Iwona Sowińska
POLSKA MUZYKA FILMOWA
1945 — 1968
wyd. Katowice 2006, stron 302, bibliogr., filmogr., indeksy, summ., rés., oprawa miękka matowa, format ok. 17 cm x 24 cm
Nakład tylko : 350 + 50 egz. !!!
Monografia otrzymała Nagrodę im. Bolesława Michałka [przyznawaną od 1997 roku przez miesięcznik „Kino"] dla najlepszej w roku 2007 polskiej książki traktującej o filmie.
Z informacji wydawniczej :
Książka Iwony Sowińskiej to pierwsza w polskim piśmiennictwie próba historycznego opisu tytułowego zjawiska. Sytuuje się ona na przecięciu się trzech sił: muzyki jako takiej, kina oraz przeobrażającej się — nie tylko pod wpływem przemian politycznych — kultury. Muzyka filmowa rozpatrywana jest zawsze w kontekście dzieła, w którym się pojawia, a zarazem w kontekstach wobec dzieła zewnętrznych: dominujących poetyk filmowych i muzycznych, z uwzględnieniem czynników politycznych, produkcyjnych i innych. Książka składa się z dwóch części — granicę między nimi wyznacza rok 1956, kiedy to ściśle splotły się trzy determinanty muzyki filmowej: muzyka, kino i polityka.
WSTĘP :
Interpretator dziejów polskiej muzyki filmowej stawia się w ambiwalentnej sytuacji. Z jednej strony, wolny jest od dyskomfortu wynikającego z historiograficznej nadprodukcji i od obowiązku komentowania cudzych interpretacji, na czym przedwcześnie mogłaby się wyczerpać jego energia. Z drugiej jednak strony, nie zaznaje komfortu posiadania solidnego zaplecza w postaci bogatej literatury przedmiotu. W 1964 roku ukazały się dwie fundamentalne prace teoretyczne: Rola muzyki w filmie Alicji Helman oraz Estetyka muzyki filmowej Zofii Lissy. Natomiast historia tej dziedziny twórczości nie doczekała się u nas podobnej syntezy. Ani wówczas, ani potem.
Powstawały wprawdzie teksty poświęcone zagadnieniom szczegółowym — filmowej twórczości wybitnych kompozytorów lub inspirującym muzycznie filmom, tekstów tych nie było jednak wiele. Przy tym część z nich miała charakter publicystyczny, a jeszcze inna część nigdy nie doczekała się publikacji i dostępna jest jedynie w bibliotekach ośrodków akademickich.
Wypowiedzi te, borykając się — każda po swojemu — ze starym muzykologicznym dylematem: z rozdarciem między językiem „poetyckim" a językiem „techniczno-opisowym", stanowią świadectwo czyichś wzruszeń lub czyjejś analitycznej dociekliwości, lecz dowodzą zarazem, że wciąż niemało zostało do napisania.
Niemal wszystko, czym żyła muzyka filmowa w różnych okresach swej historii, zarówno na Zachodzie jak i, w pewnym stopniu, na Wschodzie, miało polskie odpowiedniki. Miało, lecz tylko nominalnie. Odmienność genezy i funkcji, wynikająca z innych uwarunkowań socjokulturowych i technologicznych (brak mechanizmów rynkowych, rachityczna fonografia, raczkująca telewizja — by wymienić tylko kilka z nich), zwłaszcza zaś politycznych, sprawiała, że w Polsce mieliśmy do czynienia z rodzimym, specyficznym wariantem tendencji o charakterze globalnym — a przynajmniej uważanych za globalne przez autorów obierających euroamerykańską perspektywę. Te różnice mogą być nie do wyśledzenia w nutach, są natomiast wyzwaniem dla historyka i uzmysławiają potrzebę pisania monografii narodowych. Nie zastąpią ich żadne historie muzyki filmowej o uniwersalnych ambicjach.
Brak opracowań historycznych, brak monografii poświęconych muzyce kinematografii narodowych, brak monografii poświęconych kompozytorom oraz brak specyfikacji samej problematyki — musi budzić poważne zastrzeżenia co do wartości syntez i uogólnień, opierających się z konieczności na materiale wycinkowym, często przypadkowym oraz za każdym razem gromadzonym i porządkowanym na nowo,
zdiagnozowała sytuację z połowy lat sześćdziesiątych Alicja Helman. Dwadzieścia lat później ocena musiałaby brzmieć inaczej, choć akurat w odniesieniu do polskiej myśli filmowej zachowała niestety aktualność. Lata osiemdziesiąte przyniosły wyraźne ożywienie w światowym piśmiennictwie poświęconym dźwiękowi filmowemu, w tym muzyce. Lecz do większości ważnych książek, które ukazały się w tej i zwłaszcza w następnej dekadzie, odnieść by można uwagę, którą Dudley J. Andrew opatrzył swoje Główne teorie filmu: „Układ pracy wydać się może historyczny, ale jest to okoliczność raczej przypadkowa".
Jeśliby pokusić się o wskazanie orientacji dominującej w literaturze muzycznofilmowej, powiedzieć by należało: muzykę ujmuje się przede wszystkim jako byt estetyczny, a uwaga zostaje zogniskowana na jej funkcji w filmie traktowanym jako względnie autonomiczny tekst. Klasyczny repertuar pytań stawianych przez teoretyków wyglądałby tak:
Jaki wpływ wywiera medium filmowe na muzykę filmową, a jaki wpływ wywiera muzyka na kino? Czym jest „prawidłowa" równowaga estetyczna pomiędzy nimi i co sprawia, że muzyka jest dobra? Czym wyjaśnić przetrwanie muzyki akompaniującej przedstawieniom dramatycznym, a filmowi w szczególności? I co w ogóle uzasadnia badanie muzyki filmowej - poza zrozumieniem, że muzyka jest czasem informacyjna, czasem ekspresyjna, czasem obecna tylko po to, by wypełnić luki na ścieżce dźwiękowej lub dłużyzny opowiadania?
Poszukiwanie odpowiedzi na pytania tego rodzaju stanowi próbę uchwycenia esencji przedmiotu, lokowanej na przecięciu się dwóch sił. Oto bowiem o kształcie muzyki filmowej przesądza niemuzyczny kontekst (potrzeby narracji, współobecność innych elementów akustycznych itd.), lecz z drugiej strony — będąc filmową, muzyka ta nie przestaje być muzyką. Podlega więc czysto muzycznym prawom; jej macierzystym polem odniesienia ciągle pozostaje muzyka „jako taka".
Być może dlatego znamienny dla lat osiemdziesiątych „zwrot od poszukiwania znaczenia filmu w jego esencji do poszukiwania znaczenia filmu w jego historii", owocujący „teorią uhistorycznioną", na obszarze związanym z muzyką filmową dokonywał się (i dokonuje się nadal) z większymi niż gdzie indziej oporami. Przyjęcie perspektywy diachronicznej wymaga bowiem uwzględnienia dodatkowo trzeciej — poza kinem i muzyką — grupy czynników warunkujących tę dziedzinę. Są one kulturowej, a bywa że wręcz politycznej natury, i hipoteza, że właśnie owe konteksty, one zwłaszcza, określają estetyczne horyzonty muzyki filmowej, nie jest bezpodstawna. Mimo że w różnych okresach rozkład sił kształtuje się odmiennie.
W przeszłości kilkakrotnie zdarzyło się, że w następstwie politycznych zwrotów jednoczesnym przeobrażeniom ulegały i muzyka, i kino, a w ślad za nimi — muzyka filmowa, choć przemiany te mogły różnić się skalą. Dwa z takich momentów przesilenia pełnią w tej książce funkcję ramy: rok 1945 i 1968.
Pierwsza data, jak sądzę, nie wymaga komentarza obszerniejszego niż ten, który znalazł się w początkowym rozdziale. Z kolei rok 1968 stanowi oczywistą cezurę w naszej powojennej historii. Polityczny wstrząs w sposób radykalny wpłynął na wszystkie sfery kultury — również na kinematografię, a pośrednio też na muzykę. Zdaniem Andrzeja Chłopeckiego, jest uzasadnione, by w polskiej muzyce właśnie wtedy,
wokół roku 1968 sytuować pierwsze symptomy przechodzenia dwudziestowiecznego modernizmu w jego „styl późny". Polegałby on na postępującej, poszerzającej się postawie niewiary w postęp w dziedzinie sztuki — tak, jak wiara w postęp w życiu społecznym i politycznym okazała się złudzeniem. Naruszenie wiary w postęp liniowy — „od-do" — pociąga za sobą w następnych latach, bardzo gwałtowną polaryzację postaw estetycznych.
Pomiędzy tymi granicznymi datami mieści się rok 1956, kiedy to wyjątkowo ściśle splotły się trojakie determinanty muzyki filmowej: polityka, kino i muzyka. Żadna z nich nie pozostała tym, czym była poprzednio. Dlatego data ta wyznacza podział książki na dwie części.
Podział ten może się wydać zanadto generalizujący, jednakże przemawiają za nim racje wynikające z przyjęcia muzycznofilmowej perspektywy. Nie wyodrębniam 1949 roku, ponieważ zadekretowanie socrealizmu nie wywarło dostrzegalnego wpływu na wypracowane wcześniej sposoby posługiwania się muzyką w filmie. Powierzano jej te same funkcje, co w filmach powstałych tuż po wojnie, a to oznacza, że umiarkowana innowacyjność kina, które określiłabym jako „okołosocrealistyczne", nie naruszała konwencji obowiązujących w kinie klasycznym. Już więcej powodów znalazłoby się ku temu, by okres 1956 — 1968 rozdzielić na dwa: 1956 — 1964 i 1965 — 1968. A to dlatego, że sprawdzająca się w porządkowaniu złożonej rzeczywistości filmowej lat 1956 — 1964 kategoria nurtu muzycznego wyraźnie przestaje wystarczać. Filmy rozbrzmiewają muzyką, która nie jest ani czystym jazzem, ani awangardą; ani nie wraca do dziewiętnastowiecznej muzyki popularnej, ani nie zerka w stronę estrady. Krążąc „pomiędzy", jest wszystkim po trosze, niemniej nie rozkłada się jeszcze na idiolekty, po których w przyszłości da się bez trudu rozpoznać kompozytorów. To dopiero wstępna faza długotrwałego i nielinearnego procesu, który nabierze wyrazistości w następnej dekadzie — choć został on uruchomiony jeszcze przez emancypację kina i muzyki filmowej, będącą efektem popaździernikowych przemian. Rok 1965 nie stanowi cezury tak jednoznacznej i brzemiennej w skutki jak 1956. Dlatego tych kilka końcowych lat okresu, któremu książka jest poświęcona, włączam w większą całość.
Mimo że tytuł Polska muzyka filmowa zobowiązuje do uwzględnienia także innych — poza pełnometrażową fabułą — rodzajów filmowych, filmom krótkometrażowym różnego typu nie poświęcam tyle uwagi, na ile zasługują. Przywołuję je tylko wtedy, gdy bezpośrednio wiążą się z aktualnie omawianym problemem. Tymczasem fascynujący — również muzycznie — świat krótkich filmów ma swoją specyfikę, toteż przede wszystkim należałoby uchwycić i zinterpretować muzyczny wymiar tej odrębności. Uchyliłam się od podjęcia takiej próby, mając jednak świadomość, że obraz pewnego stadium naszej kultury, zobaczony ze swoistej perspektywy oferowanej przez muzykę filmową, na uwzględnieniu „innego kina" mógłby tylko zyskać.
Za pośrednictwem muzyki film otwiera się na kulturowy (a nawet: cywilizacyjny) kontekst w sposób wyjątkowy i zasługujący na uwagę, której dotąd mu skąpiono. Myśląc o szczególnym, pogranicznym fenomenie muzyki filmowej, niepodobna zajmować się tylko nutami.
SPIS TREŚCI :
Wstęp
CZĘŚĆ PIERWSZA : 1945 — 1955
Rozdział I : Poza zasadą oryginalności
Neoklasyczny ład Realizm w muzyce. Instrukcja obsługi Tonacje mimikry. Muzycy wobec socrealizmu Niebo autonomii, czyściec funkcjonalności Paradoks niesłyszalności. Muzyka w kinie klasycznym Romantyzm jako realizm dla mas Historia bez nazwisk Neutralność wzbroniona
Rozdział II : Brzmienie socrealizmu
Niekompletna lista zakazanych piosenek Klasyka w sieci niebezpiecznych związków Folklor lepszy i gorszy „Nikt nie weźmie pieśni nam ! " „Sentymentalizm, synkopy, brak cech mobilizujących", czyli muzyka rozrywkowa
CZĘŚĆ DRUGA : 1956 — 1968
Rozdział III : Kino od nowa
Rozdział IV : Lekcja muzycznej awangardy
Repetytorium z ekspresjonizmu W stronę nieoczywistości Muzyka na opak Wielki chłód Drogi do ciszy Muzyka w dialogu Awangardowe dziedzictwo
Rozdział V : Jazz: muzyka w czasie teraźniejszym
Między autoekspresją a stereotypem Jazz polemiczny Wojna się skończyła ! Czas prywatności Rytmy młodych Ku innym brzegom
Rozdział VI : Bigbit: „Bo kto śpiewa, ten nie grzeszy"
Kryptonim Bigbit (Pół)głos „stłumionego pokolenia" Z komfortowego dystansu Być jak West Side Story, czyli rodzime musicale Smutek parodii
Rozdział VII : Przed nową zmianą: 1965 — 1968
Miejsca opuszczane, miejsca wypełnianie Komeda: pożegnanie Kilar: muzyka z muzyki Klasyka na co dzień — klasyka na zawsze Debiut Koniecznego: ocalanie tradycji
Zakończenie
Bibliografia
Filmografia (wybór)
Indeks filmów
Indeks nazwisk
Summary Resume
Filmografia (wybór)
1945
2x2=4 (krm.) Reż. A. Bohdziewicz. Muz. R. Palester
Ballada f-moll (krm.) Reż. A. Panufnik. Tylko muzyka adaptowana
1946
Dwie godziny Reż. S. Wohl, J. Wyszomirski. Muz. R. Palester Premiera: 1957
Ręce dziecka (krm.) Reż. T. Makarczyński. Muz. A. Panufnik
Suita warszawska (krm.) Reż. T. Makarczyński. Muz. W. Lutosławski
1947
Zakazane piosenki Reż. L. Buczkowski. Muz. R. Palester
1948
Ostatni etap Reż. W. Jakubowska. Muz. R. Palester
Skarb Reż. L. Buczkowski. Muz. J. Harald
1949
Czarci żleb Reż. T. Kański, A. Vergano. Muz. K. Serocki
Robinson warszawski Reż. J. Zarzycki. Muz. R. Palester
Ulica Graniczna Reż. A. Ford. Muz. R. Palester, H. Kon
1950
Pierwszy start Reż. L. Buczkowski. Muz. J. Harald
Warszawska premiera Reż. J. Rybkowski. Oprac. muz. K. Sikorski
1951
Załoga Reż. J. Fethke. Muz. W. Krzemieński
1952
Młodość Chopina Reż. A. Ford. Muz. K. Serocki
Trzy opowieści Nowela I: Cement. Reż. C. Petelski Nowela II: Jacek. Reż. K. Nałęcki Nowela III: Sprawa konia. Reż. E. Poleska. Muz. T. Kiesewetter
1953
Autobus odjeżdża 6. 20 Reż. J. Rybkowski. Muz. S. Skrowaczewski
Piątka z ulicy Barskiej Reż. A. Ford. Muz. K. Serocki
Przygoda na Mariensztacie Reż. L. Buczkowski. Muz. C. Aniołkiewicz. Piosenki T. Sygietyński
Sprawa do załatwienia Reż. J. Fethke, J. Rybkowski. Muz. Z. Wiehler
1954
Niedaleko Warszawy Reż. M. Kaniewska. Muz. W. Krzemieński
Pokolenie Reż. A. Wajda. Muz. A. Markowski
1955 Irena do domu ! Reż. J. Fethke. Muz. W. Krzemieński
Uwaga, chuligani ! (krm.) Reż. J. Hoffman, E. Skórzewski
1956
Człowiek na torze Reż. A. Munk
Koniec nocy Reż. J. Dziedzina, P Komorowski, W. Uszycka. Muz. J. Kurczewski
Kanał Reż. A. Wajda. Muz. J. Krenz
Wraki Reż. E. i C. Petelscy. Muz. M. Wolberg
1957
Deszczowy lipiec Reż. L. Buczkowski. Muz. J. Harald
Eroica Reż. A. Munk. Muz. J. Krenz
Pętla Reż. W. J. Has. Muz. T. Baird
1958
Dom (krm.) Reż. W. Borowczyk, J. Lenica. Muz. W. Kotoński
Dwaj ludzie z szafą (krm.) Reż. R. Polański. Muz. K. T[rzciński] Komeda
Ostatni strzał Reż. Jan Rybkowski. Muz. H. Jabłoński, R. Kukulski, A. Kurylewicz, J. Matuszkiewicz
Ósmy dzień tygodnia Reż. A. Ford. Muz. K. Serocki Premiera: 1983
Popiół i diament Reż. A. Wajda. Oprac. muz. Wrocławski Kwintet Rytmiczny pod dyr. F. Nowaka
1959
Kamienne niebo Reż. E. i C. Petelscy. Muz. T. Baird
Krzyż Walecznych Reż. K. Kutz. Muz. A. Markowski
Lunatycy Reż. B. Poręba. Muz. W. Kilar
Zezowate szczęście Reż. A. Munk. Muz. J. Krenz. Piosenka A. Markowski
Pociąg Reż. J. Kawalerowicz. Muz. A. Kurylewicz
1960
Do widzenia, do jutra Reż. J. Morgenstern. Muz. K. T[rzciński] Komeda
Niewinni czarodzieje Reż. A. Wajda. Muz. K. T[rzciński] Komeda
Nikt nie woła Reż. K. Kutz. Muz. W. Kilar
Nóż w wodzie Reż. R. Polański. Muz K. T[rzciński] Komeda
Powrót Reż. J. Passendorfer. Muz. A. Kurylewicz
Szklana Góra Reż. P. Komorowski. Muz. K. T[rzciński] Komeda
1961
Ogniomistrz Kaleń Reż. E. i C.Petelscy. Muz. T. Baird
Zaduszki Reż. T. Konwicki. Tylko muzyka adaptowana
Zuzanna i chłopcy Reż. S. Możdżeński. Muz. A. Trzaskowski
1962
Głos z tamtego świata Reż. S. Różewicz. Muz. W. Kilar, J. Matuszkiewicz
Jak być kochaną Reż. J.W. Has. Oprac. muz. L. Kaszycki
1963
Dwa żebra Adama Reż. J. Morgenstern. Muz. J. Matuszkiewicz
Ich dzień powszedni Reż. A. Ścibor-Rylski. Muz. T. Baird, A. Trzaskowski
Milczenie Reż. K. Kutz. Muz. W. Kilar
Pasażerka Film ukończony po śmierci reżysera A. Munka (1961) przez W. Lesiewicza. Muz. T. Baird
Rozwodów nie będzie Reż. J.S. Stawiński. Nowela I: muz. J. Matuszkiewicz Nowela II i III: muz. A. Trzaskowski
Zbrodniarz i panna Reż. J. Nasfeter. Muz. K. T[rzciński] Komeda. Piosenki M. Sart
1964
Beata Reż. A. Sokołowska. Muz. J. Matuszkiewicz
Rękopis znaleziony w Saragossie Reż. W.J. Has. Muz. K. Penderecki
Rysopis Reż. J. Skolimowski. Muz. K. Sadowski
1965
Faraon Reż. J. Kwalerowicz. Muz. A. Walaciński
Pingwin Reż. J.S. Stawiński. Muz. K. Komeda
Popioły Reż. A. Wajda. Muz. A. Markowski
Salto Reż. T. Konwicki. Muz. W. Kilar
Walkower Reż. J. Skolimowski. Muz. A. Trzaskowski
1966
Bariera Reż. J. Skolimowski. Muz. K. Komeda
Kochajmy syrenki Reż. J. Rutkiewicz. Muz. A. Walaciński
Małżeństwo z rozsądku Reż. S. Bareja. Muz. J. Matuszkiewicz
Mocne uderzenie Reż. J. Passendorfer. Muz. A. Zieliński
Piekło i niebo Reż. S. Różewicz. Muz. W. Kilar
Sublokator Reż. J. Majewski. Muz. A. Kurylewicz
1967
Jowita Reż. J. Morgenstern. Muz. J. Matuszkiewicz
Słońce wschodzi raz na dzień Reż. H. Kluba. Muz. Z. Konieczny Premiera 1972
Żywot Mateusza Reż. W. Leszczyński. Tylko muzyka adaptowana
1968
Gra Reż. J. Kawalerowicz. Muz. A. Sławiński
Lalka Reż. W.J. Has. Muz. W. Kilar
Przekładaniec (krm.) Reż. A. Wajda. Muz. A. Markowski
Przygoda z piosenką Reż. S. Bareja. Muz. M. Sart
Sukces (krm.) Reż. M. Piwowski
Szyfry Reż. W.J. Has. Muz. K. Penderecki, S. Radwan
1969
Polowanie na muchy Reż. A. Wajda. Muz. A. Korzyński
Indeks nazwisk :
Adorno Theodor W. 35,36,100,102, 113,126,130,252 Afanasjew Jerzy 221 Agapkin Wasyl 54 Albrecht Jacek 70 Alrecht Stanisław 68 Andrew Dudley J. 8 Andrzejewski Jerzy 65,172 Aniołkiewicz Czesław 77, 91 Artemska Beata 227
Bach Johann Sebastian 73,143-145,162,221,250 Baculewski Krzysztof 20, 24,116 Baird Tadeusz 110, 113, 121, 145,150,151,164,165,208 Balbus Stanisław 265 Balcerzan Edward 67, 68 Baniewicz Elżbieta 135, 244 Barańczak Stanisław 67 Barański Janusz 211 Bardini Aleksander 212 Bareja Stanisław 78, 226, 227 Barron Bebe 154 Barron Louis 154 Bednarek Stefan 76 Beethoven Ludwig van 33, 65-67, 126-130,154,155,157,159, 249 Beiderbecke Bix 168 Bela Zbigniew 259 Benedek Laslo 168 Berendt Joachim Ernst 232 Berger Karol 254 Bergman Ingmar 200 Będkowski Stanisław 111 Bianusz Andrzej 214 Bielas Katarzyna 243 Bielawski Ludwik 157 Bielicka Hanna 84 Bielińska Halina 152, 230 Bieńczyk Marek 120 Billig Wilhelm 90 Bizet Georges 142,145 Bodo Eugeniusz 48 Bohdziewicz Antoni 45,59,177,195 Bordwell David 30,119 Borowczyk Walerian 174 Borowski Tadeusz 178 Bossak Jerzy 145 Boulanger Nadia 18 Boukołowski Henryk 137 Bovery Katarzyna 218 Bradecki Tadeusz 153 Brahms Johannes 33 Brando Marlon 168 Bratny Roman 176 Brecht Bertolt 19,137 Bristiger Michał 35, 258, 260 Brodacki Krystian 202 Brok Bronisław 78 Brooks Richard 168 Brown Royal S. 33, 168, 187 Brzozowska Natalia 135 Brzozowski Andrzej 143,145 Buchner Antoni 26 Buczkowski Leonard 45, 57, 77,80,84,93 Bukraba-Rylska Izabella 76
Cajmer Jan 85, 88, 89 Cassavetes John 162 Cękalski Eugeniusz 38 Chaczaturian Aram 251 ChaplinCharlie 125 Chechlińska Zofia 234 Chęciński Sylwester 152, 248 Chion Michel 66 Chłopecki Andrzej 9,10 Chłopicka Regina 152 Chmielewski Tadeusz 78,81 Chojecki Edmund 155,156 Chomiński Józef M. 22, 74 Chopin Fryderyk 41,49, 56, 59, 60, 65, 70-72, 75,121,140,141,150, 151, 249 Ciepielewska Anna 188 Corelli Arcangelo 252-254, 256 Cowen William J. 209 Crosby Bing 167 Cybulski Władysław 152 Cybulski Zbigniew 199, 201, 207, 218, 245,247 Czaja Dariusz 255 Czajkowski Piotr 250 Czekalski Andrzej 61 Czekanowska Anna 76,154 Czyż Henryk 78, 81, 90, 91
Dadak-Kozicka J. Katarzyna 157 Dahlhaus Carl 26, 35 DavisMiles 163,186,187 Dąbrowska Maria 55 Dean James 168 Debussy Claude 147 Delacroix Eugene 72 Demarczyk Ewa 221, 239 Dobrowolski Stanisław R. 75, 88 Dobrzańska-Fabiańska Zofia 111 Domaradzki Jerzy 44 Domino Fats 209 Dornowski Bernard 210 Dorobek Andrzej 213, 228 Drewnowski Tadeusz 55 Droba Krzysztof 110 Drobner Mieczysław 54 Dybciak Krzysztof 110 Dygat Stanisław 212 Dyląg Roman „Gucio" 189 Dymny Wiesław 259, 261, 262 Dymsza Adolf 84 Dzieduszycki Wojciech 38 Dziedzina Julian 169,180 Dziębowska Elżbieta 86
Eberhardt Konrad 123, 134, 136, 140, 236 Eggebrecht Hans H. 35,159 Egorova Tatiana 82 Elter Edward 212 Ermler Fridrich 81
Faber Wincenty 221 Falicka Krystyna 126 Falk Feliks 166 Farrow Mia 185 Fedorowicz Jacek 222 Fellini Federico 240 Fethke Jan 80, 84, 86 Fetting Edmund 220, 249 Filler Witold 84, 227 Fitelberg Grzegorz 39, 69 Fitzgerald Ella 184 Fontana Julian 60 Forbert Adolf 49, 59 Ford Aleksander 69, 71, 73-75, 77, 78, 98, 151, 165, 215 Frąckowiak Halina 227 Friml Rudolf 80 Frohlich Karel 142,143,146 Frybes Andrzej 255 Frydrychowicz Borys 86, 89 Fubini Enrico 144,158 Fuks Marian 74,142 Furdal Małgorzata 145
Gardan Juliusz 79
Gaszyński Marek 217 Gazda Janusz 134 Giżycki Jerzy 71-73 Glińska Marta 59 Głowiński Michał 126 Godyń Mieczysław 157 Godzic Wiesław 215 Gold Artur 85 Gold Henryk 78, 85 Gołąb Maciej 103 Gomułka Władysław 109, 211 Gorbman Claudia 9, 66 Gozdawa Zdzisław 84, 85, 219 Górecki Henryk Mikołaj 242, 253 Górniak Jerzy 64 Gradstein Alfred 79, 80 Grań Jacek zob. Walicki Franciszek Grmek Germani Sergio 145 Grodzieńska Stefania 84 Gryglewicz Tomasz 112 Grzesiuk Stanisław 78, 226 Grzewiński Jerzy 176 Guczalski Krzysztof 119,121 Gwizdalanka Danuta 24, 39, 109, 110, 250
Hadi Shafi 63 Hajdun Janusz 221 Haley Bill 168 Handel Georg Friedrich 237, 238, 253 Hanuszkiewicz Adam 164 Harald Jerzy 80, 89, 91-93 Has Wojciech J. 122, 134, 153, 158, 165, 247, 250 Haupe Włodzimierz 152 Hauser Arnold 33 Haydn Joseph 35 Helman Alicja 7-9, 37, 132, 153, 260 Helman Zofia 17,19, 25, 29, 52, 60, 68 Hemar Marian 45, 81,125 Hendrykowski Marek 146,149,187, 188, 242, 257, 261 Hermann Matthias 116 Hitler Adolf 56,125 Hłasko Marek 165,169, 215 Hoffman Jerzy 151, 169, 170, 178, 220 Hopfinger Maryla 132 Hosenfeld Wilm 65 Hoss Rudolf 143 Hugo Victor 72
Icha Andrzej 224, 225
Jabłoński Henryk 175 Jabłoński Maciej 24, 56, 57,116 Jakubowska Wanda 38, 52, 61, 62, 65, 98,143 James Jamie 156,157 Janczar Tadeusz 78 Janicki Stanisław 107, 131, 136, 137, 186, 200 Jankun-Dopartowa Mariola 123 Jarociński Stefan 102 Jarzębska Alicja 19, 36 Jurandot Jerzy 84, 92, 227 Jutkiewicz Sergiej 81
Kachnicz Zenon 63 Kaczyński Tadeusz 152 Kalaga Wojciech 10 Kalinak Kathryn 30, 31 Kaniewska Maria 75 Kański Tadeusz 73 Kant Immanuel 130 Kaper Bronisław 33 Kaszycki Lucjan M. 122, 250 Kawalerowicz Jerzy 44,78,172,181, 185, 186, 214, 234, 249 Kawczyńska Alina 80 Kazan Elia 198 Kern Ludwik Jerzy 217 Kerouac Jack 162 Kędzierzawska Jadwiga 242 Kiesewetter Tomasz 44, 77 Kilar Wojciech 110, 134-136, 149, 164, 173, 231, 235, 242-248, 257, 264 Kisielewski Stefan 17, 21, 42, 64, 161, 171, 205, 211 Klecki Mieczysław 57 Kluba Henryk 235, 257, 261 Knapik Eugeniusz 10 Kochanowski Mikołaj 201 Kofta Jonasz 250 Kolarzowa Romana 100-102, 111 Kołodyński Andrzej 8 Komeda Trzciński Krzysztof 162-164, 166, 173-176, 178, 180, 182, 185, 187-192,195-201,205,217,218, 220, 235-238, 240, 241, 248,264 Komedowa Trzcińska Zofia 174, 200, 202 Komorowska Małgorzata 227 Komorowski Paweł 169,180, 201 Kon Henoch 74 Kondratowicz Janusz 219 Koniczek Ryszard 123 Konieczny Zygmunt 153, 221, 235, 257-260, 262-266 Konwicki Tadeusz 147, 245-247, 249 Kopyciński Adam 63 Kornacki Krzysztof 241 Korngold Erich Wolfgang 33 Korzyński Andrzej 220, 229 Kosiński Krzysztof 179 Kossela Jerzy 210 Kossowski Maciej 217 Kostrzewska Barbara 70 Kosz Mieczysław 160 Koterbska Maria 87 Kotkowski Andrzej 219 Kotoński Włodzimierz 152, 175, 230 Kowal Roman 160, 189, 190 Kowalska-Zając Ewa 157 Krafftówna Barbara 250 Krajewski Seweryn 210 Krawczyk Krzysztof 229 KrenekErnst 113 Krenz Jan 48,122,123,127,129, 145, 148, 151,185 Krubski Krzysztof 188,196 Krzemieniowa Krystyna zob. Krzemień-Ojak Krystyna Krzemień-Ojak Krystyna 36, 100, 127, 252 Krzemieński Witold 80 Krzyżewska Ewa 218 Książek-Konicka Hanna 132 Kubasińska Mira 224 Kucówna Zofia 212 Kukulski Rafał 175 Kułakowska Zofia 118 Kundera Milan 120 Kurczewski Jerzy 170 Kurnakowicz Jan 58 Kurpiński Karol 52 Kurylewicz Andrzej 163,175-177, 181,185,186,195, 220,231-233 Kuryluk Jerzy 91 Kurz Iwona 194 Kutz Kazimierz 122, 134-137, 139, 146,164, 243, 244, 248 Kwiatkowska Barbara 251 Kwiatkowska Irena 84 Kydryński Juliusz 18
Lachowska Dorota 35 Lang Fritz 154 Langer Susanne 119 Le Goff Jacques 255 Lem Stanisław 229 Lemann-Zajicek Jolanta 47, 59 Lenard Jolanta 54 Lenartowicz Stanisław 91, 248 Lenica Jan 174 Lesiewicz Witold 145 Leszczyńska Agnieszka 157 Leszczyński Witold 235, 252, 253, 255, 256 Levi Primo 142 Lewicki Bolesław W. 143 Lewis John 163 Lipman Jerzy 188 LissaZofia 7, 21,46, 74 Lubelski Tadeusz 45, 62, 80, 134,147,169,188,215,245,246 Lubina-Cipińska Danuta 162 Lutosławski Witold 24, 38, 45, 46, 53, 54, 110-112, 149, 250 Ładysz Bernard 208 Łazuka Bohdan 203, 226, 232 Łobaczewska Stefania 129 Łomnicki Tadeusz 196,197 Łuczak Maciej 227
Madej Alina 49, 54, 60-62, 68, 178, 215 Maetzig Kurt 152,154 Magowski Krzysztof 166 Mahler Gustaw 100,101 Majdaniec Helena 216, 218 Majewski Janusz 231-233 Majewski Lech 150, 242 Makarczyński Tadeusz 45,46, 59 Maklakiewicz Jan 54 Malanowicz Zygmunt 188 Malawski Artur 39, 68, 69, 91 Malecka Teresa 110,152, 264, 269 Malicka Maria 239 Malle Louis 163,186,190 Marcinkowska Zofia 135,137 Markiewicz Leon 39, 69 Markowska Elżbieta 48,112,148 Markowski Andrzej 54, 98, 99,107, 108,116,118,121,122,131,147,148,152,185, 229 Markowski Jan 148 Maron Marcin 188 Martenot Maurice 154 Matula Jerzy 213 Matuszkiewicz Jerzy „Duduś" 78, 161,162,175,176,180,195,203, 204,219-221,226,251 McLeod Wilcox Fred 154 Mendelssohn-Bartholdy Felix 249 Meyer Krzysztof 38,109, 250 Michalski Dariusz 84, 89, 210, 217, 224, 225 Miczka Tadeusz 178, 215 Milian Jerzy 162, 225 Miller Marek 188,196 Miłosz Czesław 65 Mingus Charles 163 Mirska Marta 87 Moniuszko Stanisław 41,70,71,208 Monteverdi Claudio 253 Morgenstern Janusz 178,195, 201, 219, 251, 252 Mościcki Bohdan 224 Mozart Wolfgang Amadeusz 67, 73,157 Możdżeński Stanisław 202, 203 Mundkowski Andrzej 250 Munk Andrzej 62,70,93,97,98,122, 123,127,128,130,142-144,152, 162,172 Mycielski Zygmunt 17,22,28,29,73
Naglicki Feliks 224 Nalepa Tadeusz 224 Nałęcki Konrad 77, 80 Nasfeter Janusz 217 Niemen Czesław 213, 214, 220, 228, 229 Nikandrow Mikołaj 222 Nono Luigi 116 North Alex 198 Nowak Filip 148 Nowakowski Andrzej 196 Nowicki Marek 154 Nurczyńska-Fidelska Ewelina 98, 134,142
Ogiński Michał Kleofas 121 Olbrychski Daniel 251 Onimus Jean 126 Opania Marian 221 Osiecka Agnieszka 147, 180, 192, 204,220,221,226
Paganini Nicolo 73 Palester Roman 15, 16, 24, 29, 37-39, 45, 48, 49, 51, 61, 67-69, 74, 185 Panek Wacław 191 Panufnik Andrzej 24,38, 39,47,54, 59,75,250 Parker Charlie 162 Parnell Feliks 86 Passendorfer Jerzy 176, 178, 179, 209, 222-226 Pasternak Leon 55 Patkowski Józef 152 Patuszyński Włodzimierz 217 Pawlak Ireneusz 237 Pawlikowski Adam 147, 218 Pawluczuk Włodzimierz 255 Penderecki Krzysztof 110,132,151, 152,154,158, 247, 264 Perkowski Piotr 38 Petelska Ewa 91,121,150,175 Petelski Czesław 91,121,150,165, 175 Petersburski Jerzy 45, 85 Piaf Edith 199 Piątkowski Dionizy 174,176 Pieczka Franciszek 261 Pijanowski Lech 231 Piotrowska Maria 127,128,154-156 Piwowarski Radosław 213 Piwowski Marek 228 Pociej Bohdan 113,128, 253, 254 Podobińska Klaudia 247 Pol Wincenty 60 Polan Dana 9 Polańska Wanda 227 Polański Roman 65,161,170,173, 174,182,185,188,191,192,194-196,200, 211 Polony Leszek 20,42, 234,247, 269 Poręba Bohdan 135,164,171, 242 Posmysz-Piasecka Zofia 142 Potocki Jan 153,155-158 Powell Budl 62 Preminger Otto 15 Presley Elvis 167 Proust Marcel 123 Prus Łucja 250 Przybylska Sława 122, 197-199 Przybył Hieronim 228 Przylipiak Mirosław 123
Quignard Pascal 141,142
Radliński Jerzy 57, 160-162, 164, 171,182,185,189, 204 Radoszewski Roman 213,214, 228 Radwan Stanisław 153, 247 Raksa Pola 208, 221, 226, 227 Raksin David 15 Ravel Maurice 246, 247 Ray Nicholas 168 Reger Max 35 Resnais Alain 151 Reymont Władysław 265 Rimski-Korsakow Nikołaj 33 Robbins Jerome 225 Rogers Shorty 168 Rogiński Stefan 90 Rogowski Ludomir M. 17 Rolska Rena 150 Rosengren Bernt 191 Rosner Eddie (Ady) 56 Rosset Francois 155 Rota Nino 240 Różewicz Stanisław 77, 220, 231, 243 Rubach Ludomir 85 Rudziński Witold 22, 70, 79, 80 Rudzki Kazimierz 84,124 Rusowicz Ada 229 Ruszczycówna Janina 33 Rutkiewicz Jan 222 Rybczyński Bogusław 202 Rybkowski Jan 70, 83, 84, 86,164, 175 Rzeszewski Janusz 214
Sachs Curt 234 Sadowski Krzysztof 250 Santor Irena 227 Sart Marek 218, 226, 227 Sauerland Karol 36,100, 252 Schaeffer Bogusław 69,116,164 Schiller Friedrich 154,156 Schiller Leon 55 Schonberg Arnold 113 Schubert Franz 106 Scorsese Martin 198 Scott George 57 Seifert Zbigniew 160 Sempoliński Ludwik 125 Serocki Kazimierz 39,40,72,73,77,91,110,151,165 Shaw Artie 181,184 Sikorski Kazimierz 70, 77 Sinatra Frank 167 Sitarski Piotr 98 Siwiński Ireneusz 178 Skolimowski Jerzy 188, 196, 197, 206, 236, 239-241, 250 Skotarczak Dorota 87 Skowron Zbigniew 144 Skórzewski Edward 169,170,178,220 Skrowaczewski Stanisław 78,91 Skrzypczyk Jerzy 210 Sławiński Adam 165,171,203,249 Sobczyk Katarzyna 216,217, 222 Sobieska Jadwiga 76 Sobieski Marian 76 Sobociński Witold 161 Sokołowska Anna 152,195,220,221 Sokorski Włodzimierz 21, 68,214 Sołżenicyn Aleksander 69 Sosnowski Tadeusz 210 Stachowna Grażyna 194, 211 Staiger Janet 30 Stalin Józef 56 Stanek Karin 214, 217, 219 Stańko Tomasz 178 Starski Ludwik 49, 77, 84, 92, 222, 223 Stawicki Jerzy 154 Stawiński Jerzy Stefan 172, 195, 208, 220, 250 Steiner Max33 Stępień Wacław 84, 85, 219 Stępowski Jarema 93 Stęszewski Jan 73 Stockhausen Karlheinz 116, 253 Stolarska Bronisława 101,102 Stolarz Józef 162 Storey John 210, 211 Strauss Johann 62, 86 Strauss Richard 33 Strawiński Igor 17,18, 98,100 Stypułkowska Krystyna 197 Sulin Sonia zob. Frąckowiak Halina Sumerski Jerzy 44 Suppe Franz 50 Sygietyński Tadeusz 70, 77, 91 Szafrańska Iwona 248 Szarota Tomasz 57 Szczerski Andrzej 112 Szewera Tadeusz 50, 54, 75,122 Szmagier Krzysztof 225 Szmaglewska Seweryna 63 Szostakowicz Dymitr 81,142,165 Szpilman Władysław 65, 216 Szpulak Andrzej 146 Sztatler Julian 86 Szulc Tad 72 Szwajgier Krzysztof 110,137,191 Szymanowska Kalina 174 Szymanowski Karol 38,48,259 Szymanowski Piotr 174 Szymborska Wisława 250
Ścibor-Rylski Aleksander 208 Śliwonik Roman 202
Tarnawska-Kaczorowska Krystyna 113,150 Tatarska Janina 24, 57,116 Terpiłowski Lech 227 Thompson Kristin 30 Tiomkin Dimitri 33 Toeplitz Jerzy 70, 77 Tom Konrad 85 Tomaszewski Henryk 212 Tomaszewski Mieczysław 22, 23, 52, 53, 60, 127, 268-270 Topp Izolda 76 Triaire Dominique 155 Trzaskowski Andrzej 160,163,172, 181,186,196,202-206,208 Trzos Andrzej 225 Turek Jerzy 226 Turowska Zofia 188,196 Turski Stefan 55 Turski Zbigniew 152 Tym Stanisław 239 Tyrmand Leopold 88,162,165,171 Tyszkiewicz Beata 249
Umecka Jolanta 188 Urbanowicz Stanisław 46 Uszycka Walentyna 169 Uszyński Jerzy 188
Vadim Roger 163 Vergano Aldo 73
Wachsmann Franz zob.: Waxman Franz Wagner Richard 33 Wajda Andrzej 44, 80, 92, 97-100,106,121,137,140,147-151,154,166,172,195-197, 200, 219, 228, 229,237,243,248,249 Walaciński Adam 165,178, 222, 234, 235 Walas Teresa 73 Walicki Franciszek 209, 216 Wars Henryk 85 Warska Wanda 184,185, 220, 221 Wasilewska Anna 155 Wasowski Jerzy 65, 78 Waszyński Michał 48 Waxman Franz 33,154 Wayda Fryderyka 102 Weill Kurt 19 Weinberg Mojżesz (Mieczysław) 142 Werner Andrzej 129,130,134 Wertenstein Wanda 172 Wichary Zygmunt 218 Wiehler Zygmunt 84-86, 91 Wieleżyńska Ewa 142 Wiłkomirska Wanda 252 Winkler Kazimierz 216 Wionczek Roman 212 Wise Robert 225 Wiśniewski Waldemar 188,196 Wiśniowska Halszka 142 Włast Andrzej 78 Włodarczyk Wojciech 34,35 Wnuk-Nazarowa Joanna 264 Wohl Stanisław 15, 38, 83 Wojciechowski Mikołaj 134 Wojnicki Mieczysław 222 Wojtyga Lesław 22 Wolberg Mateusz 175,176 Wołłejko Czesław 222 Woroszylski Wiktor 144,145 Woytowicz Bolesław 53 Woźna-Stankiewicz Małgorzata 111 Wójcik Jerzy 134,137 Wróblewski Andrzej 210 Wróblewski Jan Ptaszyn 191 Wyszomirski Józef 15, 83
Zachwatowicz Krystyna 150 Zajączkowski Andrzej 255 Zajicek Edward 30, 70 Zalewski Maciej 47,48 Zanussi Krzysztof 219, 242, 248 Zarych Elżbieta 156 Zarzycki Jerzy 65, 67, 70, 250 Zawadzka Magdalena 208, 226 Zieliński Andrzej 209, 224 Zieliński Jacek 224 Zieliński Michał 54 Zinnemann Fred 81 Zitzman Jerzy 151 Znajdek Maciej 181 Zwierzchowski Piotr 83, 84 Zylber Filip 178 Zylber Jan 162,178,196, 202 Zylska Natasza 87
Żeromski Stefan 172
KAŻDY OFEROWANY EGZEMPLARZ JEST SPRAWDZANY W CELU WYKLUCZENIA EWENTUALNYCH DEFEKTÓW DRUKARSKICH !
ZAPRASZAM DO PRZEJRZENIA OFERTY KSIĘGARNI E-KODEKS NA AUKCJACH ALLEGRO !!!
W przypadku dodatkowych pytań proszę przesłać wiadomość.
|