze i w literaturoznawstwie"(Katowice 1998). Wszakże w "Przeciw marzeniu?..."to nie sposób istnienia rzeczywistości w słowie interesuje Szymutkę najbardziej, mimo iż pierwszy ľ ważny, teoretyczny, wprowadzający ľ rozdział pt. "Rzeczywistość milcząca w słowie"poświęca autor właśnie ontologii tego, co w dziele literackim niejęzykowe, co pojawia się na obrzeżu słowa -tam, gdzie zaczyna się milczenie. W niniejszej książce liczy się przede wszystkim to, w jaki sposób rzeczywistość przeszkadza literaturze, wyobraźni literackiej, zawadza marzeniu. Najwięcej pisze Szymutko o Parnickim, ale obszernie również o Sienkiewiczu, ważnymi bohaterami książki są także Schulz i Gombrowicz. |