|
W 1998 roku reaktywowano w Polsce powiaty. Sytuują się one między gminami, o utrwalonych już strukturach, a nowymi województwami, mającymi ambicje przekształcić się w regiony. Powiaty są elementem struktury terytorialnej, częścią administracji publicznej, szczeblem samorządu terytorialnego. Czy mogą zatem sprzyjać budowaniu więzi społecznych i przyczynić się do przekształcenia zbiorowości w społeczność terytorialną, świadomą swej tożsamości i autonomii - tak ważną w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego?
Wielowymiarowa analiza powiatu wymaga interdyscyplinarnego podejścia. W niniejszej pracy dominuje socjologiczny ogląd tej struktury terytorialno-społecznej, jej historii i tradycji, jej instytucji, usytuowania i roli w systemie samorządu terytorialnego. Badania empiryczne przeprowadzone zostały w pięciu powiatach, położonych w różnych regionach kraju. Wyłonił się z nich złożony obraz i ostatecznie nie przyniosły jednoznacznej odpowiedzi na kluczowe pytanie, czy w przypadku powiatu można mówić o społeczności, czy tylko o zbiorowości terytorialnej. Przed powiatem rysują się dwie perspektywy: konsolidacja społeczności gminnych, jako najmniejszych, lecz najsilniejszych struktur terytorialnych i społecznych, lub budowanie zbiorowości powiatowych, opartych na tradycji, historii i aktywnej partycypacji społecznej. Przedstawione badania pokazują, że obecnie dominuje raczej pierwszy wariant, choć istnieją możliwości i realne szanse na przejście do zintegrowanych społeczności powiatowych.
Spis rycin Spis tabel Wprowadzenie Rozdział I Powiat jako jednostka terytorialna, administracyjna i samorządowa. Historia i współczesność 1.1. Powiat - krótki rys historyczny 1.2. Powiat w III Rzeczypospolitej- koncepcje i realizacja 1.3. Jaki powiat? Wyniki studiów i analiz eksperckich w okresie 1[zasłonięte]991-19 1.4. Przyszły powiat w oczach społeczeństwa i władz lokalnych - opinie o powiecie w badaniach sondażowych 1[zasłonięte]993-19 1.4.1. Przeciw powiatom - krytyka zmiany terytorialnej organizacji kraju w programach i stanowiskach partii politycznych 1.5. Pilotaż powiatowy-miejskie strefy usług publiczny 1.6. Powiat w budowie - kryteria i zasady tworzenia powiatów 1[zasłonięte]997-19 1.7. Dualna koncepcja powiatu - założenia i realizacja 1.8. Krajobraz po reformie - ocena zmian w strukturze terytorialnej organizacji kraju w badaniach sondażowych Rozdział II Wprowadzenie do problematyki badań, założenia, cele i metodologia badania 2.1. Przedmiot i cel badań oraz podstawowe hipotezy badawcze 2.2. Metodologia badań 2.2.1. Charakterystyka problemów badawczych i źródeł 2.2.2. Wybór terenów badawczych 2.2.3. Dobór próby 2.2.4. Realizacja badań i charakterystyki badanej populacji 2.3. Ramy teoretyczne: podstawowe pojęcia teoretyczne Rozdział III Czynniki konsolidacji samorządowego powiatu obywatelskiego 3.1. Historia, tradycja i kultura jako czynniki integrujące zbiorowości terytorialne 3.2. Instytucje powiatowe i ich rola w zaspokajaniu potrzeb społeczności lokalnych 3.2.1. System instytucji powiatowych 3.2.2. Znaczenie powiatowych instytucji w opiniach lokalnych liderów 3.2.3. Funkcjonowanie wybranych instytucji 3.2.4. Instytucje jako podstawa integracji powiatu: niewykorzystane możliwości 3.3. Współpraca gmin i powiatu 3.3.1. Współpraca i wspólne cele rozwojowe zawarte w programach 3.3.2. Rzeczywista współpraca lokalna 3.3.3. Integracja, współpraca, konflikt w opinii radnych 3.3.4. Współpraca: możliwości i realizacja 3.4. O naturze czynników konsolidacji samorządowego powiatu Rozdział IV Aktywność i partycypacja w życiu publicznym 4.1. Uwagi wstępne 4.2. Powiat gołdapski 4.3. Powiat olecki 4.4. Powiat sierpecki 4.5. Powiat żarski 4.6. Powiat krośnieński 4.7. Partycypacja i aktywność lokalna. Podsumowanie Zakończenie Bibliografia ANEKS 1. Kwestionariusz ankiety wykorzystany w badaniu radnych ANEKS 2. Pytania i dyspozycje wywiadów realizowane podczas badań terenowych ANEKS 3. Historia powiatów - opis tabelaryczny ANEKS 4. Akty prawne regulujące zasady działania powiatowych urzędów pracy ANEKS 5. Akty prawne regulujące status Powiatowego Rzecznika Praw Konsumenta ANEKS 6. Wskaźniki aktywności lokalnej powiatu gołdapskiego ANEKS 7. Wskaźniki aktywności lokalnej powiatu oleckiego ANEKS 8. Wskaźniki aktywności lokalnej powiatu sierpeckiego ANEKS 9. Wskaźniki aktywności lokalnej powiatu żarskiego ANEKS 10. Wskaźniki aktywności lokalnej powiatu krośnieńskiego ANEKS 11. Zestawienie zidentyfikowanych organizacji pozarządowych
|