| |
Mikołaj Gładysz
ZAPOMNIANI KRZYŻOWCY
POLSKA WOBEC RUCHU KRUCJATOWEGO W XII-XIII WIEKU
Warszawa 2002
wyd. I, ss. 374
format B5
oprawa twarda lakierowana
stan idealny (nowa)
Różne szkoły historyczne, stając wobec pytania czym naprawdę były wyprawy krzyżowe, proponowały całkiem odmienne odpowiedzi. W zależności od przyjętej perspektywy badawczej widziano w krucjatach: emanację etosu rycerskiego, masową manifestację średniowiecznej religijności, ruch społeczny, przejaw europejskiego imperializmu czy też owoc politycznych ambicji papiestwa, monarchów i feudałów. Chociaż większość z tych interpretacji wciąż znajduje swoich zwolenników, w ostatnich latach wyraźną przewagę mają ci historycy, którzy uważają, że aby zrozumieć ten krucjatowy fenomen, należy badać średniowieczną mentalność, a zwłaszcza religijność ówczesnego człowieka. Współcześni badacze ruchu krucjatowego odeszli od rozpowszechnionych wcześniej tez o głównie społeczno–ekonomicznym podłożu wypraw krzyżowych, koncentrując się na kwestiach ideologicznych, kulturowych i psychologicznych.
Na obecnym etapie badań musimy przyjąć, że pod pojęciem „ruch krucjatowy” kryje się wielowymiarowy fenomen kulturowy, wyrosły w chrześcijaństwie łacińskim na gruncie połączenia dwóch znacznie starszych zjawisk: pielgrzymki i świętej wojny. Pomyślana pierwotnie jako „zbrojna pielgrzymka” dla odzyskania Ziemi Świętej z rąk muzułmanów, koncepcja krucjaty dość szybko zmieniła się w odmianę wojny w obronie Kościoła i wiary.
W książce przedstawiony jest charakter polskiego zaangażowania w ruch krucjatowy oraz jego rolę w dziejach XII–XIII–wiecznej Polski. Na podstawie analizy materiału źródłowego autor udowadnia, że obowiązek udziału w wyprawach krzyżowych spełniany był przez polskie rycerstwo na większą skalę, niż sądzić można z ułamkowych wiadomości źródłowych. Jednak uznanie, że skala udziału polskiego rycerstwa w ruchu krucjatowym była większa, niż zwykło się powszechnie sądzić, nie zmienia faktu, że była ona znacznie mniejsza od analogicznego wkładu rycerstwa francuskiego czy angielskiego.
Treść:
- 1095–1141: echa Clermont;
- 1146–1149: wobec Drugiej Krucjaty;
- 1147: krucjaty północne (Krucjata Połabska, Wyprawa pruska);
- 1153–1187: krzyżowcy — pielgrzymi — fundatorzy (Wyprawa Henryka Sandomierskiego (1153–1154); Wyprawa Jaksy z Miechowa (1162–1163); Pierwsze fundacje krzyżowe);
- 1187–1193: wobec Trzeciej Krucjaty;
- 1213–1221: wobec Piątej Krucjaty;
- 1217–1225: zbrojne ramię misji pruskiej;
- 1225–1235: wspierając zakony krzyżowe;
- 1240–1248: krucjata na wszystkich frontach (Przeciwko cesarzowi (1239/1240–1241); Przeciwko Mongołom (1241); Przeciwko Prusom (1243–1247); Po Pierwszym Soborze Lyońskim (1245–1248);
- 1248–1260: niezrealizowane projekty (Przeciwko Litwinom i Jaćwingom (1246–1248); Przeciwko Mongołom (1253) Przeciwko Litwinom i Jaćwingom (1255–1257); Przeciwko Bolesławowi Rogatce (1257); Przeciwko Mongołom (1258–1260);
- 1261–1273: próba odwrócenia tendencji (Przeciwko Bałtom (1261–1265);Na pomoc Ziemi Świętej (1261–1268); Na odsiecz Cesarstwu Łacińskiemu (1262); Przeciwko Kumanom i Mongołom (1264–1265);
- 1274–1291: ostateczna zmiana formuły (Na pomoc Ziemi Świętej (1274–1291); Przeciwko Mongołom (1284?); Przeciwko Henrykowi IV Probusowi (1287); Przeciwko Kumanom i Mongołom (1287–1288); Wobec utraty Ziemi Świętej (1291);
- Zakończenie;
- Kalendarium.
• • • •
Zapraszam do licytacji.
 |
|
|
|
|
