AUSTRIA A POLSKA
W KONSERWATYZMIE
ANTONIEGO Z. HELCLA
1846 - 1865
WIESŁAW KOZUB - CIEMBRONIEWICZ
Wydawca: KAW
Rok wydania: 1986 KRAKÓW
Liczba stron: 216
Format: 14,5cm x 20,5cm
Stan: BARDZO DOBRY
Koszt wysyłki: 6
_________________________
SPIS TREŚCI
Od autora...................... 7
Rozdział pierwszy: Historyk prawa, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego ............... 11
I. Rodzina Helclów............... 11
II. Edukacja i rozwój pracy naukowej Helcla...... 14
III. Instytucjonalizacja badań naukowych ........ 17
IV. Osiągnięcia naukowe Helcla w ocenach historyków prawa
i emigracji................... 18
V. Wykłady historii prawa polskiego......... 22
1. Ocena Michała Bobrzyńskiego.......... 22
2. Ocena Henryka Barycza............ 23
VI. Memoriał do ministra Deona Thuna w sprawie reformy
Uniwersytetu.................. 24
VII. Związki Helcla z teatrem............. 28
Rozdział drugi: Początki działalności politycznej Helcla w Wolnym Mieście Krakowie.......... 29
I. Memoriał w sprawie UJ.............. 29
II. Memoriał w sprawie W.M. Krakowa......... 31
Rozdział trzeci: „Kwestia polska" a perspektywy stabilizacji politycznej w Europie............ 33
I. Powstanie Krakowskie.............. 33
II. Paszkwil na powstanie.............. 35
III. Polemika z Metternichem............. 37
IV. Listy szlachcica polskiego do niemieckiego publicysty . . 39
1. Motyw krakowskiego zrywu powstańczo-rcwolucyjnego 40
2. Powstanie a rabacja.............. 40
3. „Zdrowe jądro" narodu............. 42
4. Austria, Prusy, Rosja — sprawa polska...... 43
5. Wojna europejska a polityczne aspiracje Polaków . . 44
6. Prawo narodu polskiego do niepodległości..... 45
7. Stanowisko Prof. Franciszka von Raumera wobec rozbiorów Polski................ 46
8. Odbudowa niepodległej Polski......... 48
9. Polska polityka zagraniczna........... 49
10. Anarchistyczne tendencje Polaków?....... 50
Rozdział czwarty: Wiosna Ludów............. 55
I. Współpraca Helcla z Aleksandrem Wielopolskim ... 56 II. Na zjeździe polskim we Wrocławiu......... 61
III. Protest u premiera Pillersdorfa w Wiedniu....... 70
IV. Na Kongresie Słowiańskim w Pradze......... 74
1. Geneza i profil polityczno-ideowy Kongresu..... 74
2. Galicja — Federacja — Sprawa polska ...... 76
V. Recepcja austroslawizmu.............. 83
VI. Sejm w Kromieryżu............... 84
1. Niemcy i Słowianie austriaccy.......... 85
2. Niemcy frankfurckie ............. 87
3. Słowianie i Węgrzy.............. 87
4. Słowianie na Sejmie Wiedeńskim a niemiecki liberalizm 88
5. Autonomia dla Galicji........... . 88
6. Galicja i Kraków............... 89
7. „Zniesienie powinności włościańskich"....... 89
8. Polemika A. Wielopolskiego z „Jutrzenką"..... 90
9. Federaliści contra demokratom......... 9L
10. Państwo a religia............... 91
11. Listy polityczne do H. Wodzickiego i ks. A. Czartory-skiego................... 92
Rozdział piąty: Konserwatyzm — ideologia i polityka ... . 101
I. Konserwatyzm „fałszywy" a konserwatyzm „prawdziwy" . 101
II. Właściwy ustrój państwa............. 106
1. Monarchia konstytucyjna; wolność i reprezentacja . . 106
2. Rola i zadania szlachectwa......... . 108
3. „Wszechwładztwo prawa".............110
4. „Rozumna wola ogółu"............. 111
III. Istota szlachectwa................ 112
1. Doktryny „teokratyczno-przyrodnicze"....... 113
2. Historyczny empiryzm............. 114
3. Polityczny racjonalizm............. 114
IV. Dziennik konserwatywny............. 114
1. Ideologia rewolucyjna............. 115
2. Filozofia hallerowsko-demaistrowska........ 116
3. „Patriotyczny konserwatyzm" .......... 117
Rozdział szósty: Spór centralistów z federalistami o strukturą monarchii Habsburgów............ 123
I. Język wykładowy w szkołach i uniwersytetach Galicji . 124
1. Germanizacja szkolnictwa........... 124
2. Polemika z adwersarzami polonizacji szkolnictwa . . 124
3. Status prawny UJ............... 125
4. Język ruski w szkolnictwie galicyjskim...... 126
II. Adres do premiera Schmerlinga w Wiedniu...... 127
1. Zasady autonomii krajowej........... 128
2. Mandat polityczny reprezentacji Galicji i Krakowa . 128
3. Unia polsko-ruska a zabory........... 129'
4. Związki Polaków z Austrią........... 130
5. Postulaty i dezyderaty............. 130
III. Wybory do Sejmu Krajowego........... 132
IV. Pierwsza sesja Sejmu Galicyjskiego we Lwowie . . . 133 V. Interpretacja kompetencji sejmowych........ 135
VI. W austriackiej Radzie Państwa w Wiedniu...... 136
1. Liberalna konstytucja ogólnopaństwowa...... 137
2. Autonomia narodowości a racja stanu Austrii . . . 138
3. Centralizm a interesy narodowości........ 140
.;. 4. Centralizm a interesy niemieckich krajów Austrii . . 140
5. Autonomia krajowa w interpretacji centralistów ... 141
6. Prawo natury a legitymizm praw narodowych . . . 142
7. Wykładnia Dyplomu październikowego i Patentu Lutowego .................... 143
8. Polemika z ideologią wielkoniemiecką i antyautono-miczną................... 146
VII. Autonomia gminy ............... 146
1. Pojęcie i istota gminy............. 146
2. Gminy pojedyncze — gminy zbiorowe....... 147
3. Kompetencje państwa a kompetencje gminy..... 148
4. Samoistny zakres uprawnień gminy........ 148
5. Sędziowie pokoju............... 149
6. Inteligencja w gminach............ 150
VIII. Spór o kompetencje Rady Państwa w Wiedniu ... 151
IX. Centralizm — konkordat —• autonomia....... 154
Rozdział siódmy: Autonomia Galicji w konstytucyjnej Austrii . . 159
I. Memoriał o Galicji............... 162
II. Stosunki społeczno-ekonomiczne w Galicji...... 163
1. Chłopi................... 163
2. Mieszczaństwo................ 164
3. Żydzi................... 164
4. Szlachta.................. 165
5. Duchowieństwo ............... 165
III. Partia ,,konserwatywna"............ 166
IV. Tendencje polityczne w społeczeństwie polskim .... 167
V. Idea narodowości................ 168
VI. Autonomia.................. 170
1. Kraje koronne i autonomia.......... . 170
2. Język polski ................. 171
3. Urzędy świeckie i kościelne.......... 172
4. Minister do spraw Galicji i Namiestnik cesarski . . 172
5. Krajowa Rada Wychowania........... 173
6. Sejm Galicyjski.............. 173
7. Autonomia a interes monarchii......... 176
VII. Germanizm i panslawizm............. 176
VIII. Kwestia ruska w Galicji............. 178
IX. Przyczyny niezadowolenia w Galicji........ 180
X. Manifest cesarski z 20 września 1866 roku...... 181
Zakończenie: Kilka uwag w sprawie charakteru i specyfiki konserwatywnej ideologii i polityki A. Z. Helcla . . 183
Dokumentacja naukowa monografii............ 191
Kalendarium Biograficzne A. Z. Helcla........... 201
Streszczenie w języku niemieckim.......... . 205
