W poszczególnych fragmentach pracy Autorka analizuje (i interpretuje) elementy tragiczne i groteskowe, występujące w różnych XVI- i XVII-wiecznych tekstach przynależnych albo do szeroko rozumianej literatury, albo sytuujących się na pograniczu literatury i publicystyki.
Postawy „tragiczna” i „groteskowa” – pomimo sygnalizowanych przez Autorkę książki różnic między nimi – mają jednak wspólne źródło: są mianowicie wyrazem konfliktu pomiędzy ludzkimi wyobrażeniami o życiu a samym życiem. W „grotesce” zawsze jest jednak miejsce na komizm (nawet jeśli jego efektem staje się śmiech „złowrogi” czy „szalony”, eksponujący lęk i bezradność jednostki). Postawa „tragiczna” zakłada natomiast powagę, skupienie, próbę rozumowego „uporządkowania” świata.
Wydobycie rysów nie tylko różniących, ale też wspólnych dla obydwu postaw stanowi o specyfice prezentowanej książki.