I - IV KWARTAŁ
ROK 1948
ZAPISKI
TOWARZYSTWA NAUKOWEGO W TORUNIU
KWARTALNIK POŚWIĘCONY HISTORII WIELKIEGO POMORZA
TOM XIV
ZESZYT 1-4
T O RUŃ
NAKŁADEM TOWARZYSTWA NAUKOWEGO W TORUNIU
Z Z A S I ŁK U PREZYDIUM RADY MINISTRÓW i WYDZIAŁU NAUKI MINISTERSTWA OŚWIATY
SKŁAD GŁÓWNY: TORUŃ, WYSOKA 16
1 9 4 8
ZAPISKI
TOWARZYSTWA NAUKOWEGO
W TORUNIU
KWARTALNIK POŚWIĘCONY HISTORII WIELKIEGO POMORZA TOM XIV za rok 1848 NR 1—4 (137-140)
TREŚĆ TOMU XIV
Str
OD REDAKCJI.............. 7
ARTYKUŁY
OSMÓLSKA - PISKORSKA BOŻENA : Towarzystwo Naukowe
w Toruniu. Powstanie i zarys dziejów 1875—1948 ... 9
GUMOWSKI MARIAN : „Królowie Słowiańscy".....29
Ks. CZAPLEWSKI PAWEŁ : Hipoteza o pochodzeniu szlachty kaszubskiej ..............35
KŁODZIŃSKI ADAM : Z dziejów pierwszego krakowskiego buntu
wójta Alberta.............45
GUMOWSKI MARIAN : Bracia Gobeliusze......57
ZDRÓJKOWSKI ZBIGNIEW : Kilka uwag o występowaniu języka polskiego w aktach miast Ziemi Chełmińskiej .... 79
LECHICKA JADWIGA : Spory gospodarcze polsko - gdańskie
w drugiej połowie XVIII wieku.........95
DROBNE PRACE I MATfRIAŁY
GÓRSKI KAROL : Zagadnienie produkcji mikrofilmowych odbitek pozytywów w zastosowaniu do źródeł historycznych . . 109
CHYCZEWSKI JERZY : Prace konserwatorskie na terenie województwa pomorskiego w okresie 1320—1939 ..... 121
RECENZJE
SW. WOJCIECH 997—1947, Księga pamiątkowa pod redakcją Zbigniewa Bernackiego, Feliksa Jordana, Kiryła Sosnowskiego, Mieczysława Suchockiego. Gniezno 1947, str. 371. (Rec. K a-rolGórski).............155
WIDAJEWICZ JÓZEF, Niemcy wobec Słowian połabskich, Poznań,
1946, str. 63. (Rec. Kazimierz Śląski).....156
TYMIENIECKI KAZIMIERZ, Dzieje Niemiec do początku ery nowożytnej. Studium Niemcoznawcze Instytutu Zachodniego Nr 1, Poznań 1948, str. 664 (Rec. K a r o 1 G ó r s k i) . . 157
.„ARCHIWUM WYBICKIEGO" tom pierwszy (1768—1801), zebrał i wydał A. M. S k a ł k o w s k i, Gdańsk, nakładem Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki w Gdańsku; z zasiłku Prez. Rady Ministrów i Ministerstwa Oświaty 1948, str. nieliczbowa-wanych 6, liczbowanych XIII + 541 (Rec. Jadwiga L e-c h i c k a) ..............
KRONIKA
KRONIKA NAUKOWA TORUNIA za okres 1. II. 1945 —- 31. XII. 1947. (Zestawił Józef Rumiński)........
OD REDAKCJI
Poczynając od niniejszego XIV tomu stają się »Zapiski« organem, poświęconym wyłącznie historii Wielkiego Pomorza, pojętego w znaczeniu geograficznym, jako regionu ograniczonego Odrą, Łyna, Notecią i Bałtykiem. Tym samym czasopismo nasze, które dotąd publikowało prace z zakresu różnych specjalności, choć z dużą przewagą historycznych, zacieśnia i precyzuje obecnie swój charakter pod względem tematowym, rozszerza natomiast zasięg swych zainteresowań terenowo, stosownie do potrzeb i zadań obecnej, szczęśliwie zmienionej rzeczywistości ■ dziejowej. Zgodnie więc z zasadami specjalizacji naukowej, która wymaga pogłębienia, a zatem ograniczenia dziedzin badania, czasopismo nasze pragnie zachować w rzędzie periodyków historycznych miejsce, jakie zajmowało w okresie najtrudniejszych walk o utrzymanie narodowości i kultury polskiej na Pomorzu.
Zmianę charakteru naszego czasopisma, zdaniem naszym ze wszech miar pożądaną i wskazaną, umożliwia znaczny to ostatnim czasie rozwój Towarzystwa Naukowego w Toruniu, wszechstronny rozrost jego agend naukowych, a nie mniej utworzenie szeregu nowych wydawnictw dla poszczególnych zadań. W związku z tym publikację sprawozdań z działalności naukowej i administracyjnej Towarzystwa, czemu dotąd również służyło nasze pismo, przejął nowy organ pt. »Sprawozdania Towa-rzysttoa Naukowego w Toruniu«. t
Zmiana charakteru naszego pisma znalazła swój zewnętrzny wyraz ■w częścioivej zmianie jego podtytułu.
CYTATY Z KSIĄŻKI
"JADWIGA LECHICKA
SPORY GOSPODARCZE POLSKO-GDAŃSKIE W DRUGIEJ POŁOWIE XVIII W.
Dotychczasowe badania nad dziejami Gdańska wykazujące niezbicie najściślejszy związek tej metropolii bałtyckiej z Rzeczypospolitą prawie na całej przestrzeni dziejów, ogniskowały się przeważnie około zagadnień ogólnych: politycznych, ustrojowych i kulturalnych, rzadziej ogół-no-gospodarczych, zostawiając często na uboczu sprawy codziennego współżycia opartego o interesy zawodowe i różne nieporozumienia, czy konflikty, które życie codzienne ze sobą zazwyczaj niesie.
Zadaniem niniejszego szkicu jest rzucenie nieco światła na jedną z ciekawszych stron tej nie we wszystkich okresach poznanej dziedziny. Zacieśniając opis polsko-gdańskich nieporozumień, lub jakby kto pragnął nazwać: targów finansowych do drugiej połowy XVIII w. z góry mo-żnaby założyć, że jest on, być może, tylko fragmentem pewnego stałego nurtu pomiędzy wymienionymi stronami, nurtu posiadającego prawdopodobnie o wiele częstsze i liczniejsze antecedencje. W takim wypadku sprawa nabrać by mogła szerszego znaczenia wiążąc się z całokształtem rozwoju stosunków polsko-gdańskich. Normalnie przy dotychczasowym opracowywaniu ogólnej histori Gdańska w związku z dziejami Polski, wysuwało się i do tej pory stałe wysuwa się bezapelacyjną tezę o ścisłym i nierozerwalnym związku tego miasta z krajem. Przytaczało się i przytacza całe mnóstwo przykładów: wierności politycznej Gdańszczan, ich gotowości do obrony ścisłego związku z Rzeczpospolitą i na jej udowodnienie cytuje się szereg przykładów ofiar, nawet śmierci obywateli gdańskich. Wszystko to niewątpliwie było i jest prawdą historyczną, którą możnaby i należy jeszcze dalej uzupełniać. Ale również bezsporną wydaje się prawdą i to, że przywiązanie Gdańska do Polski na przestrzeni wielu wieków łączyło się i wiązało najściślej z jego tylko materialnymi interesami jako bałtyckiego portu handlowego, i że przynależność do Rzeczypospolitej traktował on dość często tylko jako dobry interes kupiecki w danym okresie czasu. Ilekroć ten interes zaczynał się chwiać, lub gdy mu cokolwiek zagrażało, czy zagrażać mogło, Gdańszczanie myśleli wówczas tylko o sobie nie dbając zupełnie o zasadniczą i integralną podstawę związku ze swoim głównym zapleczem. Obok zatym oficjalnej politycznej lojalności i wierności, snuje się dość często na przestrzeni dziejów, bez mała już od roku 1308, kiedy element niemiecki wziął w mieście górę. dążność Gdańszczan do sparaliżowania np. morskiej polityki ogólno-polskiej, tak ważnej dla całości państwa..."
| kliknij aby powiększyćGaleria zdjęć |    |
Liczba stron: 180
Stan: DOBRY
Koszt wysyłki: 6
TYLKO JEDNO WYDANIE. NISKI NAKŁAD 600 EGZEMPLARZY
Na moich aukcjach wystawiłem kilka książek poświęconych "HISTORII WIELKIEGO POMORZA" wydanych przez TOWARZYSTWO NAUKOWE W TORUNIU.
|
|
|
|
|
