Irena i Jerzy Kostrowiccy

Z obwoluty :

     POLSKA. Krajobraz i architektura     to monografia albumowa, pokazująca piękno krajobrazów i architektury Polski na tle środowiska przyrodniczego, jej historii, rozwoju kultury i przemian gospodarczych, ze szczególnym uwzględnieniem dorobku po II wojnie światowej.     Pracę poprzedza wstęp, który zawiera ogólne przedstawienie zróżnicowania przestrzennego Polski pod względem przyrodniczym, historycznym, godpodarczym i osadniczym.     Po wstępie następuje 6 rozdziałów, odpowiadających krainom geograficznym Polski (Karpaty i Podkarpacie, Wyżyny Polskie, Sudety i Nizina Śląska, Nizina Wielkopolska, Nizina Mazowiecko-Podlaska, Pobrzeża i Pojezierza).     Każdy rozdział zawiera tekst podstawowy i jest ilustrowany mapą krainy oraz zdjęciami, w przeważającej części kolorowymi, którym towarzyszą rozszerzone opisy, stanowiące integralną część tekstu danego rozdziału.     Pracę uzupełnia indeks nazw geograficznych.     Album zawiera: 336 stron, 6 map dwubarwnych oraz 497 fotografii.

Wstęp (początek) :

     Przed lat przeszło tysiącem na ziemiach leżących między pasmami górskimi Karpat i Sudetów a Morzem Bałtyckim oraz między rzekami Odrą i Bugiem, w wyniku zjednoczenia pokrewnych plemion zachodniosłowiańskich powstało państwo polskie.  Decydującą rolę w tym procesie odegrali Polanie, zamieszkali na terenie Wielkopolski, którzy narzucili swą władzę i nazwę całemu państwu.  Pierwszym historycznym władcą Polski był Mieszko I, pochodzący z polańskiej dynastii Piastów.  Przyjmując w 966 r. chrześcijaństwo poprzez Czechy z Rzymu, wprowadził on państwo polskie w krąg kultury śródziemnomorskiej, panującej w zachodniej Europie.  Miało to dalekosiężny wpływ na polską kulturę i architekturę.  Następca Mieszka I, Bolesław Chrobry, pierwszy król Polski, dokończył dzieło swego ojca, tworząc silne państwo o powierzchni ok. 250 000  km kw., do którego przejściowo przyłączył też Grody Czerwieńskie na wschodzie, Słowację i Morawy na południu oraz Milsko i Łużyce na zachodzie.

     W następnych stuleciach wskutek osłabienia władzy centralnej, spowodowanego podziałami dzielnicowymi, granice państwa polskiego, a także obszarów zamieszkanych przez Polaków uległy zmianom.  Mimo zjednoczenia w XIV w. większości ziem polskich oraz wzmocnienia państwa dzięki mądrej polityce ostatniego z Piastów - króla Kazimierza Wielkiego, trwająca przez stulecia ekspansja niemiecka przesunęła granice państwowe, a postępująca za nią germanizacja - granice narodowe na wschód w stosunku do terytorium zajmowanego pierwotnie     ...