Publikacja ma na celu ukazanie wpływu zmian w ustawie o jednostkach samorządu terytorialnego na możliwości finansowania zadań realizowanych przez samorządy z punktu widzenia kategorii określonej jako własny potencjał dochodowy oraz kategorii z niego się wywodzących (nadwyżka bieżąca, stabilne dochody bieżące, własny potencjał inwestycyjny pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia). Własny potencjał dochodowy rozumiany jest jako suma wpływów gmin i miast na prawach powiatu z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych, podatku dochodowym od osób prawnych, podatku od nieruchomości, podatku od czynności cywilnoprawnych, podatku od środków transportowych, podatku od spadków i darowizn oraz podatku leśnego i podatku rolnego.
 

Badania przeprowadzone w książce skoncentrowane są na ocenie wpływu zmian w ustawie o jednostkach samorządu terytorialnego oraz zdolności do finansowania zadań samorządowych traktowanych w sposób kompleksowy. Nie analizowano szczegółowo struktury zadań j.s.t. Szczególną uwagę zwrócono natomiast na rolę własnego potencjału dochodowego w finansowaniu zadań oświatowo- wychowawczych, jako zadania bardzo istotnego dla j.s.t. z punktu widzenia rozwoju społeczno-gospodarczego oraz skali wydatków przeznaczonych na oświatę.

Badania poprzedzono przeglądem podstawowych zmian, jakie wprowadzono w życie w ustawie o dochodach j.s.t., koncentrując się zasadniczo na kwestii zwiększenia udziałów j.s.t. w podatkach centralnych oraz subwencjonowania j.s.t.

W pracy zaprezentowano dodatkowo zadania realizowane przez j.s.t. na tle zadań realizowanych z budżetu państwa. W ten sposób wskazano, które z zadań publicznych stanowią największy udział w strukturze zadań budżetu państwa i j.s.t. oraz jak zmieniał się zakres finansowania poszczególnych zadań między budżetem państwa a budżetami j.s.t. Autorzy koncentrują się wyłącznie na środkach pochodzących z budżetu państwa, budżetów j.s.t. oraz Narodowego Funduszu Zdrowia pomijając środki funduszy celowych, agencji rządowych i pozostałych instytucji sektora finansów publicznych.
 

Na zakończenie przedstawiono propozycje zmian w ustawie o finansach publicznych, z punktu widzenia skutków ich implementacji na budżety j.s.t. – w zakresie norm ostrożnościowych w zakresie zaciągania długu lokalnego oraz konsolidacji finansów publicznych.
 

Źródłem analiz przeprowadzanych w pracy były materiały źródłowe Ministerstwa Finansów dotyczące wykonania budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego, a także informacje publikowane przez Regionalną Izbę Obrachunkową w Szczecinie.

Spis treści: