Monografie Prawnicze jest to seria, w której ukazują się publikacje omawiające w wyczerpujący sposób określone instytucje czy zagadnienia prawne. Adresujemy je przede wszystkim do prawników poszukujących wnikliwego ujęcia tematu, łączącego teorią (poglądy doktryny, elementy prawnoporównawcze) i praktykę (bogaty wybór orzecznictwa) A tego - ze względu na brak miejsca - nie znajdziemy nawet w komentarzach. Monografia stanowi kompleksową analizę instytucji prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia w ujęciu KC. Obejmuje ona rozważania dotyczące przesłanek, struktury podmiotowej, powstania, treści oraz wygaśnięcia stosunku zobowiązaniowego prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia, odpowiedzialności stron tego stosunku prawnego, problematyki zbiegu roszczeń z tytułu negotiorum gestio z innymi roszczeniami, jak również nieuregulowanej w KC konstrukcji tzw. niewłaściwego prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia. W monografii obok typowych metod badań cywilistycznych wykorzystano metodę prawnoporównawczą oraz analizę orzecznictwa SN. Praktyczny walor opracowania podkreślają szczegółowe rozważania dotyczące zastosowania instytucji negotiorum gestio m.in. w odniesieniu do działań członków zarządu spółki kapitałowej po wygaśnięciu mandatu, wykonywania tzw. ponadlimitowych świadczeń zdrowotnych, czynności pełnomocnika rzekomego, profesjonalnego poszukiwania spadkobierców, działań w celu ratowania cudzego dobra, a także stosowania przepisów o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia przez ustawowe odesłanie.

Wstęp Wykaz skrótów Wykaz literatury Rozdział I. Rozwój instytucji negotiorum gestio
Paragraf 1. Negotiorum gestio w prawie rzymskim
Paragraf 2. Ewolucja instytucji negotiorum gestio do XIX wieku
Rozdział II. Negotiorum gestio w ujęciu
prawnoporównawczym
Paragraf 1. Uwagi wstępne (metoda prawnoporównawcza)
Paragraf 2. Konstrukcja negotiorum gestio w prawie niemieckim
Paragraf 3. Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia w ustawodaw
stwie szwajcarskim i austriackim
Paragraf 4. Model negotiorum gestio w prawie francuskim
Paragraf 5. Konstrukcje prawne zbliżone funkcjonalnie do negotiorum
gestio w systemach common law (Wielka Brytania,
Stany Zjednoczone)
Paragraf 6. Projekty jednolitej regulacji negotiorum gestio w Unii
Europejskiej (PEL Ben. Int., DCFR)
Paragraf 7. Wnioski ogólne z analizy prawnoporównawczej
Rozdział III. Funkcje negotiorum gestio
Paragraf 1. Funkcja ochronna
Paragraf 2. Funkcja legitymizacyjna
Paragraf 3. Funkcja kompensacyjna i stymulacyjna
Rozdział IV. Pojęcie prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia
Paragraf 1. Pojęcie "cudzej sprawy"
I. Zasadnicze cechy "cudzej sprawy"
II. Problem wyróżnienia sprawy obiektywnie i subiektywnie
cudzej
III. Tak zwana "także cudza sprawa"
Paragraf 2. Pojęcie "prowadzenia" cudzej sprawy
Paragraf 3. Wola prowadzenia cudzej sprawy
Paragraf 4. Brak tytułu prawnego do prowadzenia cudzej sprawy
I. Problem terminologii (działanie "bez zlecenia")
II. Ujęcie przesłanki działania sine mandatu w obcych
systemach prawnych
III. Tytuły prawne obligujące lub uprawniające
do prowadzenia cudzej sprawy
1. Umowy i inne czynności prawne
2. Powszechnie obowiązujące przepisy prawa
3. Orzeczenia sądowe i decyzje administracyjne
4. Statuty osób prawnych
IV. Problem istnienia tytułu prawnego w relacji
negotiorum gestor - osoba trzecia
V. Działanie wykraczające poza tytuł prawny
Paragraf 5. Inne przesłanki negotiorum gestio
I. Problem "uzasadnionego powodu" ingerencji w cudzą
sprawę
II. Nieobecność lub brak możliwości zajęcia się sprawą
przez osobę zainteresowaną
Rozdział V. Dogmatyczne koncepcje prowadzenia cudzych
spraw bez zlecenia
Paragraf 1. Uwagi wstępne
Paragraf 2. Negotiorum gestio jako quasi-kontrakt
Paragraf 3. Teorie pomocy międzyludzkiej
Paragraf 4. Koncepcja hipotetycznej umowy
Paragraf 5. Koncepcja ustawowego stosunku zobowiązaniowego
Paragraf 6. Natura prawna negotiorum gestio w prawie polskim
I. Pozaumowny stosunek obligacyjny
II. Problem ustalenia chwili powstania stosunku
prawnego negotiorum gestio
III. Charakter prawny działań negotiorum gestora
Rozdział VI. Struktura podmiotowa negotiorum gestio
Paragraf 1. Prowadzący cudzą sprawę (negotiorum gestor)
Paragraf 2. Osoba zainteresowana (dominus negotii)
I. Cechy podstawowe
II. Nasciturus jako dominus negotii
Paragraf 3. Błąd prowadzącego sprawę co do osoby domini negotii
Paragraf 4. Wielość podmiotów po stronie zainteresowanego
w sprawie
Paragraf 5. Wielość podmiotów po stronie prowadzącego cudzą
sprawę
Rozdział VII. Treść stosunku prawnego prowadzenia cudzych
spraw bez zlecenia
Paragraf 1. Obowiązki prowadzącego cudzą sprawę bez zlecenia
I. Obowiązek działania z korzyścią dla domini negotii
II. Obowiązek działania zgodnie z wolą osoby
zainteresowanej
III. Obowiązek zawiadomienia osoby zainteresowanej
IV. Obowiązek kontynuowania czynności prowadzenia
sprawy
V. Obowiązek działania z należytą starannością
1. Wzorce należytej staranności negotiorum gestora
w wybranych ustawodawstwach europejskich
2. Należyta staranność negotiorum gestora w prawie
polskim
VI. Obowiązek złożenia rachunku osobie zainteresowanej
VII. Obowiązek wydania uzyskanej korzyści
VIII. Obowiązek zachowania w poufności informacji
uzyskanych w ramach prowadzenia cudzej sprawy
Paragraf 2. Uprawnienia prowadzącego cudzą sprawę bez zlecenia
I. Roszczenie o zwrot wydatków i nakładów
II. Roszczenie o zwolnienie z zaciągniętych zobowiązań
III. Problem roszczenia negotiorum gestora
o wynagrodzenie
IV. Roszczenie o naprawienie szkody doznanej w związku
z prowadzeniem cudzej sprawy
V. Wyłączenie roszczeń negotiorum gestora z uwagi
na działanie cum animo donandi
Paragraf 3. Uprawnienia i obowiązki domini negotii
Paragraf 4. Wygaśnięcie stosunku prawnego prowadzenia cudzych
spraw bez zlecenia
Paragraf 5. Przedawnienie roszczeń ze stosunku prowadzenia cudzych
spraw bez zlecenia
Rozdział VIII. Potwierdzenie czynności prowadzenia cudzej
sprawy
Paragraf 1. Konstrukcyjne modele czynności potwierdzenia
w ustawodawstwach europejskich a potwierdzenie
w prawie polskim
Paragraf 2. Charakter prawny czynności potwierdzenia
Paragraf 3. Przedmiot czynności potwierdzenia
Paragraf 4. Skutki prawne potwierdzenia
Rozdział IX. Odpowiedzialność negotiorum gestora z tytułu
nienależytego prowadzenia cudzej sprawy bez zlecenia
Paragraf 1. Problem określenia reżimu oraz zasady odpowiedzialności
odszkodowawczej prowadzącego cudzą sprawę bez
zlecenia
Paragraf 2. Brak należytej staranności negotiorum gestora
Paragraf 3. Odpowiedzialność negotiorum gestora za działanie wbrew
woli domini negotii
I. Prowadzenie sprawy wbrew woli osoby
zainteresowanej
II. Wola domini negotii sprzeczna z ustawą lub zasadami
współżycia społecznego
Paragraf 4. Odpowiedzialność za dokonanie nieuzasadnionych zmian
w mieniu domini negotii
Rozdział X. Zakres zastosowania negotiorum gestio
(sytuacje wybrane)
Paragraf 1. Uwagi wstępne
Paragraf 2. Działanie dla przyszłej osoby prawnej lub osoby prawnej
w stadium organizacji
I. Działanie w fazie przedorganizacyjnej
II. Działanie w fazie osoby prawnej w organizacji
Paragraf 3. Działanie rzekomego pełnomocnika
I. Dokonanie czynności materialnoprawnych bez
umocowania
II. Dokonanie czynności procesowych bez umocowania
Paragraf 4. Działanie członka zarządu spółki kapitałowej
po wygaśnięciu mandatu
Paragraf 5. Wykonywanie ponadlimitowych świadczeń zdrowotnych
I. Problem limitowania świadczeń zdrowotnych
II. Charakter prawny relacji łączącej NFZ
i świadczeniodawców
III. Wykonywanie ponadlimitowych świadczeń
zdrowotnych jako negotiorum gestio
Paragraf 6. Profesjonalne poszukiwanie spadkobierców
Paragraf 7. Spełnienie świadczenia pieniężnego za dłużnika
Paragraf 8. Działanie organizacji zbiorowego zarządzania prawami
autorskimi jako negotiorum gestor
Paragraf 9. Stosowanie przepisów o negotiorum gestio przez ustawowe
odesłanie
I. Przepisy odsyłające (uwagi wstępne)
II. Dokonanie nakładów na przedmiot użytkowania
III. Dokonanie nakładów na przedmiot zastawu zwykłego
IV. Nakłady i wydatki na przedmiot użyczenia
V. Zarządzanie spadkiem podlegającym następnie
odrzuceniu
VI. Prowadzenie spraw spółki jawnej poza zakresem
umocowania
Rozdział XI. Niewłaściwe prowadzenie cudzych spraw
bez zlecenia
Paragraf 1. Uwagi wprowadzające
Paragraf 2. Niewłaściwe prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
w dobrej wierze
Paragraf 3. Niewłaściwe prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
w złej wierze
Paragraf 4. Potwierdzenie czynności niewłaściwego prowadzenia
cudzej sprawy
Rozdział XII. Negotiorum gestio a inne instytucje prawne
(problem zbiegu roszczeń)
Paragraf 1. Samodzielny czy subsydiarny charakter roszczeń z tytułu
negotiorum gestio?
Paragraf 2. Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia a bezpodstawne
wzbogacenie
I. Porównanie konstrukcji obu figur prawnych
II. Zbieg negotiorum gestio i bezpodstawnego
wzbogacenia w ujęciu prawnoporównawczym
III. Problem pozornego zbiegu przepisów
IV. Zbieg bezpodstawnego wzbogacenia i prawidłowego
prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia
V. Zbieg bezpodstawnego wzbogacenia i nieprawidłowego
prowadzenia cudzych spraw bez zlecenia
Paragraf 3. Zbieg roszczeń z tytułu negotiorum gestio i subrogacji
ustawowej
Paragraf 4. Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia a wykonanie
nieważnej umowy
Rozdział XIII. Działanie w celu odwrócenia niebezpieczeństwa
grożącego innej osobie i ratowanie jej dobra
Paragraf 1. Odwrócenie niebezpieczeństwa i ratowanie cudzego dobra
jako szczególny przypadek działania w cudzej sprawie
Paragraf 2. Przesłanka odwrócenia niebezpieczeństwa grożącego innej
osobie
Paragraf 3. Przesłanka ratowania cudzego dobra
Paragraf 4. Roszczenie o zwrot wydatków a rezultat działania gestora
Paragraf 5. Ograniczenie odpowiedzialności negotiorum gestora za
szkodę wynikającą z nienależytego działania w cudzej
sprawie
Paragraf 6. Inne obowiązki gestora działającego w celu ratowania
cudzego dobra
Paragraf 7. Ratowanie cudzego dobra wbrew woli osoby ratowanej
Paragraf 8. Odwrócenie niebezpieczeństwa i ratowanie cudzego
dobra w wykonaniu ustawowego obowiązku
Rozdział XIV. Negotiorum gestio de lege ferenda
Indeks rzeczowy 481