|
Anna Krupska-Perek
SYNTAKTYCZNO-FORMALNE REALIZACJE PREDYKACJI ZDANIOTWÓRCZEJ W GWARACH
rok wydania 1994, 156 stron
Opracowany tu materiał językowy został wyekscerpowany z tekstów nagranych w 6 punktach dość równomiernie rozłożonych na obszarze centralnej Polski. Ilościowo największy jest materiał z sołectwa Trzcinka w gminie Brąszewice odległej o 30 km od Sieradza w kierunku południowo-zachodnim. Punkt stosunkowo najbliższy, w pewnym sensie kontrolny, uwydatniający związki gwary Trzcinki i okolic z dialektem wielkopolskim stanowią Gajewniki położone na północ od Zduńskiej Woli w odległości 10 km. Trzy z pozostałych punktów stanowią wierzchołki prawie równobocznego trójkąta: zdecydowanie małopolskie Kocierzowy (10 km od Radomska w kierunku północnym), zbliżone do obszaru dialektu śląskiego Pątnów i Grębień (10 km na południe od Wielunia) i podlegające już mazowieckim wpływom dialektalnym Parzęczew i Chrząstówek (ok. 15 km od Łęczycy w kierunku południowym). W środku tego trójkątnego obszaru leży Malenia w odległości 10 km na południe od Łasku.
Takie rozmieszczenie punktów zapewnia możliwość ewentualnego stwierdzenia jakichś wyraźniejszych odrębności motywowanych geograficznie, chociaż nie należy to do celów dokonywanej tu analizy składniowej materiału.
Wszystkie teksty pochodzą wyłącznie z nagrań własnych, dzięki czemu pozwalają na uwzględnienie w pracy, w miarę potrzeby, czynników prozodycznych mowy, a także są wzbogacone przez zachowaną żywo w pamięci osobowość informatora i sytuację aktu komunikacji.
Kompozycja opracowania jest w zasadzie dwudzielna. Część pierwszą stanowi opis wykładników predykacji przede wszystkim jako składników wypowiedzenia, a następnie jako środków formalno-leksykalnych użytych w określonej funkcji składniowej. Uwzględnia się również kontekstowe i pozajęzykowe sposoby wyrażania predykacji. Zostały tu uwzględnione wszystkie stwierdzone w materiale formalno-syntaktyczne typy realizacji predykatów.
Zakres części II wyznacza implikacja semantyczna predykatów. Są tu więc opisane przede wszystkim wykładniki formalne relacji między predykatami a implikowanymi i rządzonymi argumentami, z wyłączeniem argumentów równocześnie rządzących predykatami, czyli przedstawione są związki orzeczeń z dopełnieniami i zdaniami podrzędnymi dopełnieniowymi, nie ma natomiast związków z podmiotami. Uwzględnione zostały również okoliczniki jako składniki precyzujące i uzupełniające treść predykatu.
Analizowane są zasadniczo relacje binarne, ale przykłady występują w otoczeniu całych wyrażeń predykatowo-argumentowych, przy czym granice tych wyrażeń ustalane są raczej intuicyjnie, tak zresztą jak granice implikacji semantycznej predykatów. Struktury predykatowo-argumentowe są tu traktowane jako półprodukty, które mogą być zastosowane w różnych typach wypowiedzeń.
Prezentowany jest zwykle materiał przykładowy, a kryterium doboru przykładów stanowi przede wszystkim ich ludowa specyficzność.
Wiele przedstawionych w niniejszej pracy zjawisk syntaktycznych wiąże się z nadal żywymi problemami teoretycznymi i metodologicznymi. Tylko niektóre z nich są tu rozważane, a ich rozwiązania poszerzone o jakieś nowe elementy (np. istota złożoności predykatu, złożoność predykatu a nieciągłość orzeczenia, funkcje zaimka się, role składniowe bezokolicznika, granice implikacji semantycznej predykatów, orzeczenia szeregowe a współrzędne). Inne dyskusyjne zagadnienia (np. problem istnienia elipsy, zwłaszcza w składni języka mówionego, leksykalne granice łącznika, rząd a przynależność) zostały przyjęte w ujęciu tradycyjnym, ponieważ praca ma przede wszystkim charakter materiałowo-opisowy. Raczej interpretowane sąpo-szczególne leksykalno-gramatyczne typy obiektów syntaktycznych lub nawet interesujące z pewnych względów konkretne przykłady i realizacje niż ustalane podstawy składni ludowej, ewentualnie gwarowej w zakresie predykacji.
Określenia: składnia gwarowa i składnia ludowa są tu używane w zasadzie zgodnie z przyjętym rozumieniem terminów: cecha gwarowa, tzn. wynikająca z porównania poszczególnych gwar, czyli właściwość o wyraźnym zróżnicowaniu terytorialnym, oraz cecha ludowa, tzn. przeciwstawioną odpowiedniej właściwości języka ogólnopolskiego, a w przypadku składni normie odmiany pisanej tego języka (ze względu na brak pełnego opracowania składni gwarowej z jednej strony i składni mówionej odmiany języka ogólnego - z drugiej).
Określenia: język ogólnopolski i ogólny stosowane są tu jako synonimy. Na drugim miejscu pojawia się niekiedy określenie język literacki, gdy w konkretnym wypadku zdecydowanie chodzi o zestawienie z odmianą pisaną języka ogólnego.
SPIS TREŚCI:
WSTĘP
CZĘŚĆ PIERWSZA
WPROWADZENIE
A. PREDYKATY PROSTE
I. Orzeczenia pojedyncze.
1. Orzeczenia werbalne.
2. Orzeczenia niewerbalne (wyrazy dzwiękonaśladowcze)....
3. Orzeczenia pseudowerbalne.
II. Orzeczenia niepojedyncze..
1. Orzeczenia werbalne...
2. Orzeczenia zwrotne..
3. Orzeczenia medialne...
4. Orzeczenia subiektywne.
5. Orzeczenia reduplikowane...
6. Orzeczenia z ilustracją dźwiękową..
7. Orzeczenia z antycypacją bezokolicznika
(Predykaty obligatoryjnie relacyjne)...
8. Orzeczenia podwojone..
9. Związki frazeologiczne w funkcji orzeczeń.
B. PREDYKATY ZŁOŻONE
I. Orzeczenia słowno-imienne.
1. Orzecznik z łącznikiem..
2. Orzeczenie słowno-imienne z elipsą kopuli..
3. Orzeczenie imienne.
II. Orzeczenia werbalne.
1. Predykaty fazowe.
2. Predykaty kauzatywne
3. Predykaty celowe.
4. Predykaty modalne
C. ORZECZENIA SZEREGOWE
D. ELIPSA ORZECZENIA
E. PODSUMOWANIE CZĘŚCI PIERWSZEJ
WPROWADZENIE
A. IMPLIKACJA FORMALNO-GRAMATYCZNA PREDYKATÓW.
I. Różnice w zakresie rekcji
1. Określenie kazualne w miejscu innego kazualnego w języku ogólnopolskim
2. Określenie kazualne w miejscu przyimkowego w języku ogólnopolskim
3. Określenie przyimkowe w miejscu innego przy mikowego
w języku ogólnopolskim
4. Określenie przyimkowe w miejscu kazualnego w języku ogólnopolskim
5. Pozorna zmiana rekcji
II. Pozycja implikowanego argumentu w tekście (Wybrane zagadnienia)
1. Elipsa implikowanego argumentu
2. Podwójne wprowadzenie implikowanego argumentu
3. Predykaty z wbudowanym argumentem
III. Zdania podrzędne dopełnieniowe
B. IMPLIKACJA SEMANTYCZNO-LEKSYKALNA PREDYKATÓW
1. Określenia czasu
2. Określenia miejsca
3. Określenia przyczyny
4. Określenia celu
5. Określenia sposobu
6. Określenia miary
7. Określenia warunku
8. Określenia okoliczności towarzyszących (okoliczniki akcesoryjne)
C. LUDOWA ŁĄCZLIWOŚĆ SEMANTYCZNA PREDYKATU Z ARGUMENTEM
D. UDZIAŁ PREDYKATU (ORZECZENIA) W ORGANIZACJI TEKSTU
(WYBRANE ZJAWISKA)
PODSUMOWANIE CZĘŚCI DRUGIEJ
WNIOSKI KOŃCOWE
WYKAZ LITERATURY CYTOWANEJ
WYKAZ LITERATURY WYKORZYSTANEJ MERYTORYCZNIE
(NIE CYTOWANEJ BEZPOŚREDNIO)
WYKAZ SKRÓTÓW
SKRÓTY NAZW MIEJSCOWYCH
SYNTAKTISCH-FORMALE REALISATIONEN DER SATZBILDENDEN
OD REDAKCJI |
Stan książki oceniam na dobry.
Koszty przesyłki (dotyczy przesyłek krajowych):
1 wygrana aukcja:
7 zł - przesyłka polecona priorytetowa – Poczta Polska
4 zł - list ekspresowy – prywatny operator InPost
~ 2 wygrane aukcje:
koszty pozostają do uzgodnienia w zależności od ciężaru
książek- często nie ulegają zmianie - (w celu ustalenia kosztów prosimy o kontakt mailowy)
~ 3 i więcej wygranych aukcji:
koszty transportu pokrywa Nowy Warsztat
(wysyłka albo Pocztą albo InPostem)
Uwaga! Z usług operatora pocztowego InPost skorzystać mogą tylko ci klienci, którzy zamieszkują miejscowości, w których InPost ma swoje lokalne oddziały. W celu sprawdzenia dostępności usługi prosimy udać się na stronę www.inpost.pl
GORĄCO ZACHĘCAM DO ZAKUPU !!!
SERDECZNIE ZAPRASZAM NA INNE MOJE AUKCJE |
|
|
