Krzysztof Abriszewski

Poznanie, zbiorowość, polityka
Analiza teorii aktora-sieci Bruno Latoura


Format: A5
Stron: 398



Teoria aktora-sieci to jedna z najbardziej zaskakujących i nowatorskich koncepcji, jakie pojawiły się w humanistyce i naukach społecznych na przełomie wieków. W przeciągu ok. trzydziestu lat swego istnienia rozwinęła się i wychodząc od badania nauki w laboratoriach przechodziła do coraz to innych obszarów, zaś jej przedstawiciele - B. Latour, M. Callon, J. Law - uzyskali szerokie, międzynarodowe uznanie.
Książka Poznanie, zbiorowość, polityka. Analiza teorii aktora-sieci Bruno Latoura jest pierwszą monografią w języku polskim poświęconą tej koncepcji. Można ją czytać jako wprowadzenie do teorii aktora-sieci wiodącej od zagadnień epistemologicznych do teorii społecznej i filozofii polityki. Jednakże jest ona także próbą uczynienia z teorii aktora-sieci spójnego stanowiska filozoficznego, które przekształca nasze myślenie o praktykach poznawczych, o świecie społecznym i problemach politycznych.

Krzysztof Abriszewski - pracuje w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Publikował prace poświęcone m.in. teorii aktora-sieci, niedualizującemu sposobowi mówienia, etyce dalekiego zasięgu i kulturowym funkcjom filozofii. Realizował projekt interdyscyplinarnych badań nad inflacją informacyjną i dominacją czasu szybkiego w kulturze współczesnej. Uczestnik inicjatywy Forum Humanistycznego (www.forhum.umk.pl) wiążącego badaczy z różnych dyscyplin akademickich. Tłumacz tekstów R. Rorty'ego, S. Fisha, H. Putnama i B. Latoura.

SPIS TREŚCI

WSTĘP
Co to jest ANT i dlaczego nie wszystkiego w tej książce jest tyle samo?

ROZDZIAŁ l
HISTORIA EPISTEMOLOGII NICZYM OPOWIEŚĆ SCIENCE FICTION

ROZDZIAŁ 2
RELACJA EPISTEMOLOGICZNA
1. Wyprawa do Amazonii
2. Nauki społeczne
3. Rozwiązanie problemów z odniesieniem dyskursu naukowego?
4. Filozofia

ROZDZIAŁ 3
AKUMULACJA WIEDZY I CUD MATEMATYZACJI

ROZDZIAŁ 4
WIEDZA PEWNA

ROZDZIAŁ 5
ODKRYWANIE CZY KONSTRUOWANIE
1. Nowy aktor
2. Eksperyment
3. Metafory
4. Status mojej opowieści o ANT

ROZDZIAŁ 6
KROPKA NAD „I", CZYLI DZIĘKI MITTEREROWI I ANT POZA DUALIZMY

ROZDZIAŁ 7
TEKSTY
1. Zbudować złożony świat i... nie pozwolić mu się rozsypać
2. Modalizacje: fakty, artefakty i stopnie ontologiczne
3. Mobilizowanie zasobów: teksty jak drużyny piłkarskie
4. Przetrwać pod nieobecność autora
5. Taktyka oraz wysoka i niska indukcja
6. Tekst jako niesłychana historia

ROZDZIAŁ 8
KONTROLOWAĆ LABORATORIUM
1. Co z Naturą?

ROZDZIAŁ 9
DALSZE ROZBUDOWYWANIE SIECI
1. Dwa przykłady
2. Dwa modele: pętla i krążenie krwi

ROZDZIAŁ 10
WIEDZA/MNIEMANIE, RACJONALNE/IRRACJONALNE

ROZDZIAŁ 11
FAKTY TWARDE I MIĘKKIE

ROZDZIAŁ 12
INTUICJE NA TEMAT PRAWDY
1. Korespondencja
2. Koherencja
3. Teoria konwencjonalistyczna
4. Teoria pragmatyczna.
5. Inne teorie

ROZDZIAŁ 13
NATURA - SPOŁECZEŃSTWO

ROZDZIAŁ 14
ZBIOROWOŚĆ: RZECZY I LUDZIE
1. Delegacja prawa i wartości
2. Łańcuchy relacji zamiast izolowanych przedmiotów

ROZDZIAŁ 15
DWA MODELE SPOŁECZNE
1. Model dyfuzji
2. Model translacji

ROZDZIAŁ 16
MIKRO-1 MAKROSTRUKTURA

ROZDZIAŁ 17
ONTOLOGIA ZBIOROWOŚCI
1. Projekt nowej nauki społecznej i jej metafory
2. Widzieć co innego: pięć źródeł niepewności
3. Sposoby dobrego spłaszczania

ROZDZIAŁ 18
NIEISTNIEJĄCA NOWOCZESNOŚĆ
1. Nowoczesność
2. Konstytucja
3. Krytyka
4. Nowoczesność nigdy nie zaistniała

ROZDZIAŁ 19
ALTERNATYWNA MITYCZNA HISTORIA ZBIOROWOŚCI
1. Postęp i rozrastająca się zbiorowość
2. Mityczna historia zbiorowości

ROZDZIAŁ 20
DEMOKRACJA ROZCIĄGNIĘTA NA RZECZY I POLITYCZNA EKOLOGIA

ROZDZIAŁ 21
POZNANIE, ZBIOROWOŚĆ, POLITYKA - ŻYCIE PUBLICZNE UŁOŻONE NA NOWO
1. Platońska jaskinia
2. Dyskutujący obywatele
3. Kształt debaty - fakty i wartości
4. Kształt debaty - imperatywy
5. Profesje i ich zadania

ZAKOŃCZENIE.
LITERATURA PRZYWOŁYWANA.
Indeks nazwisk.
Indeks pojęć
Summary