Zilustrowane relacje mieszkańców warszawskiej Pragi dotyczące głównie czasów II wojny światowej opublikowano w formie komiksu Praga Gada. O wojnie!.

Publikację zilustrowali znani polscy i zagraniczni rysownicy – Michał Śledziński, Maciej Szymanowicz, Krzysztof Ostrowski, Przemysław Truściński, a także Alberto Pagliaro z Włoch, Tony Sandoval z Meksyku i Konstantin Komardin z Rosji. Do komiksu dołączono najlepsze obrazkowe adaptacje wspomnień prażan, wyłonione w drodze konkursu.

Na komiks składa się 11 opowieści – większość dotyczy II wojny światowej, choć przedstawiono także historie z czasów I wojny oraz z okresu po 1945 r., opowiadającą o powrocie do Polski repatriantów ze Wschodu.

"Podczas wywiadów z seniorami z warszawskiej Pragi okazało się, że zdecydowaną większość relacji stanowią wspomnienia z czasów II wojny światowej – na ten okres nałożyło się ich dzieciństwo (...). Wojna jawi się w tych opowieściach w bardzo osobisty sposób, inny niż na kartach podręczników do historii" – tłumaczył PAP Przemysław J. Olszewski, antropolog kultury i współtwórca Fundacji Animacja, która wydała publikację.

Jak podkreślił II wojna światowa doświadczyła mieszkańców prawobrzeżnej dzielnicy Warszawy w szczególny sposób. "Praga w 25 proc. została zniszczona przez wojnę, była oszpecona lejami po bombach, zasiekami, bunkrami. Na ulicach znajdowały się ludzkie zwłoki, wokół panował głód i strach. Działania wojenne także miały miejsce, choć nie w takim natężeniu, jak w przypadku lewobrzeżnej Warszawy. Wisła była naturalną granicą, przez którą zszokowani prażanie obserwowali bombardowania m.in. podczas powstania warszawskiego" – opowiadał Olszewski. "Nie jest to jednak komiks stricte historyczny, ilustrowana wykładnia polityki historycznej, ale antropologiczny" – charakteryzował komiks Olszewski. Jego zadaniem – wyjaśnił – jest oddanie klimatu życia codziennego mieszkańców Pragi, okupowanej przez wojska niemieckie, a potem sowieckie. "Nie zabrakło także, tak bliskich dziecięcemu widzeniu świata, elementów fantastycznych i symbolicznych" – dodał jeden z pomysłodawców powstania publikacji.

Komiks powstał w ramach projektu Archiwum Historii Mówionej Inaczej "Praga Gada", realizowanego od 2010 r. przez Fundację Animacja. W jego ramach zbierane są ustne wspomnienia mieszkańców prawobrzeżnej Warszawy; do tej pory zarejestrowano blisko 500 godzin rozmów z praskimi seniorami, dotyczących XX-wiecznych dziejów Polski.

"Szukamy takich miejsc, w których +z dziada pradziada+ żyją autentyczni warszawiacy, pamiętający stolicę m.in. z czasów wojny" – wyjaśnił Olszewski odwołując się do działań fundacji na rzecz popularyzacji historii Warszawy po prawej stronie Wisły.

W ramach spotkań z historią obrazkową fundacja organizowała wiosną 2013 r. w praskim Domu Kultury TuPraga wykłady poświęcone m.in. technikom powstawania komiksu oraz sposobom przedstawiania za jego pomocą przeszłości.

W planach fundacji jest również wydanie drugiego tomu antologii Praga Gada. O pokoju, obejmującego wspomnienia mieszkańców Pragi z okresu międzywojennego oraz PRL-u.

Projekt "Praga Gada" jest współfinansowany z funduszy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

Patronem medialnym projektu jest portal historyczny dzieje.pl prowadzony przez Polską Agencję Prasową i Muzeum Historii Polski.

(PAP)

Spis treści:

• Prapoczątek - Przemysław J. Olszewski
• Praga wojenna - Przemysław J. Olszewski
• Kominiarz - Przemysław J. Olszewski / Alberto Pagliaro
• Życie to nie bajka - Paweł Timofiejuk / Tony Sandoval
• Moja mam nioska - Przemysław J. Olszewski / Krzysztof Ostrowski
• Bitwa na wodę - Paweł Timofiejuk / Konstantin Komardin
• Drut pod śniegiem - Krzysztof Budziejewski
• Twarz ze Wschodniego - Paweł Piechnik
• Ford T - Paweł Timofiejuk / Przemysław Truściński
• Bimber - Monika Golińska / Leszek Goliński
• Matka Boska Stasinowska - Przemysław J. Olszewski / Maciej Szymanowicz
• Latające krowy - Mateusz Suchecki
• Świnki ministra - Paweł Timofiejuk / Michał Śledziński
• Summary in english - Przemysław J. Olszewski / Katarzyna Urbańska
• Ferajna
• O wydawcy
• Partnerzy, patroni i mecenas