Poradnik projektanta

elektryka

Julian Wiatr, Marcin Orzechowski
Dom Wydawniczy MEDIUM
Wyd.3
ISBN: 978-83-[zasłonięte]132-3-9
2008

W związku z dużym zainteresowaniem Czytelników poprzednimi wydaniami Poradnika zdecydowaliśmy się na kolejne, które zostało uaktualnione i rozszerzone.
Podobnie jak w poprzednich wydaniach zamieściliśmy w nim podstawową wiedzę niezbędną do opracowania projektu zasilania osiedla mieszkaniowego, budynków jednorodzinnych, budynków użyteczności publicznej, tymczasowego zasilania imprezy masowej, terenu budowy oraz zasilania gwarantowanego zakładu produkcyjnego. Naszym celem było stworzenie podręcznego poradnika, w którym zamieszczone zostałyby zasady projektowania zasilania obiektów mieszkalnych i użyteczności publicznej – zarówno z sieci elektroenergetycznej niskiego napięcia, jak też z zespołu spalinowo-elektrycznego i innych dostępnych na rynku źródeł zasilania. Mamy nadzieję, że trzecie wydanie książki okaże się równie interesujące jak jej wydania poprzednie.
Rozwój budownictwa jednorodzinnego spowodował wiele zmian w podejściu do projektowania zasilania budynków mieszkalnych. Jedną z nich jest coraz częstsze podejmowanie decyzji o zabudowie szeregowej zlokalizowanej po obu stronach ulicy. Takie rozwiązanie architektoniczne pozwala bowiem na wypracowanie nowego modelu zasilania poszczególnych budynków – modelu o zwiększonej niezawodności dostaw energii elektrycznej. Na terenach nowo powstających osiedli mieszkaniowych często projektuje się obiekty użyteczności publicznej, takie jak: bank, przychodnie lekarskie i inne. Większość z nich wymaga, poza zasilaniem podstawowym, zasilania rezerwowego, a niektóre – również zasilania awaryjnego (często zasilania gwarantowanego).
Dla wygody naszych Czytelników zamieściliśmy podstawowe informacje dotyczące projektowania i budowy stacji transformatorowych, linii elektroenergetycznych nN oraz sposobów projektowania układów pomiarowych. Omówiliśmy również zasady wyznaczania mocy zapotrzebowanej w budynkach komunalnych i użyteczności publicznej. W poradniku znajdą też Państwo zasady prowadzenia podstawowych obliczeń zwarciowych. Oprócz omówienia zasilania z sieci elektroenergetycznej nN, znaczną uwagę poświęciliśmy systemom zasilania gwarantowanego obiektów użyteczności publicznej. Zostały opisane, pominięte w innych publikacjach, kryteria doboru zespołu spalinowo-elektrycznego, UPS-ów oraz siłowni telekomunikacyjnych. W poradniku opisano także zasady projektowania zasilania oświetlenia ulic światłem elektrycznym.
Zamieściliśmy również podstawową wiedzę z zakresu wyższych harmonicznych i stwarzanego
przez nie zwiększonego zagrożenia pożarowego oraz ich wpływu na pracę różnych odbiorników energii elektrycznej.
Opisaliśmy podstawowe wymagania w stosunku do osób zatrudnionych przy eksploatacji sieci, instalacji i urządzeń elektroenergetycznych, jakie wynikają z rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 kwietnia 2003 roku w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadanych kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, sieci instalacji energetycznych oraz związanych z nim zmian, wynikających ze znowelizowanej ustawy „Prawo energetyczne”.
Zaktualizowaliśmy również wymagania dotyczące przyłączania odbiorców do sieci elektroenergetycznej i jakości dostarczanej energii elektrycznej, wynikające z rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 roku w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego. W związku z dostrzeganiem przez spółki dystrybucyjne znacznego poboru mocy biernej przez budynki użyteczności publicznej oraz budynki wielorodzinne coraz częściej zachodzi konieczność jej kompensowania w tych budynkach. Problem kompensacji mocy biernej wyjaśniliśmy w osobnym rozdziale, a na płycie CD zamieściliśmy projekt instalacji 14
elektrycznej budynku wielorodzinnego, w którym zastosowano kompensację mocy biernej indukcyjnej.
W poradniku znalazły się również wymagania dotyczące zasilania imprezy masowej z wykorzystaniem zespołów spalinowo-elektrycznych oraz zasad ochrony przeciwporażeniowej w strefach nie objętych połączeniami wyrównawczymi.
W końcowej części książki znajdą Państwo dodatki, w których między innymi omówiliśmy podstawowe zagadnienia związane z ochroną przepięciową oraz zasadami i sposobami oddymiania dróg ewakuacyjnych w budynkach objętych pożarem. Znajdują się tam również wymagania dotyczące odległości linii elektroenergetycznych od budynków, które nie zostały określone w normach, a wynikają z różnych aktów prawnych, a także podstawowe wymagania dotyczące oświetlenia awaryjnego budynków.
Korzystając z charakterystyk zamieszczonych w poradniku należy mieć świadomość, że stanowią one tylko przykłady i w przypadku jakichkolwiek wątpliwości należy korzystać z katalogów producentów.
Mamy świadomość, że niejednokrotnie zastosowane słownictwo jest niezgodne z aktualnie obowiązującym, co wynika z faktu, iż w dalszym ciągu trwają prace PKN-u nad nazewnictwem. Ponieważ większość Czytelników w swojej pracy najczęściej posługuje się starym nazewnictwem – postanowiliśmy używać je w książce. Niezależnie od tego zamieściliśmy w załączniku wyciąg z normy PN-IEC 60[zasłonięte]-826: „Międzynarodowy słownik terminologiczny elektryki”.
Uzupełnieniem poradnika jest dołączony na CD przykładowy projekt zasilania osiedla mieszkaniowego i budynków użyteczności publicznej, pola campingowego oraz inne ciekawe projekty instalacji elektrycznych. Na płycie zamieszczone zostały również ważniejsze akty prawne związane z budownictwem, prezentacja firmy NKTcables oraz programy komputerowe wybranych producentów (BricsCad, ElsoftCad, Ecodial), a także kilkanaście programów przydatnych w pracy projektanta.
Podziękowania należą się także dr. inż. Antoniemu Wolskiemu – członkowi MIIB i 55 KT PKN, dr. inż. Kazimierzowi Herlenderowi z Instytutu Energoelektryki Politechniki Wrocławskiej, prezesowi warszawskiego oddziału Stowarzyszenia Polskich Energetyków mgr. inż. Witoldowi Zdunkowi oraz mgr. inż. Andrzejowi Boczkowskiemu, przewodniczącemu centralnego kolegium instalacji elektrycznych SEP za wnikliwą ocenę treści poradnika i zamieszczonych na CD projektów, jak również za szereg cennych uwag, które pozwoliły na opracowanie końcowej wersji trzeciego wydania.
Jednocześnie pragniemy podziękować wszystkim Czytelnikom za cenne uwagi oraz sugestie, które wpłynęły na ostateczny kształt trzeciego wydania poradnika.

Poradnik projektanta elektryka wydanie 2008 zawiera istotne zmiany w stosunku do poprzedniego wydania:

*
uaktualnione przepisy,
*
rozszerzony rozdział dotyczący jakości energii elektrycznej (na podstawie
aktów prawnych), wpływu jakości energii elektrycznej na odbiorniki, podstawy wiedzy na temat jakości energii elektrycznej,
*
zmieniony rozdział dotyczący układów zasilania,
*
rozdział dotyczący zasilaczy UPS został rozszerzony o rozwiązania układowe poprawiające pewność zasilania,
*
rozdział o ZSE został wzbogacony o przykładowe rozwiązania układowe,
*
nowy dodatek 3. Oświetlenie awaryjne w budynkach – wymagania i zasady zasilania.

Nowe rozdziały i dodatki:

*
Odbiorniki energii elektrycznej,
*
Wymagania dotyczące instalowania zespołów spalinowo-energetycznych (ZSE),
*
Ochrona przeciwporażeniowa przy zasilaniu z zespołu spalinowo-elektrycznego (ZSE));
*
Ochrona przeciwporażeniowa w pomieszczeniach o zwiększonym zagrożeniu porażeniowym (zagadnienia wybrane),
*
Ochrona przeciwprzepięciowa w instalacjach elektrycznych obiektów budowlanych (zagadnienia wybrane),
*
Zagrożenia pożarowe oraz porażeniowe pochodzące od ograniczników przepięć,
*
Instalacje elektryczne w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem oraz sterowanie wentylacją w pomieszczeniach ładowania akumulatorów,
*
Wymagania odległościowe dla sieci elektroenergetycznych od budynków,
*
Zasady projektowania sterowań instalacjami do odprowadzania dymu i ciepła,
*
Podstawy projektowania ogrzewania elektrycznego,
*
Ochrona pożarowa kanałów i tuneli kablowych,
*
Przykłady specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych.

SPIS TREŚCI

Wstęp 13
1. Projekt budowlany i zasady jego uzgadniania 15
1.1 Przepisy ogólne i wymagania podstawowe 15
1.2 Zakres projektu budowlanego 17
1.3 Dane wyjściowe do projektowania 27
1.4 Uzgadnianie i zatwierdzanie dokumentacji projektowej 28
2. Podstawy zasilania budynków nieprzemysłowych 33
2.1 Wymagania dotyczące lokalizacji urządzeń zasilających 33
2.2 Charakterystyka systemu zasilania budynków użyteczności publicznej 34
2.3 Przyłączenie podmiotów do sieci elektroenergetycznej 36
2.4 Jakość energii elektrycznej 41
2.4.1 Standardy jakościowe obsługi odbiorców energii elektrycznej 41
2.4.2 Wymagania w zakresie jakości energii elektrycznej określone w normach 46
2.4.2.1 Wplyw wahania napięcia na pracę wybranych odbiorników 50
2.4.2.2 Harmoniczne, interharmoniczne i subharmoniczne oraz ich wpływ na pracę urządzeń oraz instalacji 53
2.4.2.2.1 Harmoniczne 53
2.4.2.2.2 Interharmoniczne i subharmoniczne 68
2.5 Taryfy za energię elektryczną 71
2.6 Zasilanie z sieci elektroenergetycznej 72
2.6.1 Układy sieci średniego napięcia 73
2.6.2 Układy sieci niskiego napięcia 76
2.6.3 Układy zasilania w sieciach elektroenergetycznych nN 81
2.7 Odbiorniki energii elektrycznej 83
2.8 Zasady obliczania mocy zapotrzebowanej 111
2.8.1 Budynki mieszkalne 111
2.8.2 Budynki użyteczności publicznej 113
2.9 Układy pomiarowe do rozliczeń zużytej energii elektrycznej 116
2.9.1 Układy pomiarowe 116
2.9.2 Dobór przekładników dla układów pomiarowych półpośrednich 121
3. Sieciowe urządzenia zasilające 131
3.1 Rozdzielnice niskiego napięcia 131
3.2 Stacje transformatorowe SN/nN 146
3.3 Dobór stacji transformatorowej 159
3.4 Zabezpieczenia transformatorów średniego napięcia 161
3.5 Zabezpieczenie stacji transformatorowo-rozdzielczej SN/nN 164
4. Linie elektroenergetyczne niskich i średnich napięć 167
4.1 Linie kablowe 167
4.2 Linie na powietrzne 187
4.2.1 Wymagania dla linii z przewodami pełnoizolowanymi oraz z przewodami niepełnoizolowanymi 197
4.3 Ochrona odgromowa linii kablowych i napowietrznych 208
4.4 Przejście z układu TN-C na układ TN-C-S (rozdział przewodu PEN na przewód PE oraz przewód N) 209
5. Zwarcia 213
5.1 Obliczanie zwarć. Początkowy prąd zwarciowy 213
5.2 Parametry elementów obwodu zwarciowego 217
5.2.1 Parametry zwarciowe systemu elektroenergetycznego 217
5.2.2 Parametry zwarciowe pozostałych elementów obwodu zwarciowego 218
5.3 Obliczanie prądów zwarciowych 223
5.3.1 Prąd zwarciowy udarowy 223
5.3.2 Prąd zwarciowy wyłączeniowy 223
5.3.3 Prąd zwarciowy zastępczy cieplny 225
5.4 Udział silników w prądzie zwarciowym 232
6. Dobór przewodów i ich zabezpieczeń 239
6.1 Dobór przewodów 239
6.1.1 Dobór przewodów na długotrwałą obciążalność i przeciążalność prądową 239
6.1.2 Sprawdzenie dobranych przewodów lub kabli na warunki zwarciowe 242
6.1.3 Sprawdzenie dobranych przewodów lub kabli na warunek spadku napięcia 252
6.1.4 Sprawdzenie dobranych przewodów na spadek napięcia przy rozruchu silników 254
6.1.5 Sprawdzenie dobranych przewodów z warunku samoczynnego wyłączenia 256
6.1.6 Przewody ochronne 258
6.1.7 Wyznaczanie przekroju przewodu neutralnego w obwodach zasilających odbiorniki nieliniowe 261
6.2 Dobór zabezpieczeń 263
6.2.1 Zasady zabezpieczania przetężeniowego 263
6.2.2 Zabezpieczenia przewodów: 263
6.2.3 Wymagania zwarciowe stawiane zabezpieczeniom 270
6.3 Za bez pie cza nie silników 271
6.3.1 Zabezpieczenie zwarciowe 271
6.3.2 Zabezpieczenie bezpiecznikiem topikowym 271
6.3.3 Zabezpieczenie przeciążeniowe 273
6.3.4 Zabezpieczenie zanikowe 273
6.4 Selektywność zabezpieczeń 279
6.4.1 Selektywność działania przy kaskadowym połączeniu bezpieczników topikowych 279
6.4.2 Selektywność działania przy kaskadowym połączeniu bezpiecznika topikowego z wyłącznikiem nadprądowym 281
6.4.3 Selektywność działania przy kaskadowym połączeniu dwóch wyłączników nadprądowych 284
6.4.4 Selektywność działania przy kaskadowym połączeniu dwóch wyłączników różnicowoprądowych 286
7. Układy i urządzenia zasilania rezerwowego, awaryjnego i gwarantowanego 293
7.1 Samoczynne załączanie rezerwy SZR 293
7.2 SZR sieć/sieć 294
7.3 Zasilacze bezprzerwowe (UPS) 306
7.3.1 System nieciągłego ładowania baterii (ABM) 313
7.3.2 Przykłady układów zasilania gwarantowanego o zwiększonej niezawodności 314
7.3.3 Dobór mocy zasilacza UPS 318
7.4 Siłownia telekomunikacyjna (STK) 319
7.5 Zespoły spalinowo-elektryczne (ZSE) 322
7.5.1 Przykładowe układy zasilania awaryjnego 326
7.5.2 Rodzaje mocy zespołu spalinowo-elektrycznego 329
7.5.3 Dobór mocy zespołu spalinowo-elektrycznego 331
7.5.4 Układy współpracy ZSE z siecią elektroenergetyczną 337
7.5.4.1 SZR sieć/ZSE 337
7.5.4.2 Ręczny przełącznik sieć/ZSE 338
7.5.4.3 Automatyka SZR sieć/ZSE z układem obejścio wym 339
7.5.5 Wymagania dotyczące instalowania zespołów spalinowo-elektrycznych 339
7.5.5.1 Warunki przyłączania 339
7.5.5.2 Warunki zabudowy 339
7.5.5.3 Projekt budowlany instalacji 339
7.5.5.4 Instrukcja ruchu i eksploatacji zespołu spalinowo-elektrycznego (współpracy z siecią energetyki zawodowej) 340
7.5.5.5 Odbiór techniczny 341
7.5.6 Przykładowa instrukcja współpracy ruchowej zespołu ZSE z siecią elektroenergetyczną 342
8. Kompensacja mocy biernej indukcyjnej 351
9. Zasilanie terenu budowy 369
10. Zasilanie tymczasowe imprezy masowej 383
11. Wymagania stawiane obiektom budowlanym łączności – zasilanie 397
12. Zasilanie oświetlenia ulicznego 403
13. Ochrona przeciwporażeniowa (zagadnienia wybrane) 409
13.1 Działanie prądów na organizmy żywe 409
13.2 Ochrona przeciwporażeniowa przy napięciu U ? 1 kV 414
13.2.1 Ochrona podstawowa 415
13.2.2 Ochrona przy uszkodzeniu (ochrona przed dotykiem pośrednim) 416
13.2.3 Wyłącznik różnicowoprądowy 428
13.2.4 Ochrona przeciwporażeniowa w sieciach elektroenergetycznych niskiego napięcia 432
13.2.5 Przewody PEN i PE w liniach elektroenergetycznych niskiego napięcia 434
13.2.6 Uziemienia w sieciach TN i TT 434
13.2.7 Punkty neutralne sieci niskiego napięcia łączone z uziomami stacji zasilających 446
13.2.8 Przewody wyrównawcze 452
13.2.9 Zasilanie urządzeń w strefach nie objętych połączeniami wyrównawczymi 454
13.3 Ochrona przeciwporażeniowa przy zasilaniu z zespołu spalinowo-elektrycznego (ZSE) 456
13.4 Ochrona przeciwporażeniowa w pomieszczeniach o zwiększonym zagrożeniu porażeniowym (zagadnienia wybrane) 463
13.4.1 Instalacje elektryczne w pomieszczeniach kąpielowych 463
13.4.2 Ochrona przeciwporażeniowa w obiektach szpitalnych 467
13.4.2.1 Pomieszczenia użytkowane medycznie 469
13.4.2.2 Koncepcja ochrony przeciwporażeniowej 469
13.4.2.3 Układ IT 470
13.4.2.4 Elektryczność statyczna 472
13.4.2.5 Ochrona przepięciowa 472
13.4.2.6 Pola elektromagnetyczne (PEM) 473
13.5 Ochrona przeciwporażeniowa przy napięciu U > 1 kV 476
14. Badania instalacji elektrycznych niskiego napięcia (zagadnienia wybrane) 483
14.1 Rodzaj i terminy badań 483
14.2 Badanie ciągłości połączeń przewodów ochronnych 484
14.3 Pomiary rezystancji izolacji 485
14.4 Badanie samoczynnego wyłączania w instalacjach z zabezpieczeniami zwarciowymi (bez wyłączników różnicowoprądowych) 488
14.5 Ogólne warunki wykonania badań instalacji z wyłącznikami różnicowoprądowymi 490
14.6 Pomiar prądów upływowych w instalacji elektrycznej 493
14.7 Pomiar rezystancji uziemienia i rezystywności gruntu 494
14.8 Badania zespołów spalinowo-elektrycznych (ZSE) 496
14.9 Wykonywanie pomiarów eksploatacyjnych dla transformatorów energetycznych 503
14.10 Pomiary eksploatacyjne baterii kondensatorów statycznych w układach kompensacji mocy biernej o napięciu znamionowym do 1 kV 506
14.11 Pomiary eksploatacyjne urządzeń napędowych o napięciu znamionowym do 1 kV 508
14.12 Badanie ochrony przeciwporażeniowej przez samoczynne wyłączenie zasilania w obwodach zasilanych poprzez UPS 510
LITERATURA 513
ZAŁĄCZNIKI 521
Załącznik 1 – Tabele doboru kabli i przewodów 523
Tab. Z.1.1 Rodzaje izolacji i dopuszczalne temperatury żył przewodów i kabli
Tab. Z.1.2 Minimalne przekroje żył przewodów
Tab. Z.1.3 Temperatury otoczenia, dla których podane są w tablicach dopuszczalne obciążalności prądowe
Tab. Z.1.4 SPOSÓB UŁOŻENIA A. Dopuszczalna obciążalność prądowa w (A) 2 lub 3 obciążonych przewodów lub kabli jednożyłowych w rurce ułożonej w ścianie z materiału izolującego cieplnie
Tab. Z.1.5 SPOSÓB UŁOŻENIA B. Dopuszczalna obciążalność prądowa w (A) 2 lub 3 obciążonych przewodów lub kabli jednożyłowych w rurce ułożonej na ścianie z materiału izolującego cieplnie
Tab. Z.1.6 SPOSÓB UŁOŻENIA C. Dopuszczalna obciążalność prądowa w (A) przewodów i kabli wielożyłowych z 2 lub 3 obciążonymi żyłami ułożonych bezpośrednio na ścianie z materiału izolującego cieplnie
Tab. Z.1.7 Współczynniki poprawkowe stosowane przy temperaturach otoczenia różnych od 30°C
Tab. Z.1.8 Współczynniki poprawkowe dopuszczalnej obciążalności prądowej dla wielu torów przy sposobie ułożenia A, B i C
Tab. Z.1.9 SPOSÓB UŁOŻENIA KABLI D. Dopuszczalna obciążalność prądowa w (A) kabli wielożyłowych w przepustach ułożonych bezpośrednio w ziemi o oporności cieplnej właściwej 2,5 K·m/W, i dla temperatury 20°C
Tab. Z.1.10 SPOSÓB UKŁADANIA KABLI D. Współczynniki obciążenia kabli w zależności od oporności cieplnej ziemi, wilgotności obszaru i rodzaju ziemi (według komentarza do francuskiej wersji IEC 364-523)
Tab. Z.1.11 SPOSÓB UŁOŻENIA D. Współczynniki poprawkowe dla wielotorowego układania kabli bezpośrednio w ziemi
Tab. Z.1.12 SPOSÓB UŁOŻENIA D. Współczynniki poprawkowe przy ułożeniu kilku kabli wielożyłowych w oddzielnych przepustach rurowych w ziemi
Tab. Z.1.13 SPOSÓB UŁOŻENIA D. Współczynniki poprawkowe przy ułożeniu kilku kabli jednożyłowych w oddzielnych przepustach rurowych w ziemi
Tab. Z.1.14 SPOSÓB UŁOŻENIA E. Dopuszczalna obciążalność prądowa w (A) kabli i przewodów wielożyłowych 2 lub 3 żyłami obciążonymi, ułożonych w powietrzu, w odległości od ściany nie mniejszej niż 0,3 średnicy przewodu
Tab. Z.1.15 SPOSÓB UŁOŻENIA E. Współczynniki poprawkowe dla sposobu ułożenia H w korytkach bez perforacji
Tab. Z.1.16 SPOSÓB UŁOŻENIA E. Współczynniki poprawkowe dla sposobu ułożenia J w korytkach z perforacją
Tab. Z.1.17 SPOSÓB UŁOŻENIA E. Współczynniki poprawkowe dla sposobu ułożenia K w pionowych korytkach z perforacji
Tab. Z.1.18 SPOSÓB UŁOŻENIA E. Współczynniki poprawkowe dla sposobu ułożenia L: na drabinkach kablowych, na uchwytach, na wieszakach lub linkach nośnych
Tab. Z.1.19 SPOSÓB UŁOŻENIA F. Dopuszczalna obciążalność prądowa w [A] przewodów i kabli jednożyłowych stykających się z sobą, ułożonych w powietrzu według sposobu F, odległych od ściany co najmniej o jedną średnicę przewodu lub kabla
Tab. Z.1.20 SPOSÓB UŁOŻENIA F. Współczynniki poprawkowe dla sposobu ułożenia M w korytkach poziomych bez perforacji
Tab. Z.1.21 SPOSÓB UŁOŻENIA F. Współczynniki poprawkowe dla sposobu ułożenia N w korytkach poziomych z perforacją
Tab. Z.1.22 SPOSÓB UŁOŻENIA F. Współczynniki poprawkowe dla sposobu ułożenia P w korytkach pionowych z perforacją
Tab. Z.1.23 SPOSÓB UŁOŻENIA F. Współczynniki poprawkowe dla sposobu ułożenia Q na: drabinkach kablowych, w wiązkach w powietrzu na uchwytach, na wieszakach lub linkach nośnych
Tab. Z.1.24 SPOSÓB UŁOŻENIA G. Dopuszczalna obciążalność prądowa w [A] 3 przewodów jednożyłowych w powietrzu, w układzie płaskim, oddalonych od siebie o jedną średnicę i od ściany co najmniej o jedną średnicę przewodu
Tab. Z.1.25 Wymagane minimalne przekroje przewodów ochronnych PE
Tab. Z.1.26 Zasady doboru napięcia nominalnego kabli o izolacji papierowej przesyconej lub z tworzyw sztucznych do warunków sieci
Tab. Z.1.27 Kable do budowy linii średniego napięcia od 3,6/6 do 18/30 kV
Tab. Z.1.28 Obciążalność długotrwała przy prądzie przemiennym kabli elektroenergetycznych trzyżyłowych z żyłami aluminiowymi o izolacji papierowej przesyconej syciwem nieściekającym, z powłoką ołowianą, opancerzonych lub nieopancerzonych, z osłoną włóknistą lub polwinitową, ułożonych w linii
pojedynczo, bezpośrednio w ziemi, przy współczynniku obciążenia 0,7 (uwzględniono migrację wilgoci w obszarze objętym izotermą +35°C) oraz prowadzonych pojedynczo w instalacjach napowietrznych chronionych przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych
Tab. Z.1.29 Obciążalność długotrwała przy prądzie przemiennym kabli elektroenergetycznych trzyżyłowych z żyłami aluminiowymi o izolacji i powłoce polwinitowej, opancerzonych lub nieopancerzonych, z osłoną polwinitową, na napięcie nominalne 3,6/6 kV, ułożonych w linii pojedynczo, bezpośrednio
w ziemi, przy współczynniku obciążenia 0,7 (uwzględniono migrację wilgoci w obszarze objętym izotermą +35°C) oraz prowadzonych pojedynczo w instalacjach napowietrznych chronionych przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych
Tab. Z.1.30 Obliczeniowe temperatury otoczenia przyjęte do wyznaczania obciążalności prądowej kabli i przewodów elektroenergetycznych izolowanych
Tab. Z.1.31 Obciążalność zwarciowa jednosekundowa przewodów lub kabli elektroenergetycznych z żyłami miedzianymi lub aluminiowymi wyznaczona przy założeniu nagrzewania adiabatycznego
Tab. Z.1.32 Obciążalność zwarciowa żył powrotnych kabli elektroenergetycznych o izolacji z polietylenu usieciowanego na napięcie nominalne do 18/30 kV
Tab. Z.1.33 Wybrane oznaczenia kabli wg PN-HD 361 S3:2002
Rys. Z.1.1 Oznaczenie kabla zgodnie z normą PN-HD 361 S3:2002
Tab. Z.1.34 Oznaczenia kabla kodem opisującym budowę kabla:
Tab. Z.1.35 Temperatury dopuszczalne przy zwarciach i znamionowe gęstości prądu zwarciowego dla kabli z izolacją polwinitową
Tab. Z.1.36 Temperatury dopuszczalne przy zwarciach i znamionowe gęstości prądu zwarciowego dla kabli o izolacji z polietylenu usieciowanego
Tab. Z.1.37 Znamionowa obciążalność prądowa długotrwała kabli ułożonych w ziemi (wartości zalecane) dla kabli z żyłami miedzianymi – N2XY, N2X2Y; N2XCWY; N2XCW2Y; z żyłami aluminiowymi – NA2XY, NA2X2Y; NA2XCWY; NA2XCW2Y
Tab. Z.1.38 Znamionowa obciążalność prądowa długotrwała kabli ułożonych w ziemi (wartości zalecane) dla kabli z żyłami miedzianymi – NYY; NYCWY; NYCY; ; z żyłami aluminiowymi – NAYY; NAYCWY; NAYCY;
Tab. Z.1.39 Maksymalna obciążalność prądowa kabla wielożyłowego ułożonego i eksploatowanego w ziemi (4 żyły obciążone prądowo, U=1000V)
Tab. Z.1.40 Współczynniki przeliczeniowe dotyczące głębokości ułożenia (U=1000V)
Tab. Z.1.41 Współczynniki przeliczeniowe dotyczące zbliżenia z innymi kablami (kable podziemne)
Tab. Z.1.42 Współczynniki przeliczeniowe dla kabli ułożonych w ziemi w zależności od temperatury otoczenia
Tab. Z.1.43 Współczynniki przeliczeniowe dla kabli wielożyłowych ułożonych w ziemi w zależności od rezystywności cieplnej ziemi
Tab. Z.1.44 Współczynniki przeliczeniowe dla kabli w zależności od rodzaju kanału, korytka lub przepustu, w którym został ułożony
Tab. Z.1.45 Współczynniki przeliczeniowe dla kabli wielożyłowych (4 żyły obciążone prądowo) w przypadku zbliżenia z innymi kablami w kanałach i korytkach kablowych oraz w przepustach
Tab. Z.1.46 Znamionowa obciążalność prądowa długotrwała kabli ułożonych w powietrzu (wartości zalecane) dla kabli z żyłami miedzianymi – N2XY, N2X2Y; N2XCWY; N2XCW2Y; z żyłami aluminiowymi – NA2XY, NA2X2Y; NA2XCWY; NA2XCW2Y
Tab. Z.1.47 Znamionowa obciążalność prądowa długotrwała kabli ułożonych w powietrzu (wartości zalecane) dla kabli z żyłami miedzianymi – NYY; NYCWY; NYCY; z żyłami aluminiowymi – NAYY; NAYCWY; NAYCY
Tab. Z.1.48 Maksymalna obciążalność prądowa kabla wielożyłowego ułożonego i eksploatowanego w powietrzu (4 żyły obciążone prądowo, U=1000V)
Tab. Z.1.49 Współczynniki przeliczeniowe dla kabli ułożonych w powietrzu w zależności od temperatury powietrza
Tab. Z.1.50 Współczynniki przeliczeniowe w przypadku zbliżenia z innymi kablami (ułożonymi w powietrzu)
Załącznik 2 – Symbole graficzne stosowane w schematach elektrycznych i mapach geodezyjnych (wybrane) 554
Tab. Z.2.1 Symbole elektryczne, dokumentacja geodezyjna
Tab. Z.2.2 Symbole używane do opisu mapy zasadniczej
Tab. Z.2.3 Symbole używane do opisu mapy przeglądowej
Załącznik 3 – Tabele rezystancji i reaktancji transformatorów, linii napowietrznych i kabli (wybranych) 567
Tab. Z.3.1 Tabela rezystancji i reaktancji transformatorów obliczone przy napięciu Un = 420 V
Tab. Z.3.2 Tabela rezystancji i reaktancji linii napowietrznych
Tab. Z.3.3 Tabela rezystancji i reaktancji linii kablowych
Tab. Z.3.4 Tabela reaktancji kabli AsXs oraz AsXSn
Załącznik 4 – Przegląd i kontrola instalacji elektrycznych i instalacji (urządzeń) piorunochronnych w budynku 569
Wzór Z.4.1 Protokół badań odbiorczych instalacji elektrycznych
Wzór Z.4.2 Protokół z pomiarów skuteczności ochrony przeciwporażeniowej w instalacjach elektrycznych z zabezpieczeniami nadprądowymi
Wzór Z.4.3 Protokół z pomiarów skuteczności ochrony przeciwporażeniowej w instalacjach elektrycznych zabezpieczonych wyłącznikami ochronnymi różnicowoprądowymi
Wzór Z.4.4 Protokół z pomiarów rezystancji izolacji instalacji elektrycznych
Wzór Z.4.5 Protokół z pomiarów rezystancji uziomów
Wzór Z.4.6 Metryka urządzenia piorunochronnego
Wzór Z.4.7 Protokół badań urządzenia piorunochronnego
Załącznik 5 – Ochrona sprzętu i urządzeń elektrycznych przez obudowy 584
Tab. Z.5.1 Stopnie ochrony zapewnione przez obudow� (kod IP) – podstawowe oznaczenia
Tab. Z.5.2 Stopnie ochrony zapewnione przez obudowę (kod IP) – dodatkowe oznaczenia
Tab. Z.5.3 Dodatkowe oznaczenia w kodzie IP–stopień odporności urządzeń na udar me cha nicz ny IK [162-z1]
Załącznik 6 – Wybrane definicje z zakresu elektryki 586
Załącznik 7 – Zasady udzielania świadectw kwalifikacyjnych D i E 595
Grupa 1: sieci, urządzenia i instalacje elektryczne
Wzór świadectwa kwalifikacyjnego
Załącznik 8 – Charakterystyki wybranych aparatów elektrycznych 600
1. Wkładki topikowe instalacyjne BiWts, BiWtz 600
Rys. Z.8.1 Charakterystyki pasmowe t-I wkładek topikowych BiWts 2, 6 i 25 A na napięcie 500, 600 V.
Rys. Z.8.2 Charakterystyki pasmowe t-I wkładek topikowych BiWts 4 i 10 A na napięcie 500, 600 V.
Rys. Z.8.3 Charakterystyki pasmowe t-I wkładek topikowych BiWts 16, 50 i 125 A na napięcie 500, 600 V.
Rys. Z.8.4 Charakterystyki pasmowe t-I wkładek topikowych BiWts 20, 40 i 100 A na napięcie 500, 600 V.
Rys. Z.8.5 Charakterystyki pasmowe t-I wkładek topikowych BiWts 32, 63 i 160 A na napięcie 500, 600 V.
Rys. Z.8.6 Charakterystyki pasmowe t-I wkładek topikowych BiWts 35, 80 i 200 A na napięcie 500, 600 V.
Rys. Z.8.7 Charakterystyki najmniejszych całek Joule’a dla wybranych wkładek BiWts
Rys. Z.8.8 Charakterystyki największych całek Joule’a dla wybranych wkładek BiWts
Rys. Z.8.9 Charakterystyki prądów ograniczonych dla wybranych wkładek BiWts przy prądzie przemiennym.
Rys. Z.8.10 Charakterystyki pasmowe t-I wkładek topikowych BiWtz 2, 6, 25, 50 A i 100 A na napięcie 500, 600 V.
Rys. Z.8.11 Charakterystyki pasmowe t-I wkładek topikowych BiWtz 4, 10, 20, 40 i 80A na napięcie 500, 600 V.
Rys. Z.8.12 Charakterystyki pasmowe t-I wkładek topikowych BiWtz 16, 32 i 63 A na napięcie 500, 600 V.
Rys. Z.8.13 Charakterystyki pasmowe t-I wkładek topikowych BiWtz 35 na napięcie 500, 600 V.
Rys. Z.8.14 Charakterystyki prądów ograniczonych dla wybranych wkładek BiWtz przy prądzie przemiennym.
Rys. Z.8.15 Charakterystyki najmniejszych całek Joule’a wyłączalnych dla wybranych wkładek BiWtz
Rys. Z.8.16 Charakterystyki największych całek Joule’a wyłączalnych dla wybranych wkładek BiWtz
2. Wkładki topikowe D0 608
Rys. Z.8.17 Charakterystyki pasmowe t-I wkładek topikowych D0 1 i D0 2: 2, 6, 16, 25 i 50 A.
Rys. Z.8.18 Charakterystyki pasmowe t-I wkładek topikowych D0 1 i D0 2: 4, 10, 20, 35 i 63 A.
Rys. Z.8.19 Charakterystyki prądów ograniczonych dla wkładek D0 przy prądzie przemiennym.
3. Wkładki topikowe przemysłowe zwłoczne gL-gG oraz szybkie gF 610
Rys. Z.8.20 Charakterystyki pasmowe t-I dla wkładek topikowych WT-/gG: 4, 10, 20, 32, 50, 80, 125, 200, 315, 500, 800 i 1250 A.
Rys. Z.8.21 Charakterystyki pasmowe t-I dla wkładek topikowych WT-/gG: 2, 6, 16, 25, 40, 63, 100, 160, 250, 400, 630 i 1000 A.
Rys. Z.8.22 Charakterystyki prądów ograniczonych dla wkładek gL-gG przy prądzie przemiennym (500 V).
Rys. Z.8.23 Charakterystyki pasmowe t-I dla wkładek topikowych WT-1/gF i WT 00/gF: 20, 50 i 160A.
Rys. Z.8.24 Charakterystyki pasmowe t-I dla wkładek topikowych WT-1/gF i WT 00/gF: 25, 63 i 200A.
Rys. Z.8.25 Charakterystyki pasmowe t-I dla wkładek topikowych WT-1/gF i WT 00/gF: 32, 80 i 250A.
Rys. Z.8.26 Charakterystyki pasmowe t-I dla wkładek topikowych WT-1/gF i WT 00/gF: 40 i 125A.
Rys. Z.8.27 Charakterystyki pasmowe t-I dla wkładek topikowych WT-1/gF i WT 00/gF: 100 A.
Rys. Z.8.28 Charakterystyki prądów ograniczonych dla wkładek WT 00/gF: 20, 25, 32, 40, 50, 63, 80, 100 i 125 A.
Rys. Z.8.29 Charakterystyki prądów ograniczonych dla wkładek WT 00/gF: 20, 25, 32, 40, 50, 63, 80, 100, 125, 160, 200 i 250 A.
Rys. Z.8.30 Porównanie charakterystyk pasmowych wyłączników nadprądowych (charakterystyka A, B, C oraz D)
Tab. Z.8.1 Całki Joule'a wkładek topikowych gL-gG
Tab. Z.8.2 Wartość całek Joule'a przedłukowych i wyłączania wkładek topikowych WT-00/gF
Tab. Z.8.3 Wartość całek Joule'a przedłukowych i wyłączania wkładek topikowych WT-1/gF
Tab. Z.8.4 Umowny czas prób oraz prądy probiercze (Inf – dolny i If – górny) wkładek topikowych
Tab. Z.8.5 Kategorie użytkowania łączników manewrowych (styczników) nN dla prądu przemiennego (AC)
Tab. Z.8.6 Kategorie użytkowania łączników manewrowych (styczników) nN dla prądu stałego (DC)
Załącznik 9 – Wykaz wybranych Polskich Norm elektrycznych 619
1) PN-IEC 619
2) PN-EN 623
3) PN-E- 635
4) PN- . 635
5) PN-EN ISO 636
6) SEP-E- 636
7) PN-HD 637
8) Inne normy 637
Załącznik 10 – Tabele pomocnicze do oceny skuteczności samoczynnego wyłączenia zasilania 638
Tab. Z.10.1 Wartości prądów samoczynnego wyłączania dla bezpieczników BiWts-E27
Tab. Z.10.2 Wartości prądów samoczynnego wyłączania dla bezpieczników BiWtz-E27
Tab. Z.10.3 Wartości prądów samoczynnego wyłączania dla bezpieczników DOgG
Tab. Z.10.4 Wartości prądów samoczynnego wyłączania dla bezpieczników WT00gG oraz WT1gG
Tab. Z.10.5 Wartości prądów samoczynnego wyłączania dla bezpieczników WT2gG
Tab. Z.10.6 Wartości prądów samoczynnego wyłączania dla bezpieczników WT00gF
Tab. Z.10.7 Wartości prądów samoczynnego wyłączania dla bezpieczników WT1gF
Tab. Z.10.8 Wartości prądów samoczynnego wyłączania dla wyłączników instalacyjnych o charakterystyce B; C; D
Tab. Z.10.9 Wartości współczynników k obowiązujące do 31 stycznia 1991 ro ku
DODATKI 643
Dodatek 1 – Zasady opracowywania instrukcji techniczno-ruchowej dla rozdzielnic SN i WN 645
Dodatek 2 – Wymagania dotyczące instalowania przeciwpożarowego wyłącznika prądu 653
Dodatek 3 – Oświetlenie awaryjne w budynkach – wymagania i zasady zasilania 656
Dodatek 4 – Ochrona przepięciowa w instalacjach elektrycznych obiektów budowlanych (zagadnienia wybrane) 669
Dodatek 5 – Zagrożenia pożarowe oraz porażeniowe pochodzące od ograniczników przepięć 681
Dodatek 6 – Urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem oraz sterowanie wentylacją w pomieszczeniach ładowania akumulatorów. Zagadnienia wybrane 692
Dodatek 7 – Wymagania odległościowe dla sieci elektroenergetycznych od budynków 706
Dodatek 8 – Zasady projektowania sterowań instalacjami do odprowadzania dymu i ciepła 722
Dodatek 9 – Podstawy projektowania ogrzewania elektrycznego 746
Dodatek 10 – Ochrona pożarowa kanałów i tuneli kablowych 767
Dodatek 11 – Przykłady specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych – płyta CD