Przedmowa. Fenomen praw fundamentalnych Wykaz skrótów Literatura CZĘŚĆ I. Pojęcie "praw fundamentalnych"
Rozdział 1. Pojęcie "praw fundamentalnych" w orzecznictwie Trybunału
Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich
1. Prawa fundamentalne w aktach normatywnych pierwotnego prawa
wspólnotowego
2. Pojawienie się praw fundamentalnych w orzecznictwie Europejskiego
Trybunału Sprawiedliwości - orzeczenie Internationale
Handelsgesellschaft
3. Zasada ochrony praw fundamentalnych
3.1. Wprowadzenie zasady ochrony praw fundamentalnych
do orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
3.2. Związek ochrony praw fundamentalnych z celami Wspólnoty
oraz interesem ogólnym
4. Źródła praw fundamentalnych - orzeczenia Nold i Hauer
5. Oddziaływanie praw fundamentalnych
Rozdział 2. Ogólne zasady prawa
1. Zasady prawa w ujęciu teorii prawa
1.1. Sposoby pojmowania "zasad prawa" a prawa fundamentalne
1.2. Koncepcja zasad prawa R. Alexego
2. Pochodzenie zasad praw fundamentalnych. Problem tzw. aktywnej
interpretacji.
3. Ujęcie ogólnych zasad prawa w doktrynie prawa wspólnotowego
3.1. Ogólne zasady prawa w orzecznictwie Europejskiego Trybunału
Sprawiedliwości
3.2. Funkcje ogólnych zasad prawa w prawie wspólnotowym
Rozdział 3. Wybrane prawa uznane za fundamentalne w orzecznictwie
Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich
1. Prawo do rzetelnego procesu i skutecznego środka odwoławczego
2. Prawa do obrony
3. Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego
4. Wolność wyrażania opinii
5. Prawo do własności
Rozdział 4. Pojęcie "praw fundamentalnych" w wypowiedziach
przedstawicieli nauki prawa wspólnotowego
1. Uwagi ogólne dotyczące definiowania pojęcia
"praw fundamentalnych" w wypowiedziach przedstawicieli nauki
prawa wspólnotowego
2. Prawa fundamentalne jako prawa człowieka
3. Prawa fundamentalne jako wartości
4. Prawa fundamentalne jako ogólne zasady prawa
Pojęcie "praw fundamentalnych" - podsumowanie Części I
CZĘŚĆ II. Źródła praw fundamentalnych w prawie wspólnotowym
Rozdział 1. Prawo wspólnotowe jako autonomiczny porządek prawny
Rozdział 2. Źródła praw fundamentalnych - zagadnienia ogólne
1. Pojęcie merytorycznych źródeł praw fundamentalnych
2. Pojęcie formalnych źródeł praw fundamentalnych
Rozdział 3. Formalne źródła praw fundamentalnych w prawie wspólnotowym
1. Charakterystyka kompetencji ETS
2. Możliwe uzasadnienia dla kompetencji ETS do wprowadzania praw
fundamentalnych do prawa wspólnotowego
3. Prawotwórcza rola orzecznictwa ETS
3.1. Problem tzw. "prawa sędziowskiego"
3.2. Precedens w prawie wspólnotowym
3.3. Miejsce "prawa sędziowskiego" we wspólnotowym porządku
prawnym
3.4. "Prawo sędziowskie" Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
3.5. Metody wykładni prawa stosowane przez Trybunał
3.6. Prawny charakter aktów wykładni prawa wspólnotowego
dokonywanych przez ETS
Rozdział 4. Rekonstrukcja modelu merytorycznych źródeł norm praw
fundamentalnych w orzecznictwie ETS. Orzeczenia w sprawach Nold i Hauer.
Rozdział 5. Pierwotne i wtórne prawo wspólnotowe jako merytoryczne źródło
praw fundamentalnych
1. Prawo pierwotne jako merytoryczne źródło praw fundamentalnych
2. Prawo wtórne oraz brak wskazania merytorycznego źródła praw
fundamentalnych
3. Brak możliwości wskazania źródła merytorycznego prowadzący
do niezajmowania stanowiska w sprawie podnoszonego prawa
fundamentalnego
Rozdział 6. Prawo, tradycje i praktyki konstytucyjne Państw Członkowskich
jako merytoryczne źródło praw fundamentalnych
1. Charakterystyka orzecznictwa ETS powołującego prawo, tradycje
i praktyki konstytucyjne Państw Członkowskich jako merytoryczne
źródło praw fundamentalnych
2. Wybrane składniki koncepcji praw fundamentalnych dominujących
w niektórych Państwach Członkowskich i ich możliwy wpływ na
orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, dotyczące
praw fundamentalnych
Rozdział 7. Umowy międzynarodowe dotyczące ochrony praw człowieka
jako merytoryczne źródło praw fundamentalnych
1. Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych
Wolności jako merytoryczne źródło praw fundamentalnych
2. Inne akty prawa międzynarodowego jako merytoryczne źródło praw
fundamentalnych
3. Prawa fundamentalne w powszechnym systemie ochrony praw
człowieka
CZĘŚĆ III. Funkcje praw fundamentalnych
Rozdział 1. Funkcje praw fundamentalnych - zarys tematyki rozważań
1. Wyróżnienie funkcji praw fundamentalnych
1.1. Funkcja aksjologiczna
1.2. Funkcja kompetencyjna i interpretacyjno-argumentacyjna
1.3. Związki między funkcjami praw fundamentalnych
Rozdział 2. Funkcja aksjologiczna praw fundamentalnych - wprowadzenie
1. Funkcja aksjologiczna praw fundamentalnych a kultura
2. Wspólnota versus jednostka: podstawowy problem aksjologicznego
oddziaływania praw fundamentalnych na porządek prawny
3. Dyskurs praw człowieka jako współczesny sposób ujmowania
autonomii jednostki
4. Prawa fundamentalne a interes ogólny w orzecznictwie ETS
Rozdział 3. Interes ogólny a prawa fundamentalne - funkcja aksjologiczna
praw fundamentalnych w perspektywie wspólnotowej
1. Wprowadzenie
2. Funkcje kategorii "interesu ogólnego" w prawie wspólnotowym
2.1. Interes ogólny jako czynnik ograniczający prawa
fundamentalne
2.2. Interes ogólny jako czynnik wyznaczający sposób czynienia
użytku z kompetencji instytucji wspólnotowych
2.3. Interes ogólny jako czynnik wyznaczający sposób czynienia
użytku z kompetencji Państw Członkowskich
2.4. Interes ogólny jako czynnik zapewniający pierwszeństwo
prawa wspólnotowego
3. Cele interesu ogólnego
4. Prawa fundamentalne jako przedmiot wyważania wobec kategorii
"interesu ogólnego"
5. Trudności z precyzowaniem interesu ogólnego w orzecznictwie ETS
5.1. Przypisywanie przez ETS prawodawcy wspólnotowemu
szerokiego zakresu dyskrecjonalności oraz wpisywanie
pewnych zakresów spraw ex definitione w kategorię celów
interesu ogólnego
5.2. Metodologia rozważań ETS w procesie formułowania uzasadnień
5.3. Posługiwanie się kategorią interesu ogólnego w odniesieniu
do aktów prawodawcy krajowego
5.4. Próby dostarczenia operatywnych kryteriów identyfikacji interesu
ogólnego w orzecznictwie ETS
5.4.1. Technika enumeracji negatywnej w precyzowaniu przez
ETS interesu ogólnego
5.4.2. Zasada proporcjonalności a prawa fundamentalne
i interes ogólny
6. Słabości kategorii interesu ogólnego w konfrontacji z prawami
fundamentalnymi w dotychczasowym orzecznictwie ETS -
podsumowanie
Rozdział 4. Funkcja aksjologiczna praw fundamentalnych w perspektywie
jednostkowej
1. Wprowadzenie
2. Prawa fundamentalne a moralność
3. Równość praw fundamentalnych i godność ludzka jako jej uzasadnienie
4. Cele społeczne, jakim służą prawa fundamentalne
5. Prawa fundamentalne jako cecha jakościowa prawa wspólnotowego
6. Prawa fundamentalne a demokracja we Wspólnocie
7. Prawa fundamentalne i instrumentalizacja dyskursu praw człowieka
8. Podsumowanie
Rozdział 5. Funkcja kompetencyjna praw fundamentalnych - oddziaływanie
praw fundamentalnych na reguły uznania i reguły zmiany
1. Wprowadzenie
2. Reguły wtórne w ujęciu H. L. A. Harta a prawa fundamentalne
3. Oddziaływanie praw fundamentalnych na reguły uznania prawa
wspólnotowego
3.1. Prawa fundamentalne a ostateczna reguła uznania prawa
wspólnotowego
3.2. Legitymizacyjna funkcja praw fundamentalnych we
wspólnotowym porządku prawnym
4. Oddziaływanie praw fundamentalnych na reguły zmiany prawa
wspólnotowego
4.1. Oddziaływanie praw fundamentalnych na reguły zmiany prawa
wspólnotowego stanowionego przez organy Wspólnot
4.2. Oddziaływanie praw fundamentalnych na reguły zmiany prawa
krajowego pozostającego w zakresie prawa wspólnotowego,
stanowionego przez organy Państw Członkowskich
4.3. Reguły zmiany prawodawcy wspólnotowego i reguły zmiany
prawodawcy krajowego - odmienności w oddziaływaniu praw
fundamentalnych
Rozdział 6. Funkcja kompetencyjna praw fundamentalnych - oddziaływanie
praw fundamentalnych na reguły orzekania
1. Wprowadzenie
2. Oddziaływanie praw fundamentalnych na reguły orzekania w prawie
wspólnotowym
2.1. Reguły orzekania ETS
2.2. Reguły orzekania Komisji
3. Oddziaływanie praw fundamentalnych na reguły orzekania
w Państwach Członkowskich
Rozdział 7. Funkcja interpretacyjno-argumentacyjna praw fundamentalnych
1. Model podejmowania decyzji sądowych przez ETS
1.1. Wprowadzenie
1.2. Przebieg procesu podejmowania decyzji orzeczniczych przez ETS
1.3. Etapy procesu decyzyjnego ETS
2. Wykładnia przepisów wspólnotowych przez ETS - propozycje
dotyczące ujęcia w niej praw fundamentalnych
2.1. N. MacCormicka koncepcja wykładni przepisów
wspólnotowych dokonywanej przez ETS
2.2. Typy argumentów stosowanych w wykładni przepisów prawa
wspólnotowego według koncepcji N. MacCormicka
2.3. Związek między interpretacją i argumentacją: reguły wykładni
a argumenty wykładni
2.2.1. Argumenty językowe
2.2.2. Argumenty systemowe
2.2.3. Argumenty teleologiczne
Rozdział 8. Prawa fundamentalne w argumentacji ETS - przykłady
z orzecznictwa
1. Argumentacja językowa
2. Argumentacja systemowa
3. Argumentacja teleologiczna
Podsumowanie
Indeks rzeczowy
|
