Prawda w powieści

Anna Martuszewska

Ponieważ przekonało mnie zdanie współczesnego teoretyka powieści Philippe'a Hamona, który sądzi, iż zadanie badacza polega dziś na tym, by odpowiedzieć na pytanie: "w jaki sposób literatura sprawia, że wierzymy, iż naśladuje rzeczywistość", próbuję w tej książce zastanowić się nad kwestią, w jaki sposób powieść sprawia, że wierzymy, iż mówi prawdę o tej rzeczywistości. Rozwiązania tego problemu poszukuję przede wszystkim w cechach samej fikcji powieściowej, w jej poetyce. W związku z tym rozpatruję budowę powieści pod kątem istnienia w niej przesłanek do tej wiary, zarówno bezpośrednich, jak ujawniających się poprzez różne znamienne dla tego gatunku zabiegi.

Słowo obraz/terytoria 2010
str. 230

Radosne gry

Anna Martuszewska

Obcowanie z literaturą to jednocześnie gra i zabawa. Sięgając po dzieło literackie, podpisujemy pakt, ustalamy pewne reguły gry, co nie znaczy oczywiście, że nie możemy ich w trakcie lektury złamać lub odrzucić. Zdarza się również, że książka sama manipuluje uzgodnionymi zasadami – zwodzi fikcją i autentyzmem, myli tropy, odwołuje się do inteligencji, a czasem nawet cierpliwości czytelnika. Autorka próbuje opisać mechanizmy literackich igraszek, w których uczestniczymy na różnych poziomach: języka, fikcji czy świata przedstawionego (zwłaszcza fabuły). W końcu same książki, dzięki intertekstualnym nawiązaniom, zagadkom czy cytatom, również nie najgorzej się bawią…

Słowo obraz/terytoria 2007
str. 230

Stan

4-